Ukraine: Chạy đua với thời gian

Những giờ qua, thế giới dõi mắt theo căng thẳng leo thang tại Ukraine và tân tổng thống nước này đang chạy đua với thời gian cho kế hoạch hòa bình.

Bất chấp lệnh ngừng bắn đơn phương được Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko ban bố có hiệu lực từ ngày 20 - 27.6, giao tranh vẫn tiếp diễn tại Ukraine, đặc biệt là vùng biên giới giữa hai nước Ukraine - Nga. Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu cho biết, lãnh đạo điện Kremlin đã ra lệnh cho các binh sĩ ở miền Trung nước này đặt trong tình trạng “sẵn sàng chiến đấu”. Một ngày trước đó, 20.6, hơn 80 lính biên phòng Ukraine đã vượt biên giới vào Nga sau cuộc tấn công vào trạm kiểm soát ở Izvarino, vài giờ trước đã diễn ra cuộc đụng độ ở khu vực biên giới, gần trạm kiểm soát Dolzhansky của Ukraine (phía Nga gọi là Novoshakhtinsk).

Tân tổng thống Poroshenko của Ukraine.

tân tổng thống Ukraine, nhậm chức cách đây 2 tuần, phải chạy đua với thời gian để giải quyết bất ổn mà theo các nhà quan sát rằng khó có thể chấm dứt trong nay mai. Tuyên bố nhậm chức lãnh đạo Ukraine trong tình thế đầy khó khăn, ông Poroshenko đưa ra lời cam kết đem lại hòa bình cho miền đông, bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, chiếm lại Crimea (đã sáp nhập vào Nga kể từ tháng 3.2014) và đưa con tàu đất nước nhắm hướng châu Âu, cùng lúc mong muốn đối thoại với nhà lãnh đạo Nga. Sau đó, căng thẳng càng leo thang khi cuộc đàm phán ba bên về khí đốt giữa Nga, Ukraine và Liên minh châu Âu tại Kiev đã kết thúc vào nửa đêm 14.6 mà không đạt được thỏa thuận nào.

Căng thẳng leo thang, ông Poroshenko tiết lộ Ukraina có “kế hoạch B” thay thế cho kế hoạch hòa bình trước đó,  tạo điều kiện cho “kẻ thù chính quyền Kiev” hạ vũ khí và cảnh báo những người từ chối thực hiện sẽ bị tiêu diệt. Tuy nhiên Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov trong tuyên bố ngày 21.6 cho biết phần lớn các điểm của bảng kế hoạch hòa bình của Ukraine mang màu sắc của một tối hậu thư, không có điều cốt yếu là đề xuất đối thoại và điều này đi ngược lại thỏa thuận Geneva ngày 17.4.

Khủng hoảng chính trị như chưa thể tìm ra lối thoát thì khủng hoảng kinh tế Ukraine đồng thời đặt nặng trên vai nhà lãnh đạo Ukraine. Các chuyên gia kinh tế cảnh báo, GDP Ukraine dự kiến sẽ giảm từ 5 - 7% trong năm nay và sẽ còn tồi tệ hơn nếu tình trạng nổi dậy tại các tỉnh Donetsk và Lugansk tiếp tục tăng lên, do các tỉnh bất ổn này là trái tim của ngành công nghiệp nặng và khai khoáng Ukraine, chiếm khoảng 16% GDP cả nước. Kiev vẫn bất đồng với Moscow về giá mua khí đốt tự nhiên và việc Nga vừa ngừng cung cấp khí đốt cho Ukraine cũng có thể tiếp tục hủy hoại nền kinh tế vốn đã tồn tại khó khăn. Từ đầu năm, đồng hryvnia đã mất giá khoảng 1/3. Lạm phát tăng lên mức hơn 10%. Giá khí đốt trung bình của hộ Ukraine từ đầu tháng 5 tăng hơn một nửa. Dự kiến giá sưởi của hộ trong tháng 7 sẽ tăng tiếp, trung bình 40%. Do vậy, kế sách của ông Petro Poroshenko có hiệu quả hay không trong lúc này sẽ quyết định vận mệnh của Ukraine.

NAM VIỆT