Từ thần đồng đến thiên tài toán học

Akshay Venkatesh (37 tuổi) - Giáo sư người Australia gốc Ấn là một trong số 4 nhà toán học vừa vinh dự nhận được Huy chương Fields 2018. Đây được xem như giải Nobel Toán học.

Giáo sư Akshay Venkatesh. Ảnh: news.stanford.edu

Trong một bài phỏng vấn báo chí ngay sau khi tốt nghiệp phổ thông trung học khi mới 13 tuổi, Akshay Venkatesh nói: “Tôi muốn làm một số nghiên cứu về vật lý hoặc có thể trở thành một nhà toán học hay đại loại thế”. Để rồi 24 năm sau, Akshay Venkatesh chính thức nhận được Huy chương Fields, một giải thưởng danh giá nhất thế giới trong lĩnh vực toán học.

Akshay Venkatesh sinh ra tại thành phố New Delhi của Ấn Độ và gia đình chuyển đến Australia khi Akshay mới 2 tuổi. Akshay Venkatesh được đánh giá là một trong 30 thần đồng thông minh nhất hành tinh, thuộc top 10 người lấy bằng tiến sĩ trẻ nhất thế giới và là một trong những người có đóng góp lớn cho nền toán học toàn cầu. Thành tích học tập của Akshay Venkatesh khiến nhiều người thán phục khi Venkatesh nhận huy chương đồng tại Olympic Vật lý quốc tế vào năm 11 tuổi. Sau khi chuyển đổi môn học, Venkatesh lại mang về tiếp hai huy chương cao quý tại Olympic Toán quốc tế. Venkatesh là người Australia duy nhất sở hữu huy chương ở Olympic Toán học và Vật lý quốc tế tính đến thời điểm này.

Thần đồng Venkatesh tốt nghiệp phổ thông trung học khi mới 13 tuổi và lấy bằng đại học năm 16 tuổi. Akshay Venkatesh khi đó là sinh viên trẻ tuổi nhất trong lịch sử của Trường Đại học Western Australia, thậm chí tốt nghiệp đại học sớm hơn một năm so với thông thường và nhận bằng loại ưu. Không chỉ nhận được một số giải thưởng toán học trong nước và quốc tế, Venkatesh lấy bằng tiến sĩ của Đại học Princeton (Mỹ) lúc mới 20 tuổi và sau đó trở thành Giáo sư của Đại học Standford (Mỹ) lúc 27 tuổi. Ông làm việc tại ngôi trường danh tiếng thế giới này cho đến nay.

Nhà toán học Akshay Venkatesh nghiên cứu chuyên ngành lý thuyết toán học và số học. Ông thực hiện thành công nhiều nghiên cứu về lý thuyết số giải tích, các dạng tự đồng cấu, lý thuyết biểu diễn và lý thuyết Ergodic. Đồng nghiệp của Venkatesh cho hay ông được trao tặng Huy chương Fields vì giải quyết được những vấn đề toán học khó tới mức khó có thể diễn tả bằng lời, là người tiên phong đầy sáng tạo trong lĩnh vực chuyên môn của mình. Hầu hết công việc của Venkatesh là khám phá liên hệ giữa lý thuyết số với các lĩnh vực toán học khác. Nhà toán học này đã mang những khái niệm và công cụ từ các lĩnh vực khác nhau để tạo ảnh hưởng lớn đến việc giải quyết các vấn đề mở và chỉ ra con đường phát triển trong tương lai.

“Đôi khi giải toán bạn sẽ rất bí. Nhưng cùng lúc đó có những khoảnh khắc mà bạn cảm thấy đặc quyền khi làm việc với nó. Bạn sẽ cảm thấy mình siêu việt. Và như thế, bạn thấy mình đang đóng góp cho một điều rất ý nghĩa” - Akshay Venkatesh nói. Giáo sư Akshay Venkatesh cho biết ông rất biết ơn khi được sống cuộc đời và làm công việc mình yêu thích là nghiên cứu toán học. Venkatesh nói ông luôn bị hấp dẫn bởi các số, chỉ có việc điều khiển các số khiến tôi cảm thấy hạnh phúc.

Được mệnh danh là Nobel Toán học, Huy chương Fields do nhà toán học John Charles Fields sáng lập, giải thưởng đầu tiên trao vào năm 1936 cho nhà toán học Mỹ Jesse Douglas. Giải thưởng này được trao 4 năm một lần, mỗi lần trao cho nhiều nhất là 4 nhà toán học dưới 40 tuổi. Giáo sư Bảo Châu là nhà toán học đầu tiên của Việt Nam giành được giải thưởng danh giá này vào năm 2010.

QUỐC HƯNG