Mặc dù gặp không ít thách thức, kinh tế hợp tác và hoạt động của Liên minh HTX tỉnh năm 2021 đạt nhiều kết quả nổi bật, góp phần quan trọng vào quá trình ổn định, phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn.
Tăng số lượng
Liên minh HTX Quảng Nam cho biết, năm 2021, toàn tỉnh có 110 tổ hợp tác (THT) được thành lập mới, nâng tổng số THT lên 2.653 đơn vị. THT tham gia sản xuất kinh doanh trên lĩnh vực nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, giao thông vận tải, xây dựng, du lịch... Hoạt động của THT đáp ứng nhu cầu hỗ trợ, giúp đỡ lẫn nhau về kinh nghiệm sản xuất kinh doanh, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, tương trợ về vốn, tiêu thụ sản phẩm.
“Các đơn vị tận dụng hiệu quả nguồn lực đất đai, nguyên liệu, vốn, lao động địa phương, tiếp cận sự hỗ trợ từ cơ chế, chính sách Nhà nước cũng như các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước. Tạo việc làm, nâng cao thu nhập, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phát triển sản xuất hàng hóa và xóa đói giảm nghèo” - ông Đặng Văn Tính (Trưởng phòng Kế hoạch - kiểm tra, Liên minh HTX tỉnh) chia sẻ.
Đến nay, toàn tỉnh có 540 HTX, bao gồm 441 HTX nông nghiệp, 21 HTX công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, 24 HTX vận tải, 29 HTX thương mại - dịch vụ, 3 quỹ tín dụng nhân dân và 22 HTX thuộc các lĩnh vực khác. Như vậy, đầu năm đến nay có 58 HTX được thành lập mới, vượt 18 HTX so với chỉ tiêu đề ra.
Tổng cộng các HTX có 231.042 thành viên, tổng vốn điều lệ hơn 678 tỷ đồng, giải quyết việc làm cho 3.457 lao động với mức thu nhập 45 - 50 triệu đồng/người/năm. Trên lĩnh vực nông nghiệp, HTX đã thúc đẩy phát triển kinh tế thành viên và hộ gia đình, liên kết sản xuất kinh doanh, xây dựng xã nông thôn mới, tái cơ cấu sản xuất và thực hiện chương trình OCOP.
Bị ảnh hưởng nặng nề do dịch Covid-19, HTX công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp vẫn duy trì được sản xuất kinh doanh, mạnh dạn ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, đổi mới mẫu mã sản phẩm, tiết kiệm chi phí, tăng khả năng cạnh tranh trên thương trường.
Kết quả khả quan
Theo ông Võ Bảy - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, năm 2021 đơn vị đã tham mưu, phối hợp tham mưu UBND tỉnh trình HĐND tỉnh ban hành nhiều nghị quyết quan trọng. Điển hình là Nghị quyết số 17/2021/NQ-HĐND về sửa đổi, bổ sung Điều 1 Nghị quyết số 34/2011/NQ-HĐND của HĐND tỉnh về thành lập Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX tỉnh Quảng Nam; hay là Nghị quyết số 25/2021/NQ-HĐND quy định cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, HTX tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2021 - 2025.
Từ đây, UBND tỉnh đã ban hành các quyết định triển khai, đáp ứng nhu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Đơn vị đã phối hợp với Học viện Chính trị khu vực III tổ chức hội thảo khoa học “Giải pháp phát triển HTX nông nghiệp kiểu mới”, cùng các địa phương khảo sát, điều tra HTX theo chỉ đạo của UBND tỉnh.
Liên minh HTX tỉnh tiếp tục triển khai tư vấn, hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, HTX. Đơn vị thực hiện 11 lớp tuyên truyền phát triển kinh tế tập thể, HTX và tư vấn quy trình, hồ sơ thủ tục thành lập THT, HTX. Tổ chức 5 khóa tập huấn kỹ năng cho giám đốc, phó giám đốc, cán bộ phụ trách marketing, thị trường, bán hàng của HTX và 2 lớp tuyên truyền bảo vệ môi trường; 4 hội nghị về phát triển kinh tế tập thể, HTX.
Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX tỉnh Quảng Nam tiếp tục triển khai kịp thời việc xác minh, cho vay vốn để HTX, THT đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh. Công tác tổ chức, cán bộ; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các thành viên; thi đua, khen thưởng cũng được tiến hành nghiêm túc, đạt chất lượng.
Còn nhiều HTX nhỏ lẻ
Ông Võ Bảy nhìn nhận, tình hình kinh tế tập thể, HTX năm 2021 còn nhiều tồn tại, hạn chế nhất định. Chất lượng, hiệu quả hoạt động của một số THT, HTX giảm xuống; đơn cử HTX khá, tốt giảm từ 57% (năm 2019) xuống còn 41,8% (năm 2020). Doanh thu, lợi nhuận của nhiều THT, HTX giảm sút lớn, nhất là đơn vị ngành vận tải, du lịch dẫn đến đời sống của cán bộ, thành viên gặp nhiều khó khăn.
Quy mô nguồn vốn của HTX siêu nhỏ chiếm tỷ lệ 40,2%, đặc biệt quy mô thành viên siêu nhỏ chiếm tỷ lệ tới 75,56%. THT hoạt động còn lỏng lẻo, mang tính tự phát, địa vị pháp lý thấp, duy trì một thời gian ngắn theo hợp đồng hợp tác rồi chấm dứt để chuyển sang hình thức khác.
Đối với Liên minh HTX tỉnh, một số nhiệm vụ đã đề ra nhưng không thực hiện được, đơn cử như hội nghị HTX điển hình tiên tiến và kỷ niệm Ngày HTX Việt Nam (11.4). Nhiều hội nghị tuyên truyền thành lập mới THT, HTX tại cơ sở không diễn ra đúng kế hoạch; hội nghị thành lập HTX OCOP tỉnh Quảng Nam chưa thể tiến hành...
Nguyên nhân chính được xác định do dịch Covid-19 phức tạp. Nghị quyết 124/2014/NQ-HĐND của HĐND tỉnh (về đổi mới, phát triển kinh tế hợp tác và HTX) đã hết hiệu lực kể từ 31.12.2020, còn nghị quyết mới tới tháng 7.2021 mới ban hành, vì thế cũng ảnh hưởng nhất định tới công tác lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ được giao.