Ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân

Một cuộc diễn tập ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân với sự tham gia của gần 100 cán bộ, chiến sĩ vừa được UBND tỉnh tổ chức vào cuối tuần qua. Đây được xem là cơ sở quan trọng để đánh giá và kịp thời điều chỉnh đối với kế hoạch ứng phó sự cố bức xạ, hạt nhân cấp tỉnh đã được phê duyệt.

Tin liên quan

Lực lượng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn sẵn sàng ứng phó sự cố bức xạ, hạt nhân tại buổi diễn tập. Ảnh: T.C

Tình huống giả định của buổi diễn tập là nguồn phóng xạ được phát hiện tại một cơ sở thu mua phế liệu. Nhờ được tập huấn từ trước, chủ cơ sở nhận diện được chất nghi phóng xạ và điện báo cơ quan chức năng. Công tác khoanh vùng, cách ly hiện trường và người nhiễm xạ được lực lượng chức năng nhanh chóng tiến hành với vùng an toàn bán kính 50m. Đây là khoảng cách an toàn được quy định trong kế hoạch ứng phó sự cố bức xạ, hạt nhân cấp tỉnh đối với lực lượng ứng phó ban đầu khi phát hiện nguồn phóng xạ. Lực lượng ứng phó sự cố bao gồm lãnh đạo Sở Khoa học và công nghệ, tổ hỗ trợ kỹ thuật, lực lượng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn, Y tế, Phòng An ninh kinh tế tổng hợp Công an tỉnh (PA81) nhanh chóng có mặt tại hiện trường.

Ứng phó sự cố

Trạm chỉ huy dã chiến được bố trí tại một nhà dân trong khu vực gần nơi phát hiện nguồn phóng xạ. Sau khi trao đổi để nắm bắt tình hình khu vực và thông tin liên quan đến người dân trong khu vực bị ảnh hưởng, lực lượng chức năng khẩn trương triển khai các bước theo kế hoạch ứng phó sự cố đã được phê duyệt. Lực lượng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn thiết lập khu vực kiểm soát để tiến hành đánh giá nhiễm bẩn phóng xạ, sẵn sàng tẩy xạ cho người dân và lực lượng ứng phó. Cán bộ y tế sẵn sàng sơ cứu nạn nhân nghi nhiễm phóng xạ từ nguồn rò rỉ; cùng lúc này, lực lượng hỗ trợ kỹ thuật tập kết trang thiết bị bảo hộ, thiết bị ghi đo chuyên dụng.

Với đầy đủ trang thiết bị phòng tránh nhiễm xạ, lực lượng hỗ trợ kỹ thuật tiến hành xác định vị trí, nhận diện và đánh giá tình trạng nhiễm bẩn của nguồn phóng xạ bên trong khu vực hàng rào khoanh vùng. Song song với hoạt động của lực lượng hỗ trợ kỹ thuật, cán bộ Phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn với trang thiết bị chuyên dụng khẩn trương kiểm tra nhiễm bẩn phóng xạ cho người dân, tiến hành phân loại và tẩy xạ. Những người này sau đó được chuyển đến kiểm tra sức khỏe do lực lượng y tế đảm nhiệm. Sau khi tìm và nhận diện nguồn phóng xạ, bộ đội hóa học với trang thiết bị chuyên dụng được điều động đến hiện trường làm công tác thu gom nguồn phóng xạ. Tất cả nhân viên tham gia công tác kiểm tra, thu gom đều được tẩy xạ sau khi hoàn tất công việc. Nguồn phóng xạ và các vật thể nhiễm phóng xạ được thu gom, vận chuyển đến kho lưu trữ tạm thời của Sở Khoa học và công nghệ.

Theo kịch bản chi tiết đó, buổi diễn tập đã được thực hiện thành công. Các bước triển khai nhịp nhàng, nhanh chóng, chính xác. Theo bà Lê Thủy Trinh - Phó Giám đốc Sở Khoa học và công nghệ, để chuẩn bị cho buổi diễn tập, sở đã tổ chức tập huấn kiến thức, luyện tập cho các thành viên từ nhiều ngày trước. Các nội dung được tập huấn bao gồm kiến thức cơ bản về bức xạ ion hóa và nguồn phóng xạ, mối nguy hiểm của bức xạ ion hóa và nguy cơ xảy ra bức xạ, hạt nhân trên địa bàn tỉnh, các thiết bị bức xạ ion hóa, kiểm soát nhiễm bẩn phóng xạ và tẩy xạ; các giai đoạn trong ứng phó sự cố bức xạ. Cùng với đó, lực lượng nằm trong kế hoạch ứng phó sự cố bức xạ hạt nhân cấp tỉnh cũng đã tham gia luyện tập, tổng duyệt, sẵn sàng cho buổi diễn tập.

Tăng cường năng lực xử lý sự cố

Theo thống kê, từ năm 2002 đến nay, có ít nhất 7 sự cố phóng xạ được ghi nhận tại các tỉnh, thành phố trên cả nước; trong đó có vụ vẫn chưa thu hồi được nguồn phóng xạ. Địa điểm nghi thất lạc nguồn phóng xạ chủ yếu tại các cơ sở thu mua phế liệu, do một bộ phận người dân không biết nên bán các loại phế liệu có nguồn phóng xạ cho cơ sở thu mua, tạo thành mối nguy nhiễm xạ trong khu dân cư. Dù trên địa bàn tỉnh chưa xảy ra vụ việc thất lạc nguồn phóng xạ hoặc sự cố phóng xạ và hạt nhân, song việc chủ động thông tin được xem là giải pháp cấp thiết để ngăn ngừa sự cố. Ông Phạm Viết Tích - Giám đốc Sở Khoa học và công nghệ, Phó Trưởng ban Chỉ huy ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân cấp tỉnh nhận xét cho biết, cuộc diễn tập có ý nghĩa quan trọng trong thực tiễn, là cơ sở để có thể triển khai ứng phó khi có sự cố xảy ra. Đồng thời đây cũng là dịp tăng cường nhận thức, tăng năng lực ứng phó cho từng đơn vị trong xử lý sự cố ở điều kiện thực tế.

Theo dõi, hỗ trợ từ khâu chuẩn bị đến khi diễn tập, các chuyên gia của Trung tâm Hỗ trợ kỹ thuật an toàn bức xạ hạt nhân và ứng phó sự cố của Cục An toàn bức xạ và hạt nhân (Bộ Khoa học và công nghệ) đánh giá cao kịch bản ứng phó của tỉnh. Đồng thời khẳng định, năng lực nhận thức, ứng phó của các đơn vị liên quan trong Ban Chỉ huy ứng phó sự cố cấp tỉnh là điều kiện quan trọng để sẵn sàng xử lý khi có sự cố ngoài đời thực. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Thanh - Trưởng ban Chỉ huy ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân cấp tỉnh chia sẻ, trong điều kiện hiện nay, những ứng dụng rộng rãi của kỹ thuật bức xạ và hạt nhân kéo theo nguy cơ tiềm ẩn xảy ra sự cố bức xạ và hạt nhân, có khả năng ảnh hưởng xấu đến cộng đồng nếu không được quản lý, giám sát chặt chẽ và có những biện pháp phòng tránh, chuẩn bị ứng phó thích hợp. “Buổi diễn tập nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức, đơn vị về công tác bảo đảm an toàn bức xạ và an ninh nguồn phóng xạ; nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ huy và tổ chức hiệp đồng giữa các lực lượng trong công tác ứng phó. Đây cũng là dịp để đánh giá sự phù hợp của kế hoạch ứng phó sự cố bức xạ, sự cố hạt nhân cấp tỉnh đã được phê duyệt với điều kiện thực tế để có những điều chỉnh, bổ sung kịp thời” - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Thanh nói.

THÀNH CÔNG