Vụ tranh chấp đất đai ở xã Trà Đông (Bắc Trà My): Gian nan hành trình đòi lại đất

Diện tích đất được Nhà nước cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (bìa đỏ), ông Cúc cho một người hàng xóm mượn cất nhà ở tạm. Không ngờ, “ông hàng xóm” lén bán cho gia đình ông Dương Minh Sự xây nhà ở kiên cố. Gần 20 năm qua, gia đình ông Cúc khổ sở với hành trình đi đòi lại tài sản của mình.

Ông Nguyễn Cúc với xấp hồ sơ giấy tờ đòi lại đất. Ảnh: T.H

Gần 20 năm đòi lại tài sản

Chuyện tưởng như đùa này xảy ra ở xã Trà Đông (Bắc Trà My). Ông Nguyễn Cúc trú tại thôn Thanh Trước, xã Trà Đông trình bày: Năm 1981, gia đình ông khai hoang khu đất tại thôn 10 (nay là thôn Thanh Trước). Sau khi làm hồ sơ đăng ký kê khai theo Nghị định 64/CP, năm 1997, ông Nguyễn Cúc được UBND huyện Trà My (cũ) cấp bìa đỏ với tổng diện tích 1.533m2, gồm nhiều vị trí thửa khác nhau. Trong đó, đất ở lâu dài và đất vườn là 560m2. Do đất vườn chật hẹp, để tiện cho sản xuất,  ông Cúc tiếp tục khai hoang, chuyển nhà đến khu đất mới, cách đó chừng hơn 100m. Cuối năm 1998, ông Cúc cho ông Nguyễn Văn Tuấn (trú cùng thôn) mượn đất  của ông, làm nhà gỗ ở tạm với thời hạn 5 năm. Do bận đi làm thuê ở bãi vàng Tam Lãnh (Phú Ninh) nên ông Cúc không để ý gì đến mảnh đất của mình cho ông Tuấn mượn ở tạm. Khi trở về địa phương, gia đình ông tá hỏa khi biết ông Tuấn rời khỏi địa phương. Ngôi nhà tạm của ông Tuấn được gia đình của ông Dương Minh Sự “tiếp quản” cư ngụ. Năm 1999, ông Sự xây dựng nhà ở kiên cố đến nay. Đồng thời ông Dương Minh Anh - con ruột ông Sự cũng xây nhà kiên cố trên đất của ông Cúc. Ông Anh hiện là Chủ tịch UBND xã Trà Đông.

Vì sao bây giờ ông Nguyễn Cúc mới đâm đơn khiếu nại, khiếu kiện? Ông Cúc giãi bày: “Khi phát hiện gia đình hai ông Sự - Anh xây nhà kiên cố trên đất của mình, rất nhiều lần tôi làm đơn khiếu nại gửi lên UBND xã Trà Đông nhưng không được giải quyết.  Năm 2017, tôi tiếp tục khiếu nại lên chính quyền xã, qua 3 lần hòa giải cơ sở đều không có mặt ông Sự”. Cầm bìa đỏ trên tay, ông Nguyễn Tiến (con trai ông Cúc) bức xúc: “Giấy trắng mực đen còn đây thì không thể cãi chày cãi cối được. Gia đình tôi phải đòi lại tài sản cho bằng được vì các anh chị em tôi hiện nay ở nhà thuê mướn. Gia đình ông Anh - Chủ tịch UBND xã Trà Đông nắm quá rõ nguồn gốc của mảnh vườn này, không thể nói mua lại tài sản bất hợp pháp này từ ông Tuấn”. Mảnh vườn tranh chấp có sự hình thành 2 ngôi nhà của cha con ông Sự nằm gọn trong diện tích 560m2 đất ở và đất vườn mà Nhà nước đã cấp cho ông Cúc năm 1997. Trong biên bản hòa giải cơ sở của UBND xã Trà Đông, ông Nguyễn Văn Tuấn cho rằng đã mua lại mảnh đất này của ông Nguyễn Cúc.

Chờ phán xét của tòa

Ông Dương Minh Anh - Chủ tịch UBND xã Trà Đông, đồng thời là người có nhà xây dựng trên đất đã cấp bìa đỏ, giải thích: “Năm 1999, ba tôi (ông Sự - PV) đã mua lại mảnh vườn từ ông Tuấn với giá 15 chỉ vàng, thời điểm này có nhà gỗ của ông Tuấn.  Năm 2010, ba tôi cho đất nên tôi xây nhà ra ở riêng. Thời điểm này xây nhà ở không có giấy phép xây dựng, ở miền núi này ai cũng như vậy hết”. “Là lãnh đạo chính quyền địa phương, lẽ nào gia đình không hề biết đất mà ông đang ở đã cấp bìa đỏ cho người khác?”. Ông Anh phân trần: “Có nhà ở ổn định suốt thời gian dài, khi tôi xây nhà ở gia đình ông Cúc cũng chẳng phản ứng gì. Cho nên năm 2016 tôi có nhờ anh em cán bộ địa chính xã xuống đo đạc để làm thủ tục cấp giấy tờ thì mới phát hiện đất đã cấp bìa đỏ cho ông Cúc”. Là Chủ tịch UBND xã Trà Đông, ông Anh giải thích không biết nguồn gốc đất trên đã cấp bìa đỏ cho ông Cúc liệu có thuyết phục không?

Một chi tiết khác, ông Nguyễn Văn Tuấn cho rằng, mảnh đất trên đã được ông mua từ ông Cúc nhưng không cung cấp được hồ sơ, giấy tờ chứng minh. Chính quyền xã Trà Đông đã tổ chức hòa giải nhiều lần, gợi ý nhiều hướng giải quyết nhưng các bên đều không thống nhất. Hiện Tòa án nhân dân huyện Bắc Trà My đang hướng dẫn, tiếp nhận thụ lý giải quyết hồ sơ vụ việc. “Bản thân tôi là người không hiểu biết kiến thức pháp luật, cả đời lo làm lụng, mọi đơn thư khiếu nại trước đây đều bị chặn đứng từ cửa hành chính của UBND xã Trà Đông. Ông Sự nguyên là cán bộ xã và ông Anh đang là lãnh đạo của địa phương. Vì thế, tôi chỉ còn con đường duy nhất là ủy quyền cho luật sư đi kiện, với mong muốn đòi lại tài sản đã bị người ta chiếm dụng gần 20 năm nay” - ông Cúc nói. Gia đình ông Cúc có lấy lại đất  đã được Nhà nước cấp bìa đỏ không? Bao giờ thì sự thật đúng - sai được làm rõ? Câu hỏi vẫn còn bỏ ngỏ...

TRẦN HỮU