Ngày 16.6.2017, Công ty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu có Công văn số 34-17/BGM với nội dung muốn bàn giao tài sản, đẩy trách nhiệm đảm bảo an ninh trật tự trong phạm vi diện tích quản lý về cho chính quyền địa phương (Báo Quảng Nam số ra ngày 6.7.2017 có bài viết: “Chưa phục hồi môi trường lại muốn đẩy trách nhiệm về địa phương”). Phúc đáp Công văn của Công ty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu, UBND huyện Phú Ninh cho rằng, một năm qua, thực hiện chỉ đạo của tỉnh, chính quyền địa phương đã yêu cầu các cơ quan, ban ngành của huyện và UBND xã Tam Lãnh triển khai nhiều biện pháp quản lý như vận động người dân đang khai thác, chế biến vàng trái phép ở Núi Kẽm rời khỏi khu vực để phòng tránh nguy hiểm đến tính mạng; tổ chức tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật cho người dân trên địa bàn xã Tam Lãnh không tham gia khai thác vàng trái phép, tích cực phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội; đẩy mạnh công tác phòng ngừa, điều tra xử lý các vụ phạm pháp hình sự. Địa phương cũng đã tổ chức lực lượng tăng tần suất truy quét nhằm phá hủy, làm mất tác dụng nhiều phương tiện và đẩy đuổi hơn 450 người ra khỏi khu vực khai thác khoáng sản trái phép, góp phần kiềm chế, không để phát sinh phức tạp.
Dai dẳng khai thác khoáng sản vàng trái phép tại xã Tam Lãnh (Phú Ninh).Ảnh: T.H |
Theo ông Nguyễn Phi Thạnh - Chủ tịch UBND huyện Phú Ninh, hiện nay Công ty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu chưa thực hiện việc đóng cửa mỏ, cải tạo phục hồi môi trường theo quy định của pháp luật, nên việc quản lý mọi mặt trên diện tích được Nhà nước giao là thuộc trách nhiệm của công ty. Nội dung văn bản phúc đáp của UBND huyện Phú Ninh có nêu, huyện chỉ có trách nhiệm hỗ trợ, không để các đối tượng vào khai thác vàng trái phép nhằm đảm bảo an toàn tính mạng cho người dân, bảo vệ tài sản quốc gia và giữ vững an ninh trật tự trên địa bàn. Thời gian đến UBND huyện tiếp tục tăng cường lực lượng để hỗ trợ nhằm giữ vững an ninh trật tự trên địa bàn; đề nghị Công ty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu khẩn trương thực hiện việc đóng cửa mỏ, cải tạo phục hồi môi trường theo đúng quy định pháp luật. Đồng thời công ty phải chịu trách nhiệm quản lý mọi mặt trong phạm vi diện tích được Nhà nước giao bao gồm cả việc bảo vệ an toàn hầm lò, bảo vệ an ninh trật tự, bảo vệ tài sản, bảo vệ tài nguyên quốc gia...
Trước đó, năm 2016, UBND tỉnh ra thông báo yêu cầu Công ty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu dừng các hoạt động khai thác, chế biến vàng. Cục Địa chất thuộc Bộ Tài nguyên môi trường cũng yêu cầu công ty tiến hành lập và thực hiện phương án đóng cửa mỏ theo quy định. Tuy nhiên, đến nay công ty vẫn chưa đóng cửa mỏ, trong khi đó số công nhân bảo vệ từ 170 người chỉ còn 21 người bảo vệ tài sản, thiết bị, máy móc tại khu vực nhà máy sản xuất và chốt giữ khu vực miệng lò chính tại Nhà Thùng, Núi Kẽm; còn những khu vực khai thác thuộc trách nhiệm quản lý thì công ty không quản lý bảo vệ. Lợi dụng tình hình trên, một số đối tượng ở Tam Lãnh (Phú Ninh) và các nơi khác tập trung đến khai thác vàng trái phép tại nhiều khu vực trên địa bàn như Suối Tre, AD, AM, Ngách Chụm, bãi Thầu Đâu, Sò Rò, lò 5, lò 7, lò 10, Thác Trắng, Đồi Sim, Hố Gần, Vực Bộng, Gò Đều và khu vực giáp ranh giữa Đàn Thượng, xã Tam Lãnh với xã Tiên Lập, huyện Tiên Phước. Đặc biệt từ cuối tháng 3.2017 đến nay mỗi ngày có 20 - 30 người tham gia khai thác vàng trái phép tại khu vực ngách Gió Lò 10; các đối tượng đi vào bên trong hầm lò bằng các đường lò khai thác cũ và đường thoát nước hoặc đi từ lò 5, lò 7 thông qua lò chính. Trong khi đó, những cột đá chống trần đường hầm đã bị các đối tượng đục để lấy quặng, một số lưới sắt giằng giữ liên kết đá trên trần hầm lò đã bị hư hỏng, nhiều tảng đá lớn phía trên đường lò không có điểm tựa, nguy cơ rơi rớt, sập hầm, ngạt khí… dẫn đến tai nạn. Bên cạnh đó công ty cũng không tiến hành phục hồi môi trường, hoàn thổ, quản lý diện tích đã khai thác nên có khoảng 60 hộ dân vào lấn chiếm trồng cây keo trên diện tích khoảng 125ha (khu vực Đồi Sim 85ha, Núi Kẽm 40ha).
T.H