Trầm

Câu chuyện đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy các cơ quan Đảng, Nhà nước theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW đang xen lẫn những khúc trầm bổng trong triển khai thực hiện.

Đã 6 tháng trôi qua kể từ khi Nghị quyết 18 được ban hành nhưng dường như nhiều bộ ngành, địa phương vẫn còn dừng ở chặng lập kế hoạch, rà soát. Nhiều hạn chế đã được chỉ ra, chẳng hạn bộ máy cồng kềnh nhiều tầng nấc, số lượng biên chế dư thừa quá nhiều (57 ngàn người), nhưng việc tinh gọn, cắt giảm thì vẫn chờ. Chẳng hạn, báo chí đã dẫn ra ví dụ ở Bộ Tài chính hiện có 181 Cục trưởng, 423 Cục phó, 63 Vụ trưởng và 239 Phó vụ trưởng; số lượng cấp Trưởng phòng, Phó trưởng phòng và tương đương lên tới hơn 9.100 người. Và, tại hàng loạt địa phương như Hải Dương, Thái Nguyên, Hà Tĩnh, Lai Châu, Thừa Thiên Huế, Bạc Liêu,… số lượng phó giám đốc sở, phó phòng cấp huyện đều vượt quy định. Tuy vậy, báo chí không phản ánh giải pháp nào, động thái nào quyết liệt để tháo gỡ thực trạng ấy từ bộ ngành và các địa phương nêu trên. Hay nốt trầm là chủ đạo vì còn đang nghiên cứu, đang ngâm?

Trầm, là trạng thái của nhiều bộ ngành khác nữa.

Trầm, là cảm nhận thấy rõ ở những địa phương vừa trải qua các cơn sóng gió về công tác cán bộ.

Phải chăng hàng loạt sai phạm trong công tác tuyển dụng, bổ nhiệm, luân chuyển cán bộ ở nhiều bộ ngành, địa phương đã làm chùng không khí đổi mới, sắp xếp lại bộ máy? Phải chăng một số lãnh đạo địa phương đang chuẩn bị về hưu nên tâm lý không muốn xáo trộn hoặc chờ đợi trung ương có nhắc thì mới làm? Phải chăng, việc nể nang hoặc vì “lợi ích nhóm” nên khó sắp xếp cắt giảm, hay nói như một tờ báo là không ai tự “cưa ghế” chính mình?

Những câu hỏi trên, tự nó đã hàm ý trả lời đôi phần cho không khí kém phần sinh động của bức tranh cải cách bộ máy như kỳ vọng. Trầm, đôi khi cũng được nại lý do là còn khó khăn, rằng cần phải “thí điểm”, “không cầu toàn, không nóng vội”, hoặc “chưa đủ điều kiện”. Biết vậy, nhưng không hẳn vậy, vì chờ bao giờ mới đủ điều kiện để thực hiện?

Trong bối cảnh những nốt trầm như thế, thiết nghĩ ở tầm địa phương cần nghiên cứu hiện tượng Quảng Ninh – nơi được ghi nhận là địa phương đi đầu trong cải cách, sắp xếp lại bộ máy theo hướng tinh gọn. Cụ thể, Quảng Ninh đã thực hiện việc hợp nhất các cơ quan có nhiệm vụ tương đồng trên nguyên tắc “một cơ quan thực hiện nhiều việc và một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì thực hiện, chịu trách nhiệm chính”, như: Trưởng ban dân vận kiêm chủ tịch ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ở 10 địa phương; chủ nhiệm ủy ban kiểm tra kiêm chánh thanh tra ở 9 địa phương; trưởng ban tổ chức kiêm trưởng phòng nội vụ ở 10 địa phương; trưởng (phó) ban tuyên giáo kiêm giám đốc trung tâm bồi dưỡng chính trị ở 13 địa phương; thí điểm hợp nhất chức danh bí thư đồng thời là chủ tịch UBND ở cả hai cấp huyện và xã. Đồng thời ở cấp huyện, Quảng Ninh thí điểm hợp nhất ban tổ chức với phòng nội vụ; hợp nhất văn phòng của ba bên (UBND, HĐND và Huyện ủy).

Đến đây, câu hỏi tiếp tục đặt ra là nếu khó thì sao Quảng Ninh làm được như thế? Mỗi tỉnh thành trong nước đều cần tìm câu trả lời, và nếu làm được như Quảng Ninh, việc triển khai thực hiện Nghị quyết 18 sẽ không còn trầm lặng nữa.

Một tin vui khác đem lại hy vọng động thái mới mẻ khi Bộ Nội vụ vừa công bố dự thảo nghị định thay thế Nghị định số 24/2014/NĐ-CP quy định tổ chức cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, đề xuất sáp nhập nhiều sở ngành. Theo đó, hợp nhất sở Kế hoạch - Đầu tư với sở Tài chính thành sở Tài chính – Kế hoạch, sở Giao thông vận tải hợp nhất với sở Xây dựng, sở Thông tin và Truyền thông hợp nhất với sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (hoặc sở Văn hóa, Thể thao), hợp nhất sở Khoa học Công nghệ với sở Giáo dục và Đào tạo; đề xuất sáp nhập, thành lập hoặc không thành lập sở Ngoại vụ, Ban Dân tộc, sở Du lịch và sở Quy hoạch – Kiến trúc… Dự thảo chắc chắn sẽ còn ý kiến bàn luận (như tại sao không sáp nhập ngay từ bộ ngành trung ương để địa phương làm theo luôn?). Tuy nhiên nếu hợp nhất được vậy và kèm với quy định khung số phòng ban, biên chế giảm như tỷ lệ yêu cầu từ Nghị quyết 18, sẽ bớt gánh nặng khá nhiều cho ngân sách chi thường xuyên.

ĐĂNG QUANG