Vòng xoáy mới trong quan hệ Nga - Mỹ

Tống thống Nga Vladimir Putin ra lệnh trục xuất quy mô chưa từng có trong lịch sử hiện đại, với 755 nhà ngoại giao Mỹ trước ngày 1.9, được xem là bước đầu để đáp trả các biện pháp trừng phạt mới.

Tổng thống Putin và Tổng thống Trump bên lề hội nghị thượng đỉnh của nhóm G-20 tại Đức vào tháng 7 vừa qua. Ảnh: AP

Trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình của Nga vào ngày 30.7, đích thân Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố quyết định sẽ trục xuất 755 nhân viên ngoại giao Mỹ vào ngày 1.9 tới đây. Động thái này nhằm đáp trả các biện pháp trừng phạt mới của Mỹ. Trước đó vào tuần cuối cùng của tháng 7, Quốc hội Mỹ (cơ quan lưỡng viện bao gồm Thượng viện và Hạ viện) thông qua các biện pháp mới trừng phạt Nga liên quan đến các vấn đề quốc tế nóng như khủng hoảng Ukraine và sau đó Nga sáp nhập Crimea vào Nga năm 2014, chiến sự tại Syria, nhất là cáo buộc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào cuối năm 2016 mà đến nay Nga vẫn phủ nhận. Dự luật mới trừng phạt Nga (đang được đặt trên bàn Tổng thống Mỹ Donald Trump) được cho sẽ tác động tới nhiều ngành công nghiệp của Nga, ảnh hưởng tới các dự án hợp tác năng lượng giữa Nga và các nước châu Âu, gây thiệt hại cho kinh tế Nga, nếu đi vào hiệu lực. Trong khi Tổng thống Trump đến nay cũng phủ nhận mọi sự thông đồng trong chiến dịch của ông với quan chức Nga.

Không chỉ trục xuất hàng trăm nhân viên ngoại giao Mỹ, Nga đồng thời tuyên bố sẽ thu giữ hai cơ sở ngoại giao của Mỹ tại Nga cũng như cấm các nhà ngoại giao Mỹ tiếp cận nhà nghỉ mát Serebryany Bor và nhà kho ở Moscow. Tổng thống Putin nói: “Trong số hơn 1.000 nhân viên, các nhà ngoại giao lẫn nhân viên hỗ trợ đã và đang làm việc ở Nga, 755 người phải ngưng hoạt động tại Liên bang Nga”. Như vậy, con số các nhà ngoại giao Mỹ tại Nga sẽ còn lại 455 người, bằng đúng với con số nhân viên ngoại giao Nga còn tại Mỹ. Vào đầu năm nay, 35 nhà ngoại giao Nga rời nước Mỹ sau khi bị Tổng thống Barack Obama lúc đó ra lệnh trục xuất với cáo buộc các hacker (tin tặc) Nga tấn công chiến dịch tranh cử của đảng Dân chủ và ứng cử viên tổng thống Mỹ Hillary Clinton. Cạnh đó, Mỹ tịch thu 2 khu phức hợp ngoại giao của Nga tại Mỹ. Tổng thống Putin cho biết đã cân nhắc tiến hành thêm một số biện pháp trả đũa Mỹ nhưng không phải lúc này. Bởi Nga không muốn làm xấu thêm quan hệ song phương Nga - Mỹ vốn đang ở mức rất thấp kể từ sau thời Chiến tranh lạnh. Ngoài ra, mối quan hệ này còn ảnh hưởng đến an ninh và ổn định của thế giới. Nga và Mỹ đang hợp tác trong các vấn đề về công nghệ vũ trụ, vũ khí giết người hàng loạt và chống chủ nghĩa khủng bố toàn cầu. Dù vậy, việc cải thiện quan hệ Nga - Mỹ rất khó diễn ra trong thời gian ngắn. “Đã đến lúc cần quyết định để thấy rằng: Chúng tôi phải hồi đáp các hành động của Mỹ” - Tổng thống Putin cho biết.

Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Mỹ lên tiếng chỉ trích động thái mới nhất của Nga nhắm vào Mỹ là “việc đáng tiếc và không đáng có”. Một quan chức của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết họ đang cân nhắc tác động của việc Nga trục xuất hàng trăm nhà ngoại giao Mỹ và Mỹ sẽ xem phản ứng như thế nào. Cựu đại sứ Mỹ tại Nga, Michael McFaul cho hay, ít nhất lệnh trục xuất nhân viên ngoại giao Mỹ của Tổng thống Putin có thể ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình cấp thị thực Mỹ cho công dân nước ngoài tại Nga, người Nga có thể phải chờ nhiều tuần hoặc thậm chí nhiều tháng để có thị thực đến Mỹ.

NAM VIỆT