Tổ hợp tác dệt thổ cẩm Đhrôồng

Tổ hợp tác dệt thổ cẩm Đhrôồng vừa được thành lập với sự hỗ trợ của Liên minh hợp tác xã (HTX) tỉnh và tổ chức Lao động quốc tế (ILO) tại thôn Đhrôồng (xã Tà Lu, Đông Giang), mở ra hướng phát triển cho làng nghề truyền thống ở vùng cao.

Chuẩn bị chu đáo

Vượt ra khỏi cách làm truyền thống mang tính nhỏ lẻ, manh mún và thuần tự cung tự cấp, 18 tổ viên là chị em phụ nữ tại thôn Đhrôồng tự đứng ra thành lập tổ hợp tác dựa trên quá trình tham vấn, hỗ trợ về mặt pháp lý và tổ chức tập huấn quản lý của Liên minh HTX tỉnh. Tổ hợp tác này hoạt động dựa trên nguyên tắc tự chủ về tài chính, tự trang trải chi phí hoạt động, hợp tác và phát triển cộng đồng với mức đóng góp vốn của mỗi tổ viên từ 800.000 - 1.300.000 đồng, sản xuất tập trung tại một địa điểm theo mô hình của làng thổ cẩm truyền thống Zara (Nam Giang). Ông Ung Ngọc Chỏ, chuyên viên Trung tâm Tư vấn hỗ trợ hợp tác xã - doanh nghiệp vừa và nhỏ (thuộc Liên minh HTX tỉnh) cho biết, cách làm này không chỉ góp phần duy trì và bảo tồn nghề truyền thống, phát huy hiệu quả kinh tế mà còn tạo sinh kế bền vững cho đồng bào. “Gắn với tiềm năng du lịch cộng đồng bắt đầu được đánh thức trên địa bàn huyện Đông Giang, Tổ hợp tác dệt thổ cẩm Đhrôồng sẽ phát huy được lợi thế của sản phẩm du lịch bản địa, mang lại lợi ích thiết thực cho những tổ viên tham gia sản xuất. Tuy quy mô ban đầu của tổ hợp tác chỉ xuất phát từ 18 tổ viên, nhưng với những tín hiệu tích cực ban đầu, khả năng mở rộng và phát triển mô hình tương đối khả quan” - ông Chỏ nói.

Tổ hợp tác dệt thổ cẩm Đhrôồng ra đời góp phần xây dựng và phát triển thương hiệu thổ cẩm truyền thống Cơ Tu ở Đông Giang. ảnh: Phương Giang

Rút kinh nghiệm từ những mô hình làng nghề truyền thống trước đây, việc tổ chức thành mô hình tổ hợp tác dệt thổ cẩm truyền thống Đhrôồng đã được đánh giá, điều nghiên thông qua quá trình khảo sát, tổ chức các lớp đào tạo về hoạt động của mô hình tổ hợp tác, kỹ năng hoạt động nhóm, kinh doanh, lập kế hoạch kinh doanh theo nhóm… Bắt đầu hình thành từ tháng 9.2012, Liên minh HTX tỉnh phối hợp với địa phương tích cực thực hiện các bước chuẩn bị về nhân lực, công tác quản lý, tư vấn xây dựng lập hồ sơ thủ tục để tiến tới thành lập tổ hợp tác. Chị Bhling Thị Treng - Tổ trưởng Tổ hợp tác dệt thổ cẩm Đhrôồng, chia sẻ: “Các thành viên trong tổ được học nhiều lớp đào tạo về chuyên môn, về cách dệt, sản xuất các mặt hàng theo quy cách, mẫu mã quy định; học về làm việc chung, giúp đỡ nhau trong công việc, quản lý sổ sách kinh doanh, phân công nhiệm vụ của từng thành viên. Đến nay, mỗi thành viên đều nắm rõ được công việc, vai trò của mình, phân công nhiệm vụ cụ thể để thực hiện”.

Hướng phát triển mới

Sản phẩm của Tổ hợp tác dệt thổ cẩm Đhrôồng là các mặt hàng thổ cẩm với hoa văn truyền thống đặc sắc, có giá trị cao. Đặc biệt, với sự hỗ trợ của dự án ILO, các kiến thức về thiết kế, phối màu, sử dụng phương tiện máy móc hỗ trợ và sản xuất theo các mẫu yêu cầu được tập huấn kỹ, giá trị của thổ cẩm truyền thống Cơ Tu được nâng lên rõ rệt. Trên cơ sở mô hình dệt thủ công truyền thống, mẫu mã, vật liệu, các họa tiết trang trí đều được các chuyên gia của ILO nghiên cứu, triển khai đào tạo cho các tổ viên tổ hợp tác, đáp ứng được yêu cầu khắt khe của việc gắn sản phẩm với đối tượng chính là khách du lịch và hướng đến thị trường du lịch. Chị Lê Thị Thanh Hoa - chuyên viên của ILO, phụ trách tập huấn kỹ thuật tại Tổ hợp tác dệt thổ cẩm Đhrôồng, nói: “Quy trình từ việc tìm nguồn nguyên liệu, đánh giá thị trường, nhu cầu tiêu thụ sản phẩm, dự kiến doanh thu, phương thức bán hàng, công tác marketing được tính toán và xây dựng phương án cụ thể, khoa học, hướng tới việc xây dựng và vận hành theo một quy trình hiện đại, chuyên nghiệp hơn nhiều so với cách làm truyền thống. Bước đầu chị em đã tiếp cận và quen dần với việc vận hành, và ILO vẫn tiếp tục hỗ trợ, bám sát hoạt động của tổ hợp tác để có những điều chỉnh cần thiết”.

Hiện tại, ngoài các sản phẩm truyền thống, tổ hợp tác cũng đào tạo, tập huấn để sản xuất những sản phẩm có mẫu mã theo đơn đặt hàng như khăn chạy bàn, vỏ gối, khăn choàng, túi vải thổ cẩm, túi đựng rượu… Hướng đến thị trường du lịch, tổ hợp tác xây dựng biểu tượng, phát triển thương hiệu tại chỗ và lập các điểm ký gửi, các thị trường bán sỉ tại Hội An, Hà Nội… Đợt hàng đầu tiên được xuất bán hết ngay trong dịp festival vừa qua, mở ra một cơ hội lớn cho dệt thổ cẩm Đhrôồng. Ngoài ra, tổ hợp tác còn có nhiều đơn đặt hàng từ các nhà hàng, khách sạn do ILO làm cầu nối. “Mấy ngày nay làm miết không nghỉ, có khi chị em làm cả ban đêm. Nhiều chị em phải nhờ chồng làm giúp việc nhà để theo kịp” - chị Blúp Thị Kén, một tổ viên của tổ hợp tác tâm sự. Chị Lê Thị Thanh Hoa cho biết thêm: “Dù mới ra đời, dệt thổ cẩm Đhrôồng hoàn toàn có khả năng cạnh tranh bởi thiết kế, mẫu mã và chất liệu được nghiên cứu, phối kết bởi các chuyên gia của ILO, vừa duy trì nét truyền thống, vừa thổi hồn những nét mới tinh tế, sáng tạo, đáp ứng thị hiếu của thị trường du lịch”.

Với những tín hiệu đáng mừng từ du lịch cộng đồng mới được đánh thức ở Đông Giang, khát vọng vươn xa của làng nghề đang dần mở cánh cửa thoát nghèo cho bà con vùng cao, đồng thời đưa thổ cẩm Cơ Tu vươn xa…

PHƯƠNG GIANG