Vắc xin phòng chống sốt rét đầu tiên trên thế giới

Ngày 13.9, Kenya trở thành quốc gia thứ ba trên thế giới (sau Malawi và Ghana) tiêm chủng vắc xin phòng chống bệnh sốt rét. Cả Ghana và Malawi đã khởi động chương trình này từ tháng 4.2019 nhưng Kenya là quốc gia đầu tiên công bố việc đưa vắc xin chống sốt rét vào chương trình tiêm chủng.

Đây cũng là vắc xin đầu tiên trên thế giới để chống lại căn bệnh này, vốn giết chết hơn 400.000 người trên khắp thế giới mỗi năm, trong số đó có khoảng 290.000 người dưới 5 tuổi. Bệnh xảy ra chủ yếu ở châu Phi - nơi có hơn 90% trường hợp sốt rét trên toàn cầu.

Vắc xin sốt rét đầu tiên trên thế giới có tên trong phòng thí nghiệm là RTS, S, nhằm tiêu diệt ký sinh trùng sốt rét nguy hiểm và phổ biến nhất ở châu Phi. Cả ba quốc gia trên bắt đầu các chương trình thí điểm vắc xin sốt rét RTS, S được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) hỗ trợ vào đầu năm nay.

Bộ trưởng Y tế Kenya - Sicily Kariuki cho biết đây là thời gian tiêm phòng vắc xin sốt rét bổ ích với Kenya, đặc biệt đối với những nơi đang đối phó với bệnh sốt rét rất nghiêm trọng ở Kenya như Homa Bay, Kisumu, Migori, Siaya, Busia, Bungoma, Vihiga và Kakamega.

Bộ Y tế Kenya cho biết 120.000 trẻ em Kenya được tiêm phòng vắc xin sốt rét trong đợt vừa qua. Vắc xin này sẽ được bổ sung vào chương trình tiêm chủng của Kenya và dự kiến 300.000 trẻ em sẽ được tiêm trong 3 năm tới.

Nhiều năm qua, Kenya tiến hành cấp phát cho người dân màn chống muỗi, phun thuốc trừ muỗi, cải thiện chẩn đoán bệnh trong cuộc chiến chống bệnh sốt rét, phát thuốc chống sốt rét đặc biệt dành cho phụ nữ có thai.

Tuy nhiên, Bộ Y tế Kenya cho biết bệnh sốt rét đã cướp đi hơn 10.000 mạng sống trong năm 2016 và lây nhiễm thêm hàng triệu người tại nước này. Đặc biệt, có tới 27% trẻ em Kenya dưới 5 tuổi bị nhiễm bệnh sốt rét.

RTS, S được biết đến với tên thương mại là Mosquirix, là loại vắc xin được phát triển trong hơn 30 năm với chi phí khoảng 1 tỷ USD bởi đại công ty dược phẩm GlaxoSmithKline của Anh và các đối tác. Đây là loại vắc xin duy nhất trên thế giới cho đến nay cho thấy tác dụng bảo vệ chống lại bệnh sốt rét ở trẻ nhỏ.

Bộ Y tế Kenya đồng thời khẳng định rằng để được bảo vệ đầy đủ, trẻ em cần được tiêm 4 liều vắc xin chống sốt rét và duy trì thói quen ngủ trong màn. 

Tiến sĩ Richard Mihigo - điều phối viên của Chương trình phát triển vắc xin và tiêm chủng của WHO, nói với AFP: “Trẻ em là nhóm dễ bị tổn thương nhất với bệnh sốt rét. Vì vậy bảo vệ trẻ em có thể tạo ra một tác động lớn trong việc ngăn ngừa bệnh sốt rét”.

Ở nước láng giềng Uganda, các quan chức y tế tháng trước báo cáo sự gia tăng các trường hợp sốt rét, ngay cả đối với thanh thiếu niên. Họ nói sự nóng lên toàn cầu và mùa mưa dài hơn khiến diễn biến bệnh trở nên phức tạp hơn.

Bệnh sốt rét là một bệnh lây nhiễm, do ký sinh trùng Plasmodium gây nên và muỗi Anophen là thủ phạm truyền từ người bệnh sang người lành. Bệnh nặng (sốt rét ác tính) nếu không được cứu chữa kịp thời có thể sẽ dẫn tới tử vong.