Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Đức Hải: "Đi lên cùng đất nước"

* Thưa đồng chí! Mùa xuân này tròn 40 năm đất nước thống nhất.  Đây là cột mốc quan trọng trên hành trình tái thiết và phát triển quê hương. Là một người con Quảng Nam,  đồng chí có những ấn tượng nổi bật nào về chặng đường 40 năm qua?

Đồng chí Nguyễn Đức Hải: Quảng Nam là vùng đất văn hóa, giàu truyền thống cách mạng. Từ sau ngày giải phóng quê hương đến nay, đất Quảng đã có những bước phát triển ấn tượng. Nổi bật là sự tìm tòi, sáng tạo để từ một vùng đất nghèo, chịu hậu quả chiến tranh nặng nề đã vươn lên, sánh vai cùng các địa phương trong cả nước.

Theo tôi, có thể tạm phân làm hai giai đoạn phát triển trong 40 năm qua, đó là chặng đường gần 20 năm từ sau ngày quê hương được giải phóng đến trước 1990 và từ thập niên 1990 đến nay. Ở thời kỳ đầu, chúng ta vừa phải tập trung khắc phục hậu quả chiến tranh, vừa  nỗ lực tìm tòi để phát triển trong bối cảnh nền kinh tế kế hoạch tập trung. Quảng Nam - Đà Nẵng được cả nước biết đến là tỉnh đi đầu trong hợp tác hóa nông nghiệp, với nhiều hợp tác xã điển hình tiên tiến ở Duy Xuyên, Đại Lộc, Núi Thành… Quảng Nam - Đà Nẵng cũng đi đầu trong phong trào xây dựng các mô hình công ty hợp doanh, mà nổi lên là các doanh nghiệp Dệt 29-3, Công ty Xe khách... Lĩnh vực khai thác, đánh bắt thủy sản cũng bắt đầu khởi sắc với phong trào đánh bắt bằng lưới vây, nuôi tôm nước lợ… Những vùng nông thôn ven biển bạt ngàn cát trắng từng bước chuyển mình. Công trình đại thủy nông Phú Ninh được khởi công xây dựng,  đưa nước về tưới tắm hàng chục ngàn héc ta đất ruộng cháy khát ở nhiều vùng nông nghiệp của tỉnh là minh chứng cho sự đoàn kết, sáng tạo và năng động trong quá trình phát triển quê hương.

Năm 1997, khi được chia tách từ tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng, tỉnh Quảng Nam đứng trước rất nhiều khó khăn, thách thức lớn. Tuy nhiên, chúng ta  cũng  tận dụng được tiềm năng, cơ hội, thế mạnh của mình để phát triển. Và thực tế, cả Quảng Nam và Đà Nẵng đều đã chứng minh tính năng động, sáng tạo, đổi mới trong phát triển, với đặc thù của mình.

Trong 40 năm qua, đất Quảng có những dấu ấn khó quên. Tôi nhớ, năm 1996, tổng thu ngân sách của Quảng Nam chỉ đạt 130 tỷ đồng, quá nhỏ so với con số 1.600 tỷ đồng của cả Quảng Nam - Đà Nẵng. Lúc đó, Quảng Nam cũng không có doanh nghiệp nào nộp thuế quá 1 tỷ đồng, hạ tầng manh mún, địa bàn quá rộng,… Các đồng chí lãnh đạo hay nói vui với nhau: Tài sản lớn nhất của Quảng Nam là nguồn vốn ghi cho công trình thủy nông Phú Ninh!

Và hiện nay, Quảng Nam là tỉnh có mức tăng tưởng trung bình khá ở miền Trung, từng bước vượt qua mức thu ngân sách hằng năm từ 3.000 tỷ đồng vượt qua mốc 5.000 rồi 7.000 tỷ đồng… và đứng thứ 15 trong cả nước (năm 2014). Quảng Nam đã hình thành cơ cấu kinh tế khá toàn diện, thu nhập người dân tăng lên, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh, an sinh xã hội được đảm bảo, tình hình chính trị ổn định. Quảng Nam cũng là điểm đến hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài nước…

* Hẳn có nhiều bài học sẽ được đúc kết trong chặng đường 40 năm qua. Tuy nhiên, đồng chí có thể khái quát nhân tố chi phối xuyên suốt những thành tựu của quê hương và cần tiếp tục phát huy trong giai đoạn mới?

Đồng chí Nguyễn Đức Hải: Thành quả trên bắt đầu từ những tìm tòi, sáng tạo trong phát triển và định hướng đúng. Quảng Nam đã đi lên từ nhiều cơ chế đột phá, sáng tạo như việc hình thành Khu kinh tế mở Chu Lai, các khu - cụm công nghiệp, thu hút nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước… Đáng kể là việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ “nông nghiệp là mặt trận hàng đầu” sang cơ cấu phát triển công nghiệp, du lịch - dịch vụ, nông nghiệp.

Trong các chuyến làm việc tại Quảng Nam, điều phấn khởi và tự hào là các đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước và đồng chí Chum-ma-ly Xay-nha-xỏn - Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào… đều đánh giá cao và rất ấn tượng với sự sáng tạo, năng động của Quảng Nam trong hành trình phát triển những năm qua.

Chào năm mới 2015, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Quảng Nam có niềm vui mới bởi nhiều công trình lớn như cầu Cửa Đại, Tượng đài Mẹ Việt Nam anh hùng, hệ thống hạ tầng giao thông được nâng cấp tương đối hoàn chỉnh… Điều đó sẽ tạo nên bộ mặt mới, động lực mới để bước vào giai đoạn phát triển mới. Tôi kỳ vọng Quảng Nam là một điểm sáng trên bản đồ phát triển của đất nước.

* Đất nước đang mở cửa, hội nhập sâu rộng với thế giới. Sẽ có nhiều thời cơ, vận hội mới; nhưng cũng có không ít thách thức nảy sinh. Theo đồng chí, đâu là những thách thức lớn mà chúng ta phải vượt qua?

Đồng chí Nguyễn Đức Hải: Định hướng của Quảng Nam trong thời gian tới là phát triển bền vững, hài hòa các mục tiêu kinh tế, văn hóa – xã hội và môi trường, bao trùm là mục tiêu vì con người.

Trước mắt, cần xác định mục tiêu công nghiệp hóa, nâng cao thu nhập và thoát nghèo. Việc đẩy mạnh phát triển kinh tế sẽ kéo theo thách thức về ảnh hưởng môi trường và các vấn đề xã hội như chênh lệch thu nhập, chênh lệch vùng miền… Do vậy, đầu tư phát triển vùng kinh tế động lực nhưng phải đảm bảo đầu tư cho phát triển nông thôn - miền núi, kéo giảm khoảng cách bất bình đẳng về thu nhập và hưởng thụ thành quả phát triển các vùng, khu vực này… Quá trình phát triển cũng đặt ra vấn đề bảo tồn, giữ gìn bản sắc văn hóa Quảng Nam. Ngoài ra, cần tiếp tục đẩy mạnh công cuộc xây dựng nông thôn mới, đồng thời phải giải quyết tốt các vấn đề an sinh xã hội.

* Con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của phát triển. Nhân tố này sẽ được định vị như thế nào trong chiến lược phát triển Quảng Nam, thưa đồng chí?

Đồng chí Nguyễn Đức Hải: Như tôi đã nói, trong định hướng phát triển, nhân tố con người luôn ưu tiên đặt lên hàng đầu, bởi con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển. Mà thực chất của phát triển là nâng cao đời sống nhân dân, thoát khỏi tình trạng đói nghèo và lạc hậu.

Trước hết, chúng ta cần đội ngũ cán bộ đủ trình độ và năng lực để xử lý công việc, và lực lượng lao động phải có kỹ năng, kỷ luật. Việc đào tạo đội ngũ công nhân có trình độ tay nghề và kỷ luật cao có ý nghĩa rất quan trọng trong bối cảnh phát triển công nghiệp hiện đại như hiện nay, nhất là khi chúng ta biết kế thừa truyền thống cần cù, sáng tạo, trung thực trong quá khứ. Tính “hay cãi” của người Quảng, ở một khía cạnh nào đó, cũng có ý nghĩa tích cực trong bối cảnh hội nhập. Theo đó, người Quảng cần phát huy ý thức tìm tòi, sáng tạo và cần cởi mở để tiếp thu cái mới, phát huy tính quảng giao trong tiến trình hội nhập.

Thời gian qua, chúng ta đã và đang tiếp tục đầu tư mạnh để đào tạo, thu hút những chuyên gia giỏi trong lĩnh vực y tế và giáo dục. Những đề án thu hút người tài, người giỏi trong lĩnh vực này mà Quảng Nam đang thực hiện đã có tín hiệu tốt ban đầu. Cạnh đó, chúng ta cần nhiều hơn đội ngũ doanh nhân và tinh thần dấn thân của họ; đồng thời tinh thần đó phải được nhân rộng, phát triển hơn trong lực lượng doanh nghiệp vừa và nhỏ của tỉnh nhà.

Quảng Nam là địa phương có nhiều đối tượng chính sách, đối tượng xã hội, đồng bào nghèo miền núi… Chúng ta cần dành ưu tiên quan tâm, chăm lo, cải thiện thu nhập và được hưởng thụ các chính sách an sinh xã hội tốt nhất.

Quảng Nam là mảnh đất rất nhiều văn nghệ sĩ, cần phát huy trí tuệ, tâm huyết của lực lượng này trong sáng tạo, nghiên cứu, đóng góp nhiều hơn cho sự phát triển của quê hương…

Năm mới 2015, tôi kỳ vọng với truyền thống hiếu học, trung dũng, kiên cường, sáng tạo trong quá khứ, Quảng Nam sẽ phát huy mạnh mẽ trong thời kỳ phát triển mới, sẽ đi lên cùng đất nước.

* Xin cảm ơn đồng chí.

 DOÃN THÀNH TRÍ (thực hiện)