Ứng vốn cho giải phóng mặt bằng

Nhiều địa phương thiếu vốn đầu tư dẫn đến chậm giải phóng mặt bằng (GPMB), nên việc ra đời Quỹ phát triển đất sẽ giải quyết được “cơn khát vốn”, giúp đẩy nhanh tiến độ bồi thường, tái định cư (TĐC) và giải ngân nhanh vốn đầu tư trong xây dựng cơ bản.

Việc ứng vốn sẽ giúp các địa phương đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng. Ảnh: T.H

Cần thống nhất danh mục thu hồi đất

Thời gian qua, HĐND tỉnh ban hành một số nghị quyết về khai thác và phát triển quỹ đất. Cụ thể, ngày 7.12.2017, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 51 về một số nhiệm vụ, giải pháp trong công tác khai thác và phát triển quỹ đất. Và ngày 19.7.2018, HĐND tỉnh có Nghị quyết số 21 về một số nhiệm vụ giải pháp trong công tác lập, tổ chức thực hiện và quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trên địa bàn tỉnh. Quỹ phát triển đất theo dõi các nguồn thu sử dụng đất phát sinh từ dự án trên địa bàn nhằm kịp thời bổ sung nguồn vốn; kiểm soát chặt chẽ hoạt động ứng vốn; hạn chế thấp nhất số dư tồn quỹ. Căn cứ nguồn vốn hoạt động hàng năm và theo đề nghị của các địa phương, đơn vị, từ năm 2010 đến nay, Quỹ phát triển đất tham mưu UBND tỉnh quyết định và quyết định theo thẩm quyền ứng vốn thực hiện 58 dự án/phương án bồi thường - hỗ trợ và TĐC với tổng vốn cam kết ứng 738 tỷ đồng, nguồn vốn giải ngân đến hết năm nay dự kiến hơn 500 tỷ đồng. Nguồn vốn hoạt động của đơn vị này được các địa phương, đơn vị ứng sử dụng đúng mục đích, phát huy hiệu quả sử dụng, góp phần cải thiện kết cấu hạ tầng, đặc biệt đẩy nhanh tiến độ GPMB. Năm 2018, UBND tỉnh tiếp tục dành 20% nguồn thu tiền sử dụng đất nộp ngân sách từ các dự án do tỉnh quản lý (trừ các dự án do Ban Quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai, Ban Quản lý Khu công nghiệp Điện Nam - Điện Ngọc thực hiện).

Có vốn đầu tư nhưng không thể giải ngân do thiếu khối lượng, chậm làm thủ tục thanh quyết toán thành “căn bệnh kinh niên” trong lĩnh vực xây dựng cơ bản trên địa bàn tỉnh nhiều năm qua. Điều này cho thấy sử dụng đồng vốn trong xây dựng cơ bản chưa thật sự hiệu quả. Ông Trần Đình Đức - Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất chi nhánh TP.Tam Kỳ cho biết, HĐND tỉnh cần thống nhất danh mục thu hồi đất TĐC, khai thác quỹ đất ở khu dân cư, kể cả khu vực nông thôn, để địa phương sớm lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hàng năm đúng thời hạn quy định. Tại Tam Kỳ, hàng chục dự án khai thác quỹ đất lớn nhỏ, 100% đều nộp tiền sử dụng đất về ngân sách tỉnh, vướng mắc là chưa khấu trừ tỷ lệ phần trăm về cho địa phương. “Để ký quỹ, cam kết hoàn vốn dễ dàng, thì phải thống nhất quan điểm xem dự án khu dân cư, TĐC như hình thức đầu tư công, chứ không thể là dự án thương mại được. Về thời hạn hoàn vốn, nên quy định tối thiểu 24 tháng” - ông Đức đề xuất.

Giải phóng mặt bằng nhanh hơn

Thủ tục giải quyết ứng vốn nhanh đã giúp cho các địa phương triển khai thuận lợi công tác GPMB. Tại khu đô thị Nam Tiên Kỳ, việc Quỹ phát triển đất ứng vốn cho địa phương đã tạo được quỹ đất sạch, dễ dàng thu hút các nhà đầu tư hơn. Phó Chủ tịch UBND huyện Tiên Phước - Lê Trí Hiệu thông tin, thủ tục ứng vốn nhanh chóng, năm qua quỹ ứng vốn cho địa phương 35 tỷ đồng để GPMB, đến nay đã giải ngân được 10 tỷ đồng. “Việc chủ động được nguồn vốn sẽ giúp cho địa phương tự đầu tư, bồi thường - GPMB và kêu gọi các nhà đầu tư khác cùng vào cuộc. Thời hạn hoàn vốn nên kéo dài ít nhất 24 tháng” - ông Hiệu nói. Tương tự, tại huyện Quế Sơn, công tác GPMB ở Khu công nghiệp Đông Quế Sơn trước đây rất ì ạch; đời sống của 85 hộ dân ở Hương An khó khăn vì chưa có đất TĐC. Tuy nhiên, từ đầu năm nay, 2 khu TĐC đã triển khai gấp rút, vì địa phương được ứng vốn trước 33 tỷ đồng cho hạng mục GPMB. Theo địa phương này, lúng túng nhất là chậm phê duyệt kế hoạch sử dụng đất hàng năm nên không thể bồi thường - GPMB.

Tại hội nghị thông tin, phổ biến các quy định thủ tục trong việc ứng vốn Quỹ phát triển đất vừa diễn ra, các địa phương đề nghị HĐND tỉnh cần thống nhất danh mục thu hồi đất TĐC, khai thác khu dân cư, để địa phương sớm duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hàng năm đúng quy định; kéo dài thời gian hoàn trả vốn ứng ít nhất 24 tháng. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Đình Tùng nhấn mạnh, ứng vốn từ Quỹ phát triển đất sẽ giúp sử dụng đồng vốn đầu tư có hiệu quả, địa phương có nguồn lực để GPMB đúng tiến độ và giải quyết được tình trạng chậm giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản như thời gian qua. Vì vậy, cần đẩy nhanh lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; rà soát toàn bộ quy hoạch sử dụng đất của các địa phương đồng bộ và phù hợp với quy hoạch chung của tỉnh.

TRẦN HỮU