Xác định đậu phụng là cây hoa màu ngắn ngày, cho hiệu quả kinh tế cao nên huyện Nông Sơn khuyến khích bà con nông dân tăng cường thâm canh, mở rộng diện tích, đặc biệt là trên những diện tích đất lúa không thuận lợi nguồn nước tưới. Nhờ đó, trong những năm gần đây, diện tích đậu phụng của huyện không ngừng được mở rộng.
Vụ đông xuân 2014-2015, Trạm Khuyến nông huyện Nông Sơn triển khai thực hiện mô hình chuyển đổi cây đậu phụng xen sắn trên đất lúa với diện tích 10,7ha tại cánh đồng Khe Canh, thôn Lộc Đông, xã Quế Lộc, với 173 hộ dân tham gia mô hình. Ông Trần Văn Lưu - Trưởng trạm Khuyến nông - khuyến ngư huyện nói: “Kết quả mô hình cho thấy, đậu phụng L23 sinh trưởng khá tốt trên chân đất lúa chuyển đổi, các chỉ tiêu sinh trưởng và phát triển đều vượt trội, ít nhiễm sâu bệnh. Năng suất bình quân của mô hình đạt 28tạ/ha. Hạch toán kinh tế trên 1 sào (500m2) so với giống lúa KD18 trên cùng chân đất, giá trị thu hoạch đậu phụng cao hơn gần 2,2 triệu đồng. Lãi ròng sau khi trừ chi phí của sản xuất đậu phụng cao gần 1,8 triệu đồng/sào so với lúa”.
Việc phát triển cây đậu phụng kéo theo nhiều bộng dầu có tiếng tại Nông Sơn. Bộng dầu của ông Lê Văn Phổ (53 tuổi) ở thôn Đại Bình, xã Quế Trung đã có gần 30 năm hoạt động. Từ máy ép ren xoay bằng tay, năm 2014, ông mạnh dạn đầu tư 80 triệu đồng mua máy ép dầu. Ông cho biết: “Trước đây chưa có máy móc, đậu phải cho vào cối giã, rồi cho vào nồi hông đun lửa đều khoảng 30 - 40 phút, đảo ít nhất 2 lần, khi thấy bã ướt là đã chín. Sau đó gói bã thành từng bánh nhỏ cho vào lồng, dùng đòn bẩy treo đá nặng ép cho dầu chảy ra, tốn nhiều thời gian. Giờ chúng tôi làm nghề cũng theo các bước như vậy nhưng đều sử dụng máy móc”. Trung bình mỗi ngày, cơ sở của ông Phổ ép 7 tạ đậu. Cứ 13 lít dầu thành phẩm, ông lấy tiền công 1 lít, 10 bánh dầu lấy 1 bánh. Giá bán mỗi lít dầu phụng khoảng 100 nghìn đồng. Tuy nhiên, mỗi năm cơ sở hoạt động 2 đợt, mỗi đợt khoảng một tháng.
Anh Lê Trần Toàn (thôn Đại Bình, xã Quế Trung) mang đậu đến ép chia sẻ: “Mùa này, gia đình tôi trồng 50kg giống, thu hoạch được hơn 3,2 tạ đậu phụng và ép được hơn 100 lít dầu. Với giá thị trường như hiện nay, số dầu này bán được hơn 10 triệu đồng. Nhưng như nhiều hộ khác trong thôn, chúng tôi làm đậu phụng chủ yếu ép dầu để ăn, chỉ đem bán một ít trang trải chi phí sản xuất”.
Những năm gần đây, số lượng người đi ép dầu tăng; có người tự trồng lấy, cũng có người mua đậu về ép dầu. Bởi trước nguồn thực phẩm ngày càng mất an toàn, người tiêu dùng bảo vệ bằng cách tự tạo sản phẩm sạch nhằm hạn chế ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe.
MINH THÔNG - TÂM LÊ