Tuyên chiến với lá ngón

Làng Măng Lâng, xã Trà Cang (Nam Trà My) quanh năm mây phủ, khí hậu lạnh, ẩm thấp, cây lá ngón mọc quanh làng, thậm chí ngay sát vách nhà của bà con. Những ngày này, chưa đến mùa rẫy, bà con Xê Đăng trong làng rủ nhau đi diệt cây lá ngón. Thanh niên, phụ nữ mang bầu, bà mẹ có con nhỏ, người già, thậm chí là trẻ em cũng hăng hái tham gia.

Vừa vung rựa chặt đứt rễ cây lá ngón, em Hồ Văn Vương cho biết: “Cũng vì cây lá ngón này mà bốn anh em chúng em mồ côi cha mẹ khi mới lên 5 tuổi. Không còn cha mẹ, ông bà nội lớn tuổi, cuộc sống của chúng em khổ lắm. Em rất căm ghét cây lá ngón”.

Ông Hồ Văn Lâm - người dân trong làng cho biết: “Hoàn cảnh của 4 anh em Vương rất đáng thương. Hai năm trước mẹ chết vì ăn lá ngón, một tuần sau đến người cha buồn tủi cũng tìm đến lá ngón để giải thoát cho mình.

Người chết là hết, nhưng chỉ tội cho những đứa trẻ còn sống. Giờ bà con trong làng cũng thay nhau góp cơm gạo để phụ thêm với ông bà nội nuôi các cháu.

Nên giờ khi nghe người dân trong làng rủ nhau đi đào phá bỏ cây lá ngón, các cháu nhỏ này đều tích cực tham gia. Chúng tôi cũng muốn xua đi sự chết chóc vì lá ngón ở làng, nên cùng nhau ra quân tiêu diệt loại độc dược này”.

Tình trạng tự tử bằng lá ngón xảy ra tại nhiều ngôi làng vùng cao Nam Trà My. Vợ chồng giận nhau, ăn lá ngón; con xin tiền ba mẹ mua xe máy, điện thoại nhưng không được cũng ăn lá ngón tự tử. Điều đáng nói là có những trường hợp vợ chồng cùng ăn lá ngón chết, bỏ lại những đứa trẻ mồ côi.

Theo số liệu thống kê chưa đầy đủ của Công an huyện Nam Trà My, năm 2021 toàn huyện xảy ra 8 vụ tự tử, làm chết 9 người. Trong đó, tại xã Trà Nam xảy ra 5 vụ 6 người chết, Trà Cang 2 vụ, 2 người chết và Trà Linh 1 vụ, 1 người chết.

 Cây lá ngón mọc nhiều ở các xã vùng cao Nam Trà My, trên các nương rẫy, thậm chí là ở gần vườn nhà, đe dọa đến đất sản xuất của bà con. Khi cây lá ngón mọc quá gần cây trồng khác cũng rất nguy hiểm.

Có trường hợp ngộ độc rượu ngâm rễ cây nghi có cây lá ngón. Vì vậy, việc đào gốc, tiêu hủy là cách làm thủ công nhưng sẽ có hiệu quả, hạn chế sự lan rộng của loài cây chứa độc tố mạnh này.

Ông Ngô Tấn Lạc - Chủ tịch UBND xã Trà Cang cho biết: “Không chỉ vận động các già làng tuyên truyền cho bà con về tác hại chết người của cây lá ngón, địa phương còn huy động thanh niên, phụ nữ, dân quân và nhân dân tổ chức tiêu diệt cây lá ngón vào thứ Bảy, Chủ nhật hàng tuần.

Địa phương cũng sẽ tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao trong điều kiện cho phép, để bà con có sân chơi thư giãn về mặt tinh thần, xua đi những suy nghĩ tiêu cực trong cuộc sống, để họ không tìm đến cây lá ngón”.