WHO phê duyệt vắc xin sốt rét thứ hai

Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus phát biểu: "Là một nhà nghiên cứu về bệnh sốt rét, tôi từng mơ đến một ngày chúng ta sẽ có một loại vắc xin chống bệnh sốt rét an toàn và hiệu quả. Bây giờ chúng ta có tới hai". 

Vắc xin phòng bệnh sốt rét thứ hai vừa được WHO phê duyệt có tên gọi R21/Matrix-M với 3 mũi tiêm, cách nhau 4 tuần và 1 liều nhắc lại một năm sau đó.

Vắc xin do Đại học Oxford (Anh) phát triển, Viện Huyết thanh Ấn Độ sản xuất và sử dụng tá dược Matrix M của hãng dược Novavax (Mỹ).

Đầu năm nay, một số quốc gia châu Phi như Ghana và Burkina Faso phê duyệt loại vắc xin R21/Matrix-M. 

Nghiên cứu cho thấy, vắc xin R21/Matrix-M mang lại hiệu quả hơn 75% trong phòng ngừa bệnh sốt rét.

Hơn nữa, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết R21/Matrix-M sẽ có giá khoảng 2 đến 4 USD/liều. Tổng chi phí chỉ bằng một nửa giá vắc xin RTS,S/AS01 - vắc xin sốt rét đầu tiên thế giới.

Vào năm 2021, WHO phê duyệt loại vắc xin sốt rét đầu tiên trên thế giới RTS,S/AS01 (hay còn gọi Mosquirix) do Công ty GSK (Anh) sản xuất. Đây là một nỗ lực "lịch sử" nhằm chấm dứt căn bệnh chết người, đặc biệt tại châu Phi - nơi ước tính chiếm khoảng 95% tổng số trường hợp mắc bệnh sốt rét (234 triệu người) và 96% tổng số ca tử vong (593 nghìn ca) vào năm 2021 trên toàn cầu. 

Do đó, nhà lãnh đạo WHO cho rằng, khi được triển khai rộng rãi, dự kiến hai loại vắc xin phòng sốt rét trên sẽ có tác động lớn đến sức khỏe cộng đồng. 

Tuy nhiên, Công ty GSK cho biết hiện chỉ có thể sản xuất khoảng 15 triệu liều vắc xin RTS,S/AS01 mỗi năm cho đến năm 2028 trong khi Viện Huyết thanh Ấn Độ cho biết có thể sản xuất tới 200 triệu liều vắc xin R21/Matrix-M mỗi năm.

Bơi vậy, Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus nói: "Nhu cầu về vắc xin RTS,S/AS01 vượt xa nguồn cung. Do đó, vắc xin sốt rét thứ hai vừa phê duyệt là một công cụ bổ sung quan trọng để bảo vệ nhiều trẻ em hơn, nhanh hơn và đưa chúng ta đến gần hơn với tầm nhìn về một tương lai không có bệnh sốt rét".

Tiến sĩ Alister Craig - Giáo sư danh dự tại Trường Y học nhiệt đới Liverpool (Anh) kỳ vọng, nếu vắc xin mới được triển khai rộng rãi trên khắp châu Phi có thể làm giảm đáng kể số ca mắc bệnh nặng và tử vong do sốt rét trong một vài năm.

Vắc xin mới sẽ có hiệu quả cao trong việc chống lại bệnh sốt rét nhưng phải được sử dụng song song với các công cụ khác như thường xuyên ngủ màn, ngay cả ban ngày và màn cần được tẩm hóa chất diệt muỗi, vệ sinh môi trường xung quanh nơi ở...

Theo WHO, vắc xin sốt rét RTS,S/AS01 sẽ có mặt ở một số quốc gia châu Phi vào đầu năm 2024 và vắc xin R21/Matrix-M dự kiến ​​có mặt ở các quốc gia vào giữa năm 2024.