Người dũng sĩ ở làng Bích Bắc

(QNO) - Là dũng sĩ đánh Mỹ, diệt ngụy, lập hàng trăm chiến công, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Trương Văn Hòa - nguyên quyền Huyện đội trưởng Huyện đội Điện Bàn như một biểu tượng sống của người dân làng Bích Bắc (xã Điện Hòa, Điện Bàn).

Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Trương Văn Hòa. Ảnh: HỒ QUÂN

1. Gặp ông Hòa, chúng tôi ngỡ ngàng trước dũng khí của anh Bộ đội Cụ Hồ năm nào. Ở độ tuổi 82 tuổi, ít ông lão nào có được những bước đi vững chắc, đôi mắt sáng và trí nhớ minh mẫn như ông. Khi chúng tôi hỏi về những năm tháng tham gia kháng chiến, ông nói vui: "Nếu nghe tường tận thì liên hệ trước để tôi ghi chép cụ thể ra giấy, phải mất vài ngày...".

Khoảng 10 phút trầm ngâm, ông mới bắt đầu câu chuyện của những năm cuối thập niên 40 của thế kỷ trước - thời điểm ông mới là cậu bé 10 tuổi. Tham gia du kích địa phương, là thành viên nhỏ tuổi nhất nhưng ông vẫn luôn được chỉ huy tin tưởng, giao nhiệm vụ. Năm lên 15, ông Hòa được đào tạo để đảm nhận trọng trách thông tin bí mật của du kích ở xã Điện Hòa. Ban ngày, ông cùng với người dân ra đồng làm ruộng và thám thính tình hình; đến tối phối hợp cùng bộ đội địa phương phá ấp chiến lược, tiến đánh các cơ quan hội đồng ngụy. Với thành tích đã đạt được, năm 1963 ông trở thành Phó đội trưởng Đội du kích xã Điện Hòa.

Cuối tháng 3.1963, 2 tiểu đoàn quân địch đến khủng bố, lùng bắt cán bộ, tàn sát nhân dân, phá hoại phong trào du kích trong xã. Được sự giúp đỡ của nhân dân, ông tổ chức lực lượng liên tục tập kích, diệt 163 tên giặc, thu 17 súng, buộc chúng phải rút lui. Năm 1964, ông trực tiếp chỉ huy đội du kích, tổ chức nhiều đợt tiến công bọn địch canh gác công trường đường sắt tại khu vực cầu Bến Sâu, La Thọ, tiêu diệt 441 tên, thu 207 khẩu súng. Cuối năm 1964, ông Hòa được khen tặng Huân chương Chiến công hạng Ba, 10 lần được phong tặng danh hiệu "Dũng sĩ diệt Mỹ".

Đầu năm 1965, ông Hòa giữ chức Xã đội trưởng Điện Hòa kiêm Huyện đội phó Huyện đội Điện Bàn. Ngay sau khi nhận chức, ông đã chỉ huy du kích chống đợt càn quy mô lớn, phá kế hoạch "bình định" của địch, diệt 168 tên địch, thu 34 khẩu súng, buộc địch phải bỏ dở cuộc càn. Tình nguyện đi đầu trong phong trào "Tìm Mỹ mà diệt", chỉ trong 4 tháng tháng từ tháng 7 - 11.1965, ông Hòa đã tiêu diệt 78 lính Mỹ.

Đầu năm 1966, ông tiếp tục tiêu diệt 33 tên Mỹ, 4 tên ngụy, 5 xe bọc thép và bắn rơi 1 máy bay. Sau trận này, ông Hòa đi tham dự Đại hội Quân khu 5, được tặng Huân chương Chiến công hạng Nhì, được phong danh hiệu "Kiện tướng diệt Mỹ" và 13 lần được tặng danh hiệu "Dũng sĩ diệt Mỹ". Giữa năm 1966, ông Hòa tiếp tục được chọn đi tham dự Đại hội Chiến sĩ thi đua ở miền Nam và được Ủy ban Trung ương Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam tuyên dương danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân nhân, khen tặng Huân chương Chiến công hạng Nhất, hạng Nhì...

2."Trong những năm tháng ác liệt ấy, tâm trí tôi vẫn ghi mãi hình ảnh trận chiến cuối năm 1969. Khi ấy, tôi chỉ huy lực lượng du kích đánh quân ngụy đi càn, bắt sống 4 tên Mỹ, tập kích Bộ Chỉ huy Sư đoàn ngụy 2 tại xã Điện Thọ, Điện Phước, tiêu diệt 80% quân địch. Nhưng sau đó, địch bất ngờ chi viện và chống trả quyết liệt, các anh em xung phong đã bị thương rất nhiều. Riêng tôi cũng trúng đạn, bị thương vùng đầu phải nằm lại chiến trường. Trong hoàn cảnh ôm đầu chảy máu, tôi không quên tiêu hủy toàn bộ giấy tờ để giấu thân phận. Sau đó, địch bắt tôi về căn cứ của chúng” - ông Hòa Kể.

Đưa ông lên đồi Bồ Bồ (Điện Tiến), địch dùng cách chiêu dụ để tra khảo nhưng ông nhất quyết không khai. Sau nhiều lần không thành công, địch chuyển ông ra căn cứ Đà Nẵng để tiếp tục điều tra. Dù đã tra tấn, đánh đập dã man, nhưng địch không thể khai thác bất cứ thông tin nào từ ông. Bất lực, chúng buộc phải đưa ông ra nhà tù Phú Quốc giam giữ.

Với uy tín của mình, ông được bầu làm Phó Bí thư Đảng ủy nhà lao Phú Quốc. Ông đã trực tiếp điều tra, tiêu diệt 7 tên nội gián tình báo, trà trộn vào trong nhà lao. Tiếp đó, ông tổ chức phong trào đấu tranh tuyệt thực, phản đối Mỹ ngụy, buộc địch phải ngưng đánh giết. Năm 1972 ông Hòa tổ chức vượt ngục thành công, trở về địa phương tiếp tục tham gia chiến đấu đến ngày giải phóng.

Sau năm 1975, ông Trương Văn Hòa đảm nhiệm công tác dân vận tại Tỉnh đội Quảng Nam, Chủ tịch Hợp tác xã Nông nghiệp Điện Hòa… và về hưu với quân hàm Trung tá. Dù ở cương vị nào, ông luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, trở thành tấm gương trong các phong trào ở cơ quan, đơn vị.

HỒ QUÂN