Tiện ích từ lò đốt rác tại chỗ

Mặc dù nhiều địa phương trong tỉnh đã thực hiện hiệu quả đề án quản lý, thu gom và xử lý rác thải khu vực nông thôn, nhưng nhiều vùng sâu, vùng xa vẫn bị ô nhiễm môi trường rác thải sinh hoạt.

Trở lại khu vực cảng biển Tam Quang (Núi Thành), chúng tôi ghi nhận sự nhếch nhác của rác thải sinh hoạt không chỉ gây ô nhiễm môi trường sống, làm mất cảnh quan mà còn góp phần hủy diệt nguồn nước ở sông, biển. Chợ búa, cảng, các cơ sở chế biến đông lạnh thủy sản, các điểm kinh doanh buôn bán… xả ra lượng rác lớn ở khu vực đất chật người đông này. Ở nhiều nơi, nhất là vùng xa xôi, khu dân cư có đường hẻm, bê tông nhỏ hẹp, các phương tiện xe cơ giới không thể vào được, thì hầu như rác thải chỉ được xử lý thủ công. Ngay cả các nơi dù có tổ tự quản thu gom rác thải song do thiếu kinh phí và nhân lực nên mô hình vẫn không phát huy hiệu quả. Thực tế, do không có nơi đổ rác công cộng, người dân tùy tiện vứt bừa bãi ở các chợ, khu đất trống, một số khác thì thu gom rồi đốt tại nhà. Đề cập một số nơi “trắng” thu gom, xử lý rác thải nông thôn, đại diện Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Quảng Nam (đơn vị thu gom rác chủ yếu của tỉnh) cho rằng, cái chính là đời sống người dân còn khó khăn, không đóng phí rác thải và chính quyền cơ sở chưa quyết liệt với công tác bảo vệ môi trường.

Lò đốt thủ công tại xã Trà Tân. Ảnh: T.N

Đầu năm nay, tại thôn 3 xã Trà Tân (Bắc Trà My) đã kiểm soát được nguồn rác thải sinh hoạt nhờ lò đốt rác thủ công tại chỗ. Lò đốt này có chi phí đầu tư thấp (3 triệu đồng) được xây bằng gạch ống có tô trát xi măng bên ngoài; đáy lót bằng tấm lưới thép ngăn không cho rác thải rơi xuống khu vực lấy tro thải, ống khói làm bằng đất nung. Đây là công trình phục vụ cho 28 hộ đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, xa đường giao thông chính nên không thể thu gom rác thải. Từ tháng 1 đến nay, đồng bào đều tự giác đem rác bỏ trực tiếp vào lò đốt, cuối tuần cán bộthôn sẽ thực hiện việc tiêu hủy. Chính quyền xã Trà Tân cho biết, sắp đến sẽ điều chỉnh mô hình cho phù hợp và tiếp tục xây dựng thêm tại 7 điểm dân cư còn lại trên địa bàn.

Theo Sở Tài nguyên - môi trường, trong khi nguồn ngân sách đầu tư cho lĩnh vực bảo vệ môi trường còn eo hẹp, thì lò đốt thủ công như ở xã Trà Tân là giải pháp chọn lựa trước mắt tốt nhất, phù hợp với các địa bàn xa xôi, không đủ điều kiện để triển khai thu gom, vận chuyển rác thải. Mô hình này cần được đánh giá lợi - hại, có thể nhân rộng ở các địa phương tương tự.

TRẦN NGUYỄN