Zalo Báo Quảng NamGửi bình luận
Trong di sản văn hóa của mình, người Co ở huyện Bắc Trà My vẫn lưu giữ nhiều nghi thức và loại hình nghệ thuật dân gian độc đáo như lễ hội cầu mưa, đấu chiêng đôi, đặc biệt là điệu kađtấu mang dấu ấn riêng biệt.
Kađtấu có nghĩa là múa. Hầu như người phụ nữ Co nào cũng biết kađtấu. Phụ nữ Co không tham gia đánh chiêng nhưng múa lại đi liền với chiêng trống và cũng chỉ trong các lễ hội.
Ông Dương Lai - nghệ nhân dân tộc Co ở xã Trà Kót, cho biết: “Đội kađtấu của người Co gồm nhiều phụ nữ mặc y phục cổ truyền với màu sắc rực rỡ, cườm trên trán, vai, hông và múa trên nền chiêng trống, di chuyển theo vòng tròn.
Ba động tác chính của kađtấu gồm: kađtấu ché a-riâk, kađtấu phồng-không và kađtấu pốttmoi. Cả ba động tác múa đều mục đích phục vụ thần linh và khoe động tác múa điêu luyện, vẻ đẹp dịu dàng của người phụ nữ Co khi điểm lên những trang phục, trang sức truyền thống rực rỡ trong ngày hội vui của làng”.
Theo nhịp cồng chiêng, cánh tay của phụ nữ Co đưa lên rồi cả thân người nhẹ nhàng nghiêng về bên trái theo tiếng chiêng vang (chéc tok), sau đó lại nghiêng về bên phải theo tiếng chiêng dập (chéc tứp).
Trong suốt diễn trình múa, phụ nữ Co thật nổi bật với bộ váy áo truyền thống và những động tác múa giàu sức biểu cảm, luôn buông thõng và cứ thế cho đến khi điệu kađtấu kết thúc.
Đặc biệt khi tiếng chiêng dồn dập hòa lẫn vào nhau, phụ nữ Co với đôi chân nhịp nhàng và thân hình uyển chuyển đã biểu hiện rõ sự dịu dàng và cả mạnh mẽ trước đất trời bao la. Trong điệu kađtấu, ấn tượng nhất là lúc những đôi tay dang ra và ngửa lên trời, đôi chân bám chặt lấy đất, cầu mong được nhận những gì tốt đẹp từ thiên nhiên, núi rừng đại ngàn.
Điệu kađtấu hoang dã, quyến rũ của những phụ nữ Co thường có mặt trong các ngày lễ ăn mừng lúa mới (xa-pa-nưu), lễ ăn mừng nhà mới (xa-như-nưu), lễ ăn trâu huê (xa-ố-piêu), tết mùa (xa-aní), lễ cưới xin...
Hiện nay, điệu múa kađtấu của đồng bào người Co đã được phục hồi và truyền lại cho thế hệ trẻ. Trong các sự kiện văn hóa quy mô cấp huyện, cấp tỉnh và khu vực tổ chức thời gian gần đây, điệu kađtấu đã không ngừng được giao lưu, giới thiệu đến đông đảo các tầng lớp nhân dân, du khách, góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc ít người ở Việt Nam.