Triển lãm ảnh nghệ thuật “Múa thiên cẩu ở Hội An”

Tổng cộng 18 tác phẩm nghệ thuật tái hiện những giá trị đặc trưng nhất trong nghệ thuật biểu diễn, nghi lễ, tín ngưỡng của múa thiên cẩu được nghệ sĩ nhiếp ảnh Quảng Hải tuyển chọn trao tặng cho Trung tâm Quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An tổ chức triển lãm nhằm giới thiệu đến công chúng và du khách.

Qua đó, gửi gắm thông điệp về giá trị văn hóa đặc sắc cũng như mong muốn bảo tồn, phát triển nghệ thuật múa thiên cẩu như là một loại hình trình diễn  dân gian duy nhất và có sức sống mạnh mẽ trong đời sống lễ hội truyền thống, tập quán xã hội và tín ngưỡng tết trung thu ở Hội An, Quảng Nam.

Ông Phan Văn Quang - Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An cho biết, múa thiên cẩu đã có từ lâu đời và phát triển mạnh ở Hội An từ những năm đầu thế kỷ 20, đây là hoạt động không thể thiếu trong các nghi thức trừ tà, cầu lộc, mang đến không khí rộn ràng, náo nhiệt ở phố cổ trong những đêm hội tết trung thu cũng như các dịp lễ hội, khai trương hàng quán, cửa tiệm, khánh thành công trình… từ đó làm nên dấu ấn văn hóa sâu sắc trong lòng người dân phố Hội.

Cụ thể, múa thiên cẩu lấy hình tượng chó nhà trời, tái hiện hình ảnh linh vật nhả ra mặt trăng báo hiệu cho mùa vụ nông nghiệp tốt tươi, cuộc sống an lành. Do đó, gắn liền với múa thiên cẩu là nghệ thuật trang trí, biểu diễn cùng nhiều nghi thức, ý nghĩa liên quan đến trừ tà khí, trừ hỏa hoạn, chúc phúc, cầu tài lộc...

Do đó, múa thiên cẩu có những biểu tượng văn hóa và thực hành trình diễn đặc trưng phân biệt với các loại hình múa lân, sư tử. Chưa kể, về hình dáng, thiên cẩu có chiếc đầu to được tạo bằng mây, tre, giấy, tô phết nhiều màu rực rỡ theo 5 năm màu cơ bản trong ngũ hành với màu đỏ là chủ đạo, các bộ phận của đầu thiên cẩu đều to, có ngấn, gân trông rất hung dữ, phù hợp với việc trừ tà khí.

Đuôi của thiên cẩu khá dài, được may từ vải đỏ có bờm nhiều màu sặc sỡ, có 2 - 4 người múa đuôi như đuôi rồng. Trong khi đó, đầu lân có kích thước vừa phải, màu sắc đa dạng, các bộ phận mềm mại hiền hòa hơn và đuôi của lân, sư tử cũng ngắn hơn đuôi thiên cẩu và chỉ có 2 người múa, 1 người múa đầu (múa chính), 1 người múa đuôi.

Về kỹ thuật biểu diễn, người múa thiên cẩu di chuyển theo thế bộ tấn chữ đinh trông rất vững chãi, trong khi người múa lân di chuyển nhẹ nhàng, linh hoạt hơn.

Về cách đánh trống, nhịp trống múa thiên cẩu chậm, trầm hùng thể hiện uy linh của linh vật trong các nghi thức tín ngưỡng là liếm cổng trừ tà, đăng thiên phun lửa, đớp trẻ trừ phong, vái lạy… riêng múa lân, sư tử có tiết tấu trống nhanh, dồn dập, sôi động, thể hiện liên tiếp các thế bộ tung, nhảy...