Vài kỷ niệm với Thượng tướng, nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu

Tôi nhớ, hồi còn làm phóng viên báo Quân đội nhân dân dự một đại hội lớn của Bộ Tư lệnh Quân khu 5 tại Hội trường Nhà Văn hóa Quân khu, sau khi xin bài phát biểu của Thượng tướng Lê Khả Phiêu, tôi viết ghi nhanh và xin ý kiến thông qua.

Bác đã gạch, sửa chữa nhiều từ, câu, đoạn cho chính xác, rồi ôn tồn dặn dò: "Cậu nhớ người làm báo, cần viết đúng, viết trúng sự việc, sự thật, đừng thêm mắm thêm muối nhiều, kẻo làm giảm độ chân thật, trung thực, khách quan nhé. Riêng mình dặn, người làm báo quân đội nên tránh xa kiểu tô hồng, đánh bóng, biến không thành có, biến ít thành nhiều làm giảm lòng tin; hoặc đưa tin giật gân, chụp giựt, cướp, hiếp, giết nhiều làm người ta chỉ thấy mặt xấu của xã hội gây hoang mang, dao động. Cái xấu cần hết sức lên án; nhưng phê bình để người ta tiếp thu sửa chữa, chứ đừng phủ nhận sạch trơn, đẩy người ta đến đường cùng, không hướng thiện. Với cái ác, cái độc địa, gây chết người, không thể nương tay, không thể dung tha!"...

Lần nữa, là hồi sau cơn lũ thế kỷ 1999 ở miền Trung, nhất là Quảng Nam - Đà Nẵng và Thừa Thiên Huế, không chỉ tôi mà vài báo đài lớn, trong đó có Tạp chí Văn nghệ Quân đội được theo chân Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu và Thiếu tướng, nhà văn Nguyễn Chí Trung đi thăm, sẻ chia nỗi mất mát đau thương của bà con vùng rốn lũ, đỉnh lũ.

Trước mắt tôi là một vị tướng, mắt thâm quầng, có nhiều nếp nhăn trên trán, quần xắn cao, lao vào tâm lũ. Hết đến vùng có nhiều người thiệt mạng do lũ quét ở xã Hòa Phú (Hòa Vang, Đà Nẵng), bác đến làng tránh lũ Phương Trung (Đại Quang, Đại Lộc), rồi cửa Tư Hiền (Thừa Thiên Huế).

Đau lòng trước hoàn cảnh bà con trong hoạn nạn, bác ân cần chia sẻ với đồng bào thiệt hại do bão lũ; bác đưa ra nhiều quyết sách thiết thực giúp dân vùng lũ khắc phục thiên tai. Cơm áo, thuốc men, đèn dầu được chi viện kịp thời, đường tạm, nhà tạm, trường học được dọn bùn, sửa chữa dựng lại sớm cho người dân và học sinh vùng thiệt hại nặng.

Và sau đó không xa, sau khi được các đơn vị quân đội xắn tay áo lên lao vào xây mới thành công làng tránh lũ Phương Trung ở Đại Lộc và làng Rồng - làng Hải Thành (thị trấn Thuận An, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế) trong niềm vui mừng rơi nước mắt của bà con vùng thiệt hại nặng sau cơn đại hồng thủy. 

Lần thứ ba, trong lần chủ biên cuốn sách "Miền Trung - Tây Nguyên sống chung và vượt trên bão lũ", tôi gọi điện đặt vấn đề nguyên Tổng Bí thư viết cho một bài về chỉ đạo cứu giúp dân trong đại hồng thủy năm 1999. Bác sốt sắng nhận lời và giao cho nhà báo, nhà văn Kim Quốc Hoa chắp bút. Trong bài viết này có nhiều đoạn nhấn mạnh đến phương châm "bốn tại chỗ", thấm thía nhất là chủ trương phòng lũ và đề cao "lực lượng tại chỗ". 

Lần cuối, tôi cùng các vị chủ chốt trong Hội đồng họ Lê, đến thăm nhà, hỏi thăm sức khỏe, bác ân tình đón chúng tôi ngồi quây quần bên trống đồng đặt tại nhà. Bác kể sự tích các vua Lê, ca ngợi và tự hào về tài thao lược dùng người và công lao vua Lê Thái Tổ, nói đến truyền thống yêu nước, thương dân của các vị vua dòng họ khác trong lịch sử.

Tôi nhớ bác nhắc nhở: "Có gia đình mới có gia tộc, có gia tộc mới có dòng tộc, có nhiều dòng tộc mới làm nên đại dân tộc Việt Nam. Trên tinh thần truyền thống cao quý bao đời về tề gia, yêu nước, thương người, thương nòi, hãy giáo dục, xây dựng gia đình, gia tộc, dòng tộc, dân tộc Việt Nam ta văn hóa, gương mẫu để xây dựng đất nước ta văn minh, phồn thịnh".

Tôi viết vài kỷ niệm nhỏ này như một nén tâm - trầm - nhang xin tiễn bác Lê Khả Phiêu khả kính của Đảng ta, dân tộc ta, quân đội ta, đồng bào ta về nơi vĩnh hằng!