Vào mùa trồng rừng

Tháng 10 là thời điểm các vùng trung du, miền núi trên địa bàn tỉnh bắt đầu mùa trồng rừng mới. Các vườn ươm cây giống của các doanh nghiệp, nhân dân đầu tư đủ đáp ứng nhu cầu phủ xanh 12.000ha rừng trồng mới của năm 2013.

Liên kết thị trường

Trên địa bàn tỉnh, những cơ sở ươm cây giống có thương hiệu tập trung ở Tiên Phước, Hiệp Đức, Bắc Trà My vì các nơi này có khí hậu mát mẻ, đất đai dồi dào. Tuy nhiên, gần đây do nhu cầu trồng rừng của người dân rất lớn nên nhiều địa phương miền núi đã chủ động ươm cây, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp thuê đất sản xuất cây giống. Tại huyện Bắc Trà My, mùa trồng rừng đang giai đoạn cao điểm, vì thế người dân ồ ạt đi mua giống cây keo, cao su. Trước mùa mưa, ngành chức năng của huyện hướng dẫn các xã, thị trấn xây dựng phương án mua giống đảm bảo chất lượng và số lượng. Hai đơn vị sản xuất cây giống đóng trên địa bàn ở trong tình trạng cung không đủ cầu. Do đó, đây là cơ hội các vườn ươm ở Tiên Phước tung ra thị trường nhiều giống cây bản địa như keo lai hom, keo lá tràm, keo tai tượng, keo chịu hạn, dó bầu…

Nguồn cung ứng giống cây trồng lâm nghiệp đủ đáp ứng cho mùa trồng rừng 2013. Ảnh: T.H

Trong khi đó, tại huyện Phú Ninh, năm nay sẽ trồng mới 265ha rừng (rừng phòng hộ 105ha, sản xuất 160ha). Theo ông Trần Ngọc Bằng – Phó phòng NN&PTNT huyện Phú Ninh, trên địa bàn có 2 đơn vị sản xuất cây giống, cộng với liên kết các cơ sở ở Tiên Phước, người dân không phải lo nhiều đến giống cây con. Trong bão số 11 vừa qua, nhiều cây keo đổ ngã, nên chắc chắn các xã vùng tây của huyện sẽ mở rộng diện tích vùng trồng, dân sẽ mua giống từ các vùng lân cận. Ngược lên Hiệp Đức và các xã vùng tây huyện Thăng Bình, không khí mua bán cây giống tại các vườn ươm rộn rã. Dọc quốc lộ 1, nhiều xe tải nhẹ vận chuyển cây giống đem tiêu thụ. Một góc chợ Việt An (Hiệp Đức) có điểm tập kết cây keo giống, tấp nập người mua kẻ bán. Theo Phòng NN&PTNT huyện Hiệp Đức, ngoài các vườn ươm quy mô lớn, còn có mô hình tự ươm theo kiểu hộ gia đình xuất hiện phổ biến tại nhiều xã Sông Trà, Hiệp Hòa, Quế Bình, thị trấn Tân An. Các cơ sở ươm giống đã nuôi cấy mô thành công các giống dó bầu, keo và khảo nghiệm nhiều giống cây trồng mới hứa hẹn đem lại giá trị kinh tế cao. Không ít nơi sản xuất đại trà thành công các loại giống bằng giâm hom là phi lao Trung Quốc 601, keo lai…

Theo đánh giá của ngành lâm nghiệp, mùa trồng rừng mới không sợ thiếu hụt về nguồn cây giống, bởi nhiều địa phương chủ động cho doanh nghiệp liên kết với người dân, các vùng trung du liên kết với miền núi mở rộng thị trường cung ứng cây giống. Đặc biệt, nguồn giống bản địa thừa sức đáp ứng lộ trình trồng rừng theo dự án.

Khó kiểm soát chất lượng

Theo Chi cục Lâm nghiệp, để phục vụ cây con giống cho kế hoạch trồng rừng năm 2013 và trồng dặm, các ban quản lý dự án trồng rừng và các đơn vị sản xuất, kinh doanh giống trên địa bàn tỉnh đã gieo ươm hơn 12 triệu cây con. Trong đó, keo tai tượng và keo lai hom chiếm hơn 11 triệu cây giống, sao đen và keo lưỡi liềm 1 triệu cây. Các cơ sở sản xuất cây giống đều được kiểm tra, xác nhận nguồn gốc, đánh giá chất lượng định kỳ, trong khi vườn ươm của người dân thì xuất hiện tràn lan, vượt ngoài kiểm soát của cơ quan chức năng. Năm 2013, ngành chức năng đã cấp chứng chỉ công nhận nguồn gốc lô giống cây trồng lâm nghiệp cho 4 đơn vị gồm Trại phát triển công nghệ giống cây trồng Tam An, Xí nghiệp giống nông lâm nghiệp Chiên Đàn, Xí nghiệp lâm nghiệp Quảng Nam, Công ty TNHH MTV Lâm Quốc Thịnh. Tuy nhiên, mối lo ngại của không ít địa phương là giống cây trồng xâm nhập trôi nổi trên thị trường.

Hiện nay, tại huyện Hiệp Đức, Phước Sơn, Bắc Trà My...  nhiều vườn ươm giống cây cao su đua nhau mọc lên, nhưng khâu kiểm định chất lượng chưa được chú trọng đúng mức. Mới đây, khi người dân Phước Sơn mua hàng chục nghìn giống cây cao su kém chất lượng, lập tức cơ quan chức năng đến can thiệp và yêu cầu không được đưa vào sản xuất vì khả năng rủi ro rất cao. Thực tế, công tác quản lý nhà nước về giống cây lâm nghiệp bộc lộ nhiều lỗ hổng. Lực lượng chức năng mới chỉ tập trung kiểm soát các vườn ươm của các tổ chức, còn các hộ dân thì chưa thực hiện đầy đủ các thủ tục theo quy định quản lý giống cây trồng lâm nghiệp.

TRẦN HỮU