Vườn bằng hữu

Ở Tam Kỳ, cũng vậy thôi. Vậy mà, ở nơi có cái tên “cà phê Chương” này, trong một con hẻm nhỏ trên đường Tiểu La, lại có thể tìm ra một nét khác. Mà phải đến đây nhiều lần, mới “cảm” được điều ấy: dường như khách đến uống cà phê nơi đây đều là bạn bè với nhau cả. Phần lớn là nhà giáo, nhà báo, nhà văn... 

Trời mưa. Mấy bộ bàn ghế ở phòng khách của căn nhà vừa đủ cho khoảng hai mươi người. Không có vẻ gì là “quán” cả, mà như một cuộc lặng-lẽ-cà-phê của vài nhóm bạn thân quen. Không mưa, thì những góc vườn êm mát bóng xanh cũng “vừa vặn” cho từng nhóm nhỏ dăm ba người nhâm nhi trò chuyện.

Chủ nhà chọn tên quán là tên của chính mình. Có lẽ cho dễ nhớ hoặc có lẽ để nói rằng: Đây là nơi để gặp gỡ bằng hữu. Chủ nhân người gốc cố đô Huế, đi cũng đã nhiều nơi; vợ cũng không phải là người địa phương này. Và họ chọn đất này định cư. Thế đấy, sau bao ma chiết những thăng trầm, bằng hữu chẳng phải là điều còn lại quý giá nhất hay sao?

Lan man mãi như vậy, còn cà phê thì thế nào? Phải “được” chứ. Tất nhiên thôi: dù có vẻ chỉ là chuyện bình thường, nhưng có ly cà phê nào “thấm đượm” mà chẳng qua bao lần pha pha chế chế...

Dăm buổi chiều, trong đôi lần ghé qua nơi đây, chúng tôi - hai thầy giáo Hiệp và Thanh, Phan Văn Cẩm, tôi và chủ nhân - thường ngồi uống rượu vang. Trong thoáng sâu-xa-dang-dở khúc Symphony Inachevee của Beethoven.

Trong bóng mờ nhạt của ngày sắp hết. Và những câu thơ của người thi sĩ - nhạc sĩ quá cố trở lại. “Uống hết một ngày đã hết/ uống hết một năm sắp hết/ còn liếm môi/ Họ thèm bia hay thèm sống?” (Quán bia - Văn Cao).

May thay, chúng tôi ít nhiều đã qua được cái giai đoạn “thèm sống” đáng sợ ấy. Bây giờ, chúng tôi đang sống, trong từng chút từng chút một của sự nhận ra ý nghĩa lời dạy: Khó thay là sống như một con người.

Trong vườn, cây bao báp của nhà báo Minh Tự đã lớn. Ở một góc khác, là cây ngô đồng của nhà văn tài hoa mệnh yểu Nguyễn Xuân Hoàng, cũng đã xanh. Cho thời gian thả rơi xuống những chiếc lá: “Ngô đồng nhất diệp lạc/ Thiên hạ cộng tri thu”. Để biết rằng, dòng sống là sự mất đi và còn lại.

Lại nhớ câu thơ của nhà thơ Tần Hoài Dạ Vũ, viết lúc 16 tuổi, khoảng 50 năm trước: “Cà phê không ngọt mộng/ Thêm chút đường ưu tư”… Những câu thơ của một tuổi trẻ đang “tìm đường”, trong những năm tháng đất nước còn bị chia cắt.

Và tách cà phê khác, của một người đang tiến đến cái ngưỡng “nhi nhĩ thuận”: bên tách cà phê nóng và nguội/ chúng ta lao vào nhau trong nỗi chia lìa… Trong thế giới ấy, vạn vật không phải là “cái bên ngoài” mà chính là những biểu hiện của tâm thức. Giữa hai giọt cà phê ấy, là thời gian. Như thế, phải chăng, cà phê là những-giọt-nối, để người gần với người hơn và chan chứa yêu thương...