Võ Chí Công - Người cộng sản trung kiên, người con ưu tú của quê hương Quảng Nam

Đối với quê hương Quảng Nam, đồng chí Võ Chí Công đã để lại dấu ấn sâu sắc với vai trò của một nhà lãnh đạo xuất sắc, nhà thực tiễn cách mạng có tầm nhìn chiến lược, luôn xuất hiện đúng lúc lịch sử cần. Đồng chí đã để lại cho Đảng bộ và nhân dân Quảng Nam những bài học quý giá, cổ vũ, động viên nhân dân vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, ra sức xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp.

Người lãnh đạo tiên phong trong sự nghiệp cách mạng

Năm 1930, đồng chí Võ Chí Công bắt đầu tham gia cách mạng; đến tháng 5.1935, đồng chí được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương (nay là Đảng Cộng sản Việt Nam). Từ một bí thư chi bộ, với tài năng, trí tuệ và tinh thần nhiệt huyết cách mạng, đồng chí Võ Chí Công được cử làm Bí thư Phủ ủy Tam Kỳ, rồi Bí thư lâm thời Tỉnh ủy Quảng Nam - Đà Nẵng.

Đồng chí đã thể hiện là một người chiến sĩ cách mạng kiên trung, gan dạ trong thời kỳ khôi phục và phát triển phong trào cách mạng ở Quảng Nam những năm 1939-1945. Đồng chí từng nếm trải đòn roi trong ngục tù thực dân, đế quốc ở: Hội An, Buôn Ma Thuột, nhưng vẫn kiên trung, bất khuất, giữ vững khí tiết của người cộng sản. Trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945, đồng chí đã cùng với các đồng chí trong Ban Chấp hành Đảng bộ và Ban lãnh đạo khởi nghĩa tỉnh lãnh đạo nhân dân Hội An chớp lấy thời cơ, khởi nghĩa sớm hơn kế hoạch; lãnh đạo nhân dân toàn tỉnh nhất tề đứng lên, đập tan xiềng xích nô lệ, đưa Quảng Nam trở thành một trong những tỉnh giành chính quyền sớm nhất cả nước.

Năm 1952, trên cương vị Khu ủy viên Khu 5, đồng chí Võ Chí Công được chỉ định giữ chức vụ Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam - Đà Nẵng. Trên cương vị mới, đồng chí đã tập trung củng cố tổ chức, xây dựng khối đại đoàn kết và phát huy sức mạnh nhân dân, từng bước đẩy mạnh phong trào chiến tranh du kích; ra sức xây dựng, củng cố vùng tự do, để Quảng Nam hoàn thành nhiệm vụ vừa là tiền tuyến, vừa là hậu phương lớn của Khu 5, góp phần cùng nhân dân cả nước đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đi đến thắng lợi.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, trên cương vị Bí thư Khu ủy 5, Phó Bí thư Trung ương Cục miền Nam, Bí thư Khu ủy kiêm Chính ủy Quân khu 5, đồng chí Võ Chí Công là người lãnh đạo chủ chốt của phong trào cách mạng Khu 5 và Nam Bộ, là người có công lao to lớn đối với sự nghiệp đấu tranh giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, gắn với nhiều đề xuất quan trọng, quyết định táo bạo, kịp thời, tạo nên những bước ngoặt lịch sử.

Đối với Quảng Nam, đồng chí luôn theo dõi sát sao, bám sát chiến trường, đưa ra nhiều chỉ đạo đúng đắn để Đảng bộ lãnh đạo quân và dân Quảng Nam lập được những chiến công vang dội, như: Chiến thắng Núi Thành - trận đầu đánh Mỹ; chiến dịch Hè năm 1972; chiến thắng Nông Sơn - Trung Phước; chiến thắng Thượng Đức; chiến thắng Tiên Phước - Phước Lâm, chiến dịch giải phóng Đà Nẵng... tạo nên thế và lực để quân và dân ta hoàn thành sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Sau ngày đất nước thống nhất, đồng chí Võ Chí Công được Đảng và Nhà nước giao giữ nhiều trọng trách. Trên cương vị Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Phó Thủ tướng Chính phủ, Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, Chủ tịch Hội đồng Nhà nước, Cố vấn Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Đồng chí luôn tuyệt đối trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, gắn bó máu thịt với nhân dân, luôn trăn trở về con đường đi lên của cách mạng Việt Nam.

Trong những năm gian khó của đất nước sau chiến tranh, trước hết là những bất cập của cơ chế tập trung quan liêu bao cấp; đồng chí Võ Chí Công đã sớm tìm tòi, tiên phong trong đổi mới về tư duy kinh tế. Trực tiếp đi khảo sát cơ sở, phát hiện và ủng hộ những cách làm hay, nhân tố mới… ở các địa phương; từ đó đề xuất Trung ương ban hành nhiều chỉ thị, nghị quyết quan trọng, tạo sự đột phá trong công tác quản lý kinh tế, nhất là trên lĩnh vực nông nghiệp, ngư nghiệp.

Đồng chí đã đưa ra những ý kiến quan trọng, góp phần vào việc ra đời Chỉ thị 100-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa IV về cải tiến công tác khoán, mở rộng khoán sản phẩm đến nhóm và người lao động trong hợp tác xã nông nghiệp. Đây là bước đột phá trên lĩnh vực nông nghiệp nói riêng và của sự nghiệp đổi mới nói chung, trong đó dấu ấn cá nhân của đồng chí Võ Chí Công rất đậm nét. Phát huy kết quả đó, Bộ Chính trị giao cho đồng chí Võ Chí Công làm Trưởng Tiểu ban nghiên cứu vấn đề khoán trong nông nghiệp, làm cơ sở cho sự ra đời Nghị quyết 10 của Bộ Chính trị vào tháng 4/1988.

Sự thành công của cơ chế khoán trong nông nghiệp và đổi mới cơ chế quản lý kinh tế, góp phần quan trọng cùng Trung ương Đảng lãnh đạo toàn dân ta thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới; phá thế bao vây, cấm vận, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, mở rộng quan hệ đối ngoại, thu được những thắng lợi có ý nghĩa lịch sử trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trên cương vị Chủ tịch Hội đồng Nhà nước, Chủ tịch Ủy ban sửa đổi Hiến pháp năm 1980, đồng chí cùng với các thành viên ủy ban, hội đồng nhà nước tập hợp rộng rãi ý kiến của nhân dân, kiên trì đấu tranh với quan điểm sai trái, kiên định những nội dung cơ bản về dân chủ, pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Hiến pháp năm 1992-Hiến pháp của thời kỳ đổi mới đất nước được thông qua, làm cơ sở vững chắc cho việc xây dựng hệ thống pháp luật, quản lý mọi mặt hoạt động của đất nước. Trong thành công chung đó có sự đóng góp rất quan trọng của đồng chí Võ Chí Công.

Còn đọng mãi trong lòng dân Quảng Nam

Đối với quê hương Quảng Nam, đồng chí Võ Chí Công không chỉ là người lãnh đạo có nhiều cống hiến to lớn trong những bước ngoặt lịch sử của phong trào cách mạng, mà đồng chí còn dành nhiều tình cảm, tâm huyết cho quê hương. Chính tình cảm sâu đậm, ấm áp đó, mà mỗi người dân Quảng Nam luôn xem đồng chí Võ Chí Công là đại diện tiêu biểu của mảnh đất, con người Quảng Nam và luôn gọi đồng chí với cái tên trìu mến, thân thương: bác Năm Công.

Trong những lần về thăm, làm việc với Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Quảng Nam, đồng chí Võ Chí Công đã có nhiều ý kiến chỉ đạo, góp ý quan trọng, giúp Đảng bộ hoàn thiện nhiều chủ trương, định hướng về phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh và xây dựng hệ thống chính trị. Tự hào và tin tưởng sâu sắc vào sự trưởng thành của Đảng bộ Quảng Nam; đồng chí căn dặn đội ngũ cán bộ, đảng viên tỉnh nhà: “Người chiến sĩ cộng sản phải luôn rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, phải có tinh thần cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư, phải luôn luôn đặt lợi ích cách mạng lên trên hết, trước hết, như lời Bác Hồ đã dạy...”.

Đồng chí đặc biệt quan tâm đến đời sống của đồng bào vùng căn cứ cách mạng, vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; đồng chí đã tranh thủ thời gian đi thăm các cơ sở cách mạng, các đồng chí lão thành cách mạng, các Mẹ Việt Nam Anh hùng, các gia đình có công với nước. Đồng chí luôn lưu ý các cấp, các ngành, các địa phương phải linh hoạt, chủ động, sáng tạo, không trông chờ, ỷ lại vào cấp trên; phải sâu sát thực tiễn và phát triển những tư duy mới, ý tưởng mới để có những chủ trương, quyết sách đúng đắn nhằm giải quyết những vấn đề đặt ra trong thực tiễn...

Những lời căn dặn, di huấn của người đến nay vẫn còn nguyên giá trị. Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay, chúng ta cần phải tiếp tục nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục, bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên để học tập, noi theo.

Đối với nhân dân Quảng Nam, đồng chí Võ Chí Công là đại diện tiêu biểu cho phẩm chất, tính cách và khát vọng của con người xứ Quảng. Ai đã một lần tiếp xúc với đồng chí đều cảm nhận ở con người ấy toát ra một sự giản dị, gần gũi, thân tình. Vì lẽ đó, đồng đội, đồng chí và đồng bào vẫn thường gọi đồng chí bằng những cái tên trìu mến “anh Năm Công”, “bác Năm Công” như cách gọi người thân trong gia đình.

Ngày 8.9.2011, đồng chí Võ Chí Công đã ra đi trong niềm tiếc thương vô hạn của Đảng, Nhà nước, nhân dân, gia tộc và bạn bè quốc tế.

Ghi nhớ và trân trọng công lao to lớn của đồng chí Võ Chí Công, năm 2008, Tỉnh ủy Quảng Nam tổ chức biên soạn và xuất bản tập sách “Đồng chí Võ Chí Công, người con ưu tú của quê hương Quảng Nam - Đà Nẵng”. Năm 2012, nhân kỷ niệm 100 năm Ngày sinh của đồng chí, một lễ kỷ niệm cấp quốc gia đã được Đảng, Nhà nước tổ chức trọng thể tại quê hương Quảng Nam; một Hội thảo khoa học cấp quốc gia đã được tổ chức trang trọng và Nhà xuất bản Chính trị quốc gia xuất bản công trình “Đồng chí Võ Chí Công - Người chiến sĩ cách mạng kiên cường, nhà lãnh đạo xuất sắc”.

Đặc biệt, năm 2004, tỉnh Quảng Nam xây dựng Nhà lưu niệm đồng chí Võ Chí Công trên chính nền nhà cũ của gia đình. Đến năm 2012, Nhà lưu niệm chính thức được công nhận Di tích cấp quốc gia và nâng cấp thành Khu lưu niệm đồng chí Võ Chí Công. Tên đồng chí Võ Chí Công được đặt tên cho một con đường ven biển chạy từ Hội An vào Núi Thành - một trong những con đường đẹp nhất khu vực miền Trung - Tây Nguyên và một ngôi trường trung học phổ thông tại huyện Tây Giang.

Phát huy truyền thống cách mạng của quê hương, noi gương các bậc tiền bối cách mạng, nhất là tấm gương sáng ngời của đồng chí Võ Chí Công; Đảng bộ, chính quyền, quân và dân Quảng Nam luôn giữ vững khối đoàn kết thống nhất, chung sức đồng lòng, vượt qua mọi khó khăn, thử thách; vươn lên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.