Quy hoạch phân vùng không gian, sản phẩm một cách bài bản mới là chìa khóa để giải quyết căn cơ thực trạng ô nhiễm tiếng ồn trong du lịch hiện nay.
Đau đáu thực trạng ô nhiễm tiếng ồn
UBND xã Cẩm Thanh (TP.Hội An) vừa có thông báo nghiêm cấm tất cả loại hình hát karaoke trên sông phục vụ du khách tham quan tại điểm du lịch rừng dừa Bảy Mẫu để đảm bảo an toàn giao thông đường thủy nội địa, không gây ô nhiễm tiếng ồn ảnh hưởng đến đời sống của cư dân khu vực.
Đây là thực trạng nhức nhối đã tồn tại nhiều năm và đến thời điểm này chính quyền địa phương “mạnh tay” dẹp hẳn. Còn nhớ vào tháng 4/2022, UBND TP.Hội An cũng đã có thông báo đến các cơ sở lưu trú để chấn chỉnh tình trạng ô nhiễm âm thanh, tiếng ồn.
Phải nhìn nhận là “có cầu ắt có cung”. Lâu nay, vẫn có một bộ phận du khách không cảm thấy phiền toái thậm chí là hào hứng với chuyện hát hò ở rừng dừa Bảy Mẫu. Chỉ cách đây ít ngày, một ca sĩ nổi tiếng khi du lịch tại rừng dừa này trong phút ngẫu hứng cũng đã hát bằng micro ngay trên thúng trước sự cổ vũ nhiệt tình của hướng dẫn viên, người chèo thúng cùng du khách.
Còn các cơ sở lưu trú ở loại hình biệt thự du lịch (villas) tại Hội An thông tin, khi nhận “booking” của khách nội địa đặt theo nhóm thì hầu hết đều có nhu cầu hát karaoke bằng loa thùng di động.
Mới đây trong một lần chúng tôi ghé tiệm ăn trên đường Võ Chí Công (thôn Vạn Lăng, xã Cẩm Thanh), dù đang giữa trưa nhưng nhà hàng ngay bên cạnh vẫn mở nhạc xập xình cả một khu vực. Chủ tiệm ăn cho biết việc bật nhạc này diễn ra thường xuyên trong các khung giờ có khách, thời điểm đó quán đang đón tiếp thị trường khách nào thì mở nhạc quốc gia ấy, thông thường là Thái Lan.
Ở một góc độ khác, dù chưa đến mức ô nhiễm tiếng ồn nhưng không gian phố cổ Hội An lâu nay cũng bị các thanh âm xô bồ từ hoạt động du lịch làm xáo động, nhất là trong các thời điểm quá tải lượng khách. Ô nhiễm tiếng ồn trong du lịch đang trở nên nhan nhản ở các điểm đến trên cả nước.
Nhưng với một điểm đến là đô thị di sản, đã tạo dựng được thương hiệu quốc tế với vẻ đẹp tĩnh và đang có định hướng trở thành điểm đến xanh thì việc kiểm soát tối đa ô nhiễm tiếng ồn là việc phải làm dù rằng sẽ ảnh hưởng không nhỏ lợi ích trước mắt.
Bài toán xung đột không gian, thị trường khách
Thống kê chỉ ra trong nửa đầu năm 2023 đã có khoảng 400 nghìn lượt khách mua vé tham quan rừng dừa Bảy Mẫu, con số này vượt xa kế hoạch cả năm 2023 đề ra (chỉ khoảng 300 nghìn lượt), vượt xa cùng kỳ giai đoạn 2020 - 2022 và xấp xỉ cùng kỳ năm 2019.
Các chỉ số cho thấy dù gặp phải vấn đề ô nhiễm tiếng ồn thì điểm đến này vẫn đang duy trì đà phát triển. Tuy nhiên theo các đơn vị lữ hành, đang có sự dịch chuyển cơ cấu khách tại điểm đến này khi nhóm thị trường truyền thống vốn chiếm đa số vào thời điểm ban đầu thay bằng một số thị trường khách chủ lực Đông Bắc Á.
Câu chuyện ô nhiễm tiếng ồn nhìn rộng hơn không chỉ là xung đột không gian của các hoạt động mà còn là một khía cạnh của vấn đề xung đột thị trường khách. Đây không phải là vấn đề cá biệt, đơn cử như với dịch vụ đạp xích lô trong phố cổ, các thị trường khách khu vực châu Âu không có nhu cầu nhưng nhóm khách Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan, Ấn Độ… lại rất thích.
Giải quyết hài hòa vấn đề này là không dễ dàng bởi định hướng của ngành du lịch Quảng Nam là nỗ lực mở rộng, đa dạng hóa tất cả thị trường khách quốc tế cũng như chú trọng tăng cường khai thác thị trường khách nội địa.
Ông Nguyễn Văn Sơn - Chủ tịch UBND TP.Hội An nhìn nhận: “Nếu không sớm giải quyết được câu chuyện này, Hội An sẽ vụt mất thị trường khách truyền thống cũng như các thị trường khách cao cấp, dần trở thành điểm đến giá rẻ”.
Sự nhộn nhịp trong du lịch vẫn rất cần thiết, nó phần nào phản ánh sức sống điểm đến và nút thắt quan trọng vẫn là chiến lược phân vùng phát triển du lịch. Vấn đề này đã được nhận diện từ lâu nhưng chuyển biến chậm đã kéo theo sự trầm lắng của kinh tế đêm, sản phẩm du lịch - giải trí biển, du lịch cao cấp ở Cù Lao Chàm…
Tại hội thảo du lịch Quảng Nam mới đây, ông Lê Ngọc Thuận - Giám đốc Công ty tư vấn lễ hội và sự kiện An Bàng chia sẻ, ở các nước trong khu vực Đông Nam Á nhất là Thái Lan vấn đề phân vùng du lịch rất được chú trọng, từ đó dung hòa được rất nhiều phân khúc thị trường khách.
Hội An nói riêng và Quảng Nam nói chung cũng cần xác định vài loại hình mũi nhọn để quy hoạch theo từng phân vùng, từ đó mới có thể phát triển bền vững du lịch địa phương.