Tôn vinh thương hiệu bắp nếp Cẩm Nam

Độc đáo từ tên gọi, nghi thức tế lễ đến các hoạt động, lễ hội bắp nếp Cẩm Nam (Hội An) lần đầu tiên được tổ chức đã mang đến nhiều dư vị lạ cho du khách...

“Thương hiệu” của nhà nông

Từ sáng sớm, dòng người đổ về phía bờ sông Hoài nằm bên kia phố Hội. Không gian lễ hội tràn ngập hình ảnh cây bắp nếp, “linh hồn” của lễ hội lần này. Hơn 10 nghìn trái bắp nếp được sử dụng, đủ để nói lên mức độ “hoành tráng” trong lần đầu tiên lễ hội được tổ chức. Ông Phạm Kiêu - Phó Chủ tịch UBND phường Cẩm Nam, Trưởng ban Tổ chức lễ hội cho biết: “Bắp nếp Cẩm Nam từ lâu đã là đặc sản nổi tiếng của địa phương, không chỉ trong tỉnh mà còn vươn ra các vùng lân cận. Lễ hội lần này, vừa là một nét truyền thống , vừa một lần nữa khẳng định “thương hiệu” mà bản thân bắp nếp Cẩm Nam vốn phải có”.

Tham gia lễ hội, du khách có dịp chứng kiến nghi thức cúng lễ truyền thống  của người dân làng nghề. Các sản vật đặc trưng chế biến từ giống bắp nếp lâu đời của địa phương được thành kính dâng tế tại buổi lễ. “Tất cả lò nấu bắp ở Hội An đã tề tựu về lễ hội, trình diễn và mang đến hương vị thuần chất của bắp nếp Cẩm Nam, của nghề trồng bắp lâu đời gắn với người dân nơi đây” - ông Huỳnh Viết Bốn, chủ trì buổi tế lễ, chia sẻ. Theo ông Bốn, nghi thức tế lễ được thực hiện mỗi mùa thu hoạch, bày tỏ sự tri ân đối với tiền nhân, với nghề đã nuôi sống làng, nuôi sống người dân Cẩm Nam. Năm nay, chương trình tế lễ được đưa vào lễ hội quy củ và đầy đủ nhất so với những năm trước. Khi lễ tế diễn ra, những lò nấu bắp cũng bắt đầu nổi lửa. Trong đó, 6 nồi cỡ lớn đủ sức chứa 1.000 trái bắp mỗi lần nấu, phục vụ miễn phí cho hàng nghìn du khách đến tham dự lễ hội. Tận mắt chứng kiến các công đoạn chế biến, thưởng thức các món ăn từ bắp nếp, mới thấy hết sự sáng tạo của người dân địa phương. Peter Van Veen - du khách đến từ Hà Lan thích thú chia sẻ: “Những món ăn tại lễ hội rất ngon, lại đẹp mắt. Thật ngạc nhiên khi người dân địa phương có thể chế biến rất nhiều món ăn nhưng chỉ cùng từ một nguyên liệu là bắp, mà mỗi món lại có hương vị riêng”.

Không chỉ hấp dẫn du khách bằng các món ăn chế biến từ bắp, lễ hội bắp nếp Cẩm Nam còn là nơi trình diễn khả năng sáng tạo với sân khấu, các lều trại của 5 khối phố với  hàng loạt biểu tượng được lắp ghép bằng thân, lá, trái bắp và hạt bắp. Có hẳn một chú ngựa, tượng trưng cho năm mới Giáp Ngọ được ghép từ những trái bắp, cổng trại từ thân bắp… Một không gian của bắp, của sự sáng tạo và truyền thống một làng nghề.

“Không gian xanh” cho phố cổ

Vượt qua khuôn khổ của một lễ hội thông thường, thông điệp mà lễ hội bắp Cẩm Nam chuyển tải còn là kỳ vọng về việc duy trì, bảo tồn một nghề truyền thống, bảo tồn không gian làng quê, một “không gian xanh” gắn với đô thị Hội An đang trên đà phát triển. Ông Nguyễn Sự - Bí thư Thành ủy Hội An khẳng định: “Nghề trồng bắp đã từng là nguồn sống cho mảnh đất, con người Cẩm Nam, thứ đặc sản ẩm thực của phố cổ tương tự như rau Trà Quế. Lễ hội lần này, sẽ là dịp tôn vinh nghề, tôn vinh đặc sản, khẳng định chỗ đứng của bắp nếp Cẩm Nam. Đây cũng là cơ sở để mở lối phát triển thành một sản phẩm du lịch đặc trưng. Xa hơn nữa là bảo đảm một “không gian xanh” cho Hội An trước những mặt trái của đô thị hóa”.

Nấu bắp và vớt bắp nếp sau khi nấu tại lễ hội.

Hội An đã có phố cổ, có những khu nghỉ dưỡng cao cấp, có biển và hàng loạt các sản phẩm du lịch, nhu cầu xây dựng, bảo vệ không gian làng quê, không gian xanh ở khu vực vệ tinh như Cẩm Nam đang là một trong những định hướng của địa phương trong thời gian đến. Giữ cây bắp và nghề trồng bắp là giữ lấy vườn, nếp làng, giữ lấy một điểm nhấn về văn hóa truyền thống của Hội An, để người dân quay trở lại với mảnh vườn, với thứ cây đã và đang được kỳ vọng có thể nuôi dưỡng họ.

Riêng với người dân địa phương, với những chủ lò bắp đang từng ngày gắn cuộc sống của mình với cây bắp, niềm tự hào về sản vật bắp nếp Cẩm Nam vẫn đang đứng vững trong lòng họ. “Cẩm Nam là vùng thấp lụt, cũng là nơi lắng đọng phù sa để làm nên hương vị bắp nếp vừa ngon, ngọt, vừa đặc trưng của vùng đất này. Cây bắp Cẩm Nam đã trải qua những lao đao vì tin đồn sử dụng phụ gia độc hại, lễ hội sẽ giúp chúng tôi khẳng định lại tên tuổi, chất lượng của bắp nếp Cẩm Nam. Trực tiếp chứng kiến và tham gia vào các công đoạn chế biến, được thưởng thức các món ăn từ bắp nếp Cẩm Nam, du khách sẽ cảm nhận được nét đặc trưng mà chúng tôi luôn tự hào” - chị Lê Thị Mỹ, chủ lò nấu bắp Mỹ Kim ở Hội An tâm sự.

Lần đầu tiên được tổ chức, lễ hội bắp nếp Cẩm Nam đã để lại nhiều ấn tượng đẹp trong lòng du khách. Từ lễ hội, có thể kỳ vọng về thương hiệu bắp nếp Cẩm Nam trong thời gian không xa.

PHƯƠNG GIANG - LĂNG A CÚI