Vì sao gãi lại hết ngứa

Muỗi đốt, dĩn đốt khiến chúng ta ngứa ngáy khó chịu. Dị ứng thời tiết, dị ứng món ăn càng khiến nốt ngứa trở nên đáng ghét.

Dù làm gì đi nữa, chỉ có hành động gãi là xua đi cái ngứa vốn không mấy được đón chào trên cơ thể chúng ta.

Tại sao khi gãi lại hết ngứa?

Khi bạn bị muỗi cắn nghĩa là cơ thể của bạn đã nhiễm hợp chất chống đông máu khiến cơ thể giải phóng Histamine có khả năng làm mao mạch sưng lên nhằm gia tăng tốc độ lưu thông máu để tăng tốc quá trình miễn dịch. Lúc này vết muỗi cắn sẽ sưng đỏ và rộp lên.

Lúc này cơ thể bạn phản ứng, bạn đưa tay lên gãi, hành vi này đã ngăn chặn hoạt động của tế bào thần kinh trong tủy sống truyền tín hiệu từ vùng da đến não, hết cảm giác ngứa.

Điều đáng quan tâm là một phần của tủy sống (vùng spinothalamic) đóng vai trò rất quan trọng trong việc truyền tín hiệu về cảm xúc. Tế bào thần kinh trong vùng này sẽ hoạt động tích cực hơn khi có tác nhân gây ngứa trên da. Do vậy, hành vi gãi giúp ngăn chặn hoạt động của tế bào thần kinh vùng spinothalamic trong suốt thời gian bị ngứa, nghĩa là ngăn chặn tủy sống truyền tín hiệu từ vùng da bị kích thích đến não. Do đó giúp ta hết cảm giác ngứa.

Kết quả của cuộc nghiên cứu này sẽ là tiền đề cho các nhà khoa học tìm ra cách chữa trị ngứa mãn tính – căn bệnh này ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống bệnh nhân và hiện nay vẫn chưa thể điều trị.  

Tuy nhiên, điều các nghiên cứu lo lắng là điều gì sẽ xảy ra với những bệnh nhân bị ngứa mãn tính mà hành vi gãi có thể làm cho tình trạng ngứa trở nên tồi tệ hơn?

Tiến sĩ Paul Bays, viện Khoa học Thần kinh Nhận thức UCL nhìn nhận:  "Tuy nhiên, chúng ta vẫn chưa rõ tại sao hành vi gãi chỉ có tác dụng với chứng ngứa, mà lại không hiệu quả với cảm giác đau - vốn được truyền lên não với cùng cơ chế".

Có một giả thuyết cho hay đó là da của chúng ta đã tiến hóa để biết thứ gì chạm vào nó để đề phòng với các tác nhân nguy hiểm bên ngoài. Và khi ta gãi thì sẽ tống khứ những thứ gây hại có thể đang lẩn trốn trên da.

Điều này giải thích vì sao ta không thấy ngứa các nội tạng bên trong cơ thể vì cơ bản nó đã được bảo vệ khỏi các tác nhân bên ngoài.

Tuy nhiên, ở một số người mắc phải chứng rối loạn cảm giác, gây ngứa ngáy khó chịu. Ví dụ khi mắc phải một chứng rối loạn tâm lí gọi là ảo tưởng kí sinh trùng. Họ luôn trong tình trạng lo lắng rằng cơ thể họ đầy kí sinh và rệp đang bò dưới da, khiến họ ngứa ngáy vô cùng. Và căn bệnh này chỉ có thể điều trị bằng các liệu pháp tâm lý.