Triệu chứng Covid-19: Tự kiểm tra về khả năng nhiễm bệnh và cần làm gì để bảo vệ người quanh mình?

Điều quan trọng để chặn đứng dịch bệnh là cắt đứt chuỗi lây lan, giảm thiểu sự lây truyền của virus.

Các chuyên gia của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) khẳng định, việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa như đeo khẩu trang và giữ khoảng cách có thể làm giảm đáng kể nguy cơ lây lan dịch bệnh.

Mọi người nên tuân theo các hướng dẫn cách ly và không bao giờ nên cho rằng, không có triệu chứng có nghĩa là không nhiễm Covid-19.

Khi có nghi ngờ nhiễm virus, tốt nhất nên cách ly

Tuy nhiên, thời gian để một người có thể lây nhiễm virus khác nhau và đến nay, các nhà khoa học cũng chưa có câu trả lời chính xác nhất để có thể áp dụng cho mọi trường hợp. Bởi vậy, khi có nghi ngờ nhiễm virus, tốt nhất là nên cách ly, tuân thủ theo các hướng dẫn cách ly, tiếp tục đeo khẩu trang và tránh tiếp xúc gần với những người khác - ngay cả khi kết thúc kiểm dịch.

Các thông tin dưới đây sẽ cung cấp kiến thức cơ bản để mọi người tự kiểm tra về khả năng có thể lây nhiễm virus gây bệnh Covid-19, tùy thuộc vào hoàn cảnh của mỗi người. Nó cũng sẽ cung cấp thông tin về những gì một người có thể làm để có thể bảo vệ những người xung quanh và giải thích các triệu chứng và thời gian phục hồi liên quan đến đến bệnh Covid-19.

Theo thông tin từ các chuyên gia đăng tải trên Tạp chí y tế phát triển nhanh nhất nước Mỹ Medicalnewstoday, thời gian từ khi tiếp xúc đến khi bắt đầu có triệu chứng hay còn gọi là thời gian ủ bệnh là 2 -14 ngày. Tuy nhiên, các triệu chứng thường xuất hiện trong vòng 4-5 ngày kể từ ngày tiếp xúc.

Một nghiên cứu vào đầu năm 2021, dựa trên số liệu đáng tin cậy, được kiểm chứng trên 129 người nhập viện vì mắc Covid-19. Khoảng thời gian trung bình mà những bệnh nhân vẫn còn phát tán virus mạnh là 8 ngày sau khi phát hiện các triệu chứng đầu tiên. Vào khoảng ngày thứ 15, tỷ lệ virus tiếp tục phát tán là dưới 5%.

Những kết quả này cho thấy, sự phát tán virus có thể xảy ra lâu hơn 2 tuần ở một số người nhiễm virus SARS-CoV-2. Tuy nhiên, nghiên cứu trên mới chỉ bao gồm những người đang được điều trị tại bệnh viện vì trên thực tế, mức độ bệnh từ trung bình đến nặng là khác nhau.

Vẫn chưa rõ liệu những phát hiện hiện tại có giống nhau đối với những người bị bệnh nhẹ hay không có triệu chứng hay không.

Chúng ta dễ bị lây virus SARS-CoV-2 nhất khi nào?

Theo một đánh giá được các chuyên gia y tế thực hiện đầu năm 2021, virus gây dịch bệnh Covid-19 dễ lây lan nhất trong thời gian ngắn trước và ngay sau khi các triệu chứng bệnh xuất hiện.

Vì lý do này, mọi người nên đảm bảo rằng, những người chớm nhiễm bệnh cần được cách ly ngay lập tức nếu cho rằng, họ có thể đã tiếp xúc với virus hoặc nếu đã xuất hiện các triệu chứng.

“Đối xử” thế nào với những người mắc Covid-19 không triệu chứng?

Ở những người không có triệu chứng, việc xác định khả năng lây nhiễm là rất khó, vì nhiều người không có triệu chứng có thể không bao giờ biết rằng họ bị nhiễm Covid-19. Tất nhiên, ở những người này, sẽ có một số người các triệu chứng sẽ phát triển sau đó, nhưng cũng có những người không bao giờ biết họ đã từng nhiễm bệnh.

Một nghiên cứu vào năm 2020 cho thấy, cả người không có triệu chứng và người có triệu chứng đều có thể phát tán virus. Các nhà nghiên cứu đã xem xét 31 người nhập viện vì các lý do khác, họ là những người có kết quả xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 nhưng không có bất kỳ triệu chứng nào.

Trong số những người này, 22 người đã phát triển các triệu chứng bệnh, trong khi 9 người còn lại không bao giờ thấy biểu hiện của Covid-19.

Nhìn chung, khoảng thời gian mà những người không có triệu chứng tham gia nghiên cứu đã phát tán virus và có khả năng lây nhiễm là trong khoảng 5-16 ngày.

10 phát hiện mới nhất về các triệu chứng mắc Covid-19

Như thông tin đã được phổ biến, các triệu chứng sốt, ho và khó thở được tìm thấy trong phần lớn các trường hợp mắc Covid-19. Nhưng vẫn còn có những tín hiệu bổ sung khác, một số rất giống như cảm lạnh hoặc cúm, một số triệu chứng khác bất thường hơn.

Theo cảnh báo từ CDC Mỹ, một hoặc tất cả các triệu chứng đều có thể xuất hiện bất cứ lúc nào trong vòng từ 2 đến 14 ngày sau khi vô tình tiếp xúc với virus SARS-CoV-2. Dưới đây là 10 dấu hiệu nhắc bạn và người thân cần thận trọng theo dõi cơ thể, cũng như phải làm gì để bảo vệ bản thân và gia đình.

1. Khó thở

Khó thở thường không phải là triệu chứng sớm của bệnh Covid-19, nhưng nó lại nghiêm trọng nhất. Khó thở có thể đột ngột xảy ra, không kèm theo ho. Nếu ngực của bạn có cảm giác căng cứng hoặc bắt đầu cảm thấy như không thể thở đủ sâu để lấp đầy không khí vào phổi, đó là dấu hiệu để bạn cần phải nhanh chóng hành động để được chăm sóc y tế ngay lập tức.

Chủ tịch Hiệp hội Y khoa Mỹ, TS. Patrice Harris cho rằng, nếu nhận thấy có bất kỳ triệu chứng khó thở nào, hãy thông báo ngay cho cơ sở chăm sóc khẩn cấp tại địa phương hoặc phòng cấp cứu.

Theo danh sách được công bố của CDC, các dấu hiệu cảnh báo khẩn cấp khác đối với bệnh nhân Covid-19 còn là "đau hoặc cảm thấy tức ngực dai dẳng" và "môi hoặc mặt nhợt nhạt", có thể cho thấy tín hiệu cơ thể thiếu oxy.

2. Sốt

Sốt là dấu hiệu chính của Covid-19. Theo các chuyên gia, thân nhiệt của mỗi người không giống nhau, một số người có thể có thân nhiệt thấp hơn hoặc cao hơn một chút so với thân nhiệt điển hình là 37 độ C. Thân nhiệt của một người cũng không ổn định, thường lên xuống khá nhiều lần trong ngày. Hầu hết trẻ em và người lớn sẽ không bị sốt cho đến khi nhiệt độ đạt tới 37,7 độ C (100 độ F).

Bởi vậy, TS. William Schaffner, chuyên gia về y tế dự phòng và bệnh truyền nhiễm tại Đại học Y khoa Vanderbilt ở Nashville khuyến cáo, không nên dựa vào nhiệt độ đo buổi sáng, mà hãy lấy nhiệt độ vào cuối buổi chiều và đầu buổi tối. TS. Schaffner cho biết, sốt do virus thường khiến thân nhiệt tăng vào cuối buổi chiều và đầu buổi tối.

3. Ho khan

Ho là một triệu chứng phổ biến khác của bệnh Covid-19, nhưng theo thông tin của TS. Schaffner, không chỉ là ho. "Đó không phải là hiện tượng ngứa trong cổ họng khiến người ta chỉ phải hắng giọng. Nó cũng không chỉ là bị kích thích". Ho khan thực sự gây khó chịu, cơn ho mà người bị nhiễm bệnh cảm nhận được nó ở sâu trong lồng ngực.

"Cơn ho xuất phát từ vùng ức và các ống phế quản bị viêm hoặc bị kích thích", Schaffner nói thêm.

Một báo cáo do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đưa ra vào tháng 2 cho thấy, trong số 55.924 người mắc Covid-19 được theo dõi, hơn 33% ho ra đờm, hay một chất nhầy dày từ phổi.

4. Ớn lạnh và đau nhức cơ thể

Triệu chứng thường xuất hiện vào ban đêm. Một bệnh nhân Covid-19 chia sẻ, toàn thân đau nhức, sốt cao đến run rẩy, thậm chí còn gây ảo giác. Tuy nhiên, không phải tất cả mọi người đều có những phản ứng nghiêm trọng như vậy.

Một số người nhiễm Covid-19 có thể không có cảm giác ớn lạnh hoặc đau nhức cơ thể. Trong khi có những người khác có thể cảm thấy bị lạnh như nhiễm cúm, mệt mỏi, đau khớp và cơ bắp. Đó là những triệu chứng khá giống nhau có thể gây khó khăn cho việc xác định chính xác đó là cúm hay bệnh Covid-19.

Một dấu hiệu cho thấy bạn có thể đã mắc Covid-19 là các triệu chứng không cải thiện sau một tuần, lâu hơn, hoặc nó thực sự trở nên tồi tệ.

5. Mất ý thức tạm thời

Nói về các dấu hiệu khi bệnh diễn biến nặng hơn, CDC cảnh báo, hiện tượng mất ý thức tạm thời hoặc không thể thức dậy và không tỉnh táo có thể là một dấu hiệu nghiêm trọng, cần chăm sóc khẩn cấp.

Nếu xuất hiện những triệu chứng đó, đặc biệt khi đi kèm với các dấu hiệu quan trọng khác như môi nhợt nhạt, khó thở hoặc đau ngực, hãy tìm sự giúp đỡ ngay lập tức.

6. Vấn đề về tiêu hóa

Ban đầu, tiêu chảy hoặc các bệnh về dạ dày điển hình khác không được coi là một triệu chứng thường đi kèm với bệnh Covid-19. Tuy nhiên, một số nghiên cứu sau này trên các bệnh nhân dương tính với SARS-Cov-2 phục hồi đã cho thấy điều đó không chính xác.

Bác sỹ Sanjay Gupta cho rằng, chúng ta đã biết thêm chút ít về các loại triệu chứng của bệnh Covid-19. Nghiên cứu sớm trên 200 bệnh nhân ở Trung Quốc đã phát hiện các vấn đề về đường tiêu hóa hoặc dạ dày thực sự đã xuất hiện ở một nửa số bệnh nhân.

Nghiên cứu đã chỉ ra một số trường hợp nhẹ, khi đó, triệu chứng ban đầu là các vấn đề về tiêu hóa và thường không đi kèm sốt. Các bệnh nhân này thường không được ưu tiên xét nghiệm và chẩn đoán như các bệnh nhân có vấn đề về hô hấp và họ mất nhiều thời gian hơn để loại bỏ virus.

7. Mắt đỏ

Nhiều nghiên cứu ở các nước, trong đó có Trung Quốc, Hàn Quốc chỉ ra rằng, khoảng 1- 3% số người mắc Covid-19 bị viêm kết mạc (bệnh mắt đỏ). Viêm kết mạc là bệnh do virus gây ra và dễ lây. SARS-CoV-2 chỉ là một trong nhiều loại virus có thể gây viêm kết mạc, do đó, đây không phải phát hiện mới khiến giới khoa học phải ngạc nhiên.

Tuy nhiên, mắt đỏ có thể là một dấu hiệu nữa của bệnh Covid-19, đủ để nên gọi bác sĩ, nếu có kèm một số triệu chứng khác như sốt, ho hoặc khó thở.

8. Mất vị giác và khứu giác

Trong các trường hợp nhiễm Covid-19 nhẹ đến trung bình, mất mùi và vị là một trong những dấu hiệu ban đầu bất thường nhất. Theo TS. Sanjay Gupta, những dấu hiệu ban đầu này không phải là triệu chứng kinh điển.

Cảm giác mất vị giác, mất cảm giác ngon miệng đôi khi không chắc chắn, nhưng rõ ràng, đây là một dấu hiệu không nên bỏ qua.

Mất khả năng nhận biết mùi hoàn toàn hoặc một phần (anosmia) cũng được phát hiện ở những bệnh nhân dương tính với SARS-CoV-2 mà không có triệu chứng nào khác.

Một nghiên cứu gần đây tại Hàn Quốc về các trường hợp nhẹ cho thấy, triệu chứng mất khứu giác xuất hiện ở 30% bệnh nhân. Ở Đức, hơn hai trong ba trường hợp được xác nhận mắc chứng mất khứu giác anosmia.

Thực tế, trong tài liệu y khoa, mất khứu giác đột ngột có thể liên quan đến nhiễm trùng đường hô hấp do các chủng virus corona khác, do đó, không có gì ngạc nhiên khi có thêm một họ hàng của nó - SARS-Cov-2 có thể làm điều này.

Tin vui là, bạn có thể tự kiểm tra các khả năng này. Ngay tại nhà, nếu bạn có thể phân biệt các hương vị riêng như cam và chanh, tức là khứu giác của bạn đang hoạt động tốt.

9. Mệt mỏi

Đối với một số người, mệt mỏi, kiệt sức, đau nhức cơ thể có thể là một dấu hiệu sớm của việc nhiễm bệnh Covid-19. Nghiên cứu của WHO cho thấy, khoảng 40% trong số gần 6.000 người mắc bệnh trải qua giai đoạn mệt mỏi.

Trạng thái mệt mỏi còn có thể tiếp diễn sau khi virus đã biến mất. Các báo cáo về giai đoạn phục hồi của bệnh nhân mắc Covid-19 cho thấy, hiện tượng kiệt sức và thiếu năng lượng sẽ tiếp tục “đồng hành” với người bệnh trong một vài tuần ở giai đoạn phục hồi.

10. Nhức đầu, đau họng, nghẹt mũi

Theo báo cáo của WHO, khoảng 14% trong số gần 6.000 trường hợp mắc Covid-19 ở Trung Quốc có triệu chứng đau đầu và đau họng, trong khi gần 5% bị nghẹt mũi. Đây không phải là dấu hiệu phổ biến nhất của bệnh, nhưng rõ ràng nó giống như cảm lạnh và cúm.

Trên thực tế, nhiều triệu chứng của Covid-19 giống với bệnh cúm, như đau đầu, các vấn đề về tiêu hóa, đau nhức cơ thể và mệt mỏi. Một số triệu chứng khác có thể giống như cảm lạnh hoặc dị ứng, như đau họng và nghẹt mũi, kể cả ho, sốt.