William Shakespeare: Thiên tài và nghệ thuật sân khấu

Nhân kỷ niệm 450 năm ngày sinh nhà soạn kịch thiên tài William Shakespeare (1564 - 2014), những vở kịch nổi tiếng của ông “nở rộ” trở lại trên sân khấu ở nhiều nước.

William ShakespearE được xem là nhà văn vĩ đại nhất của nước Anh, là tác giả tiêu biểu nhất trong thời kỳ văn hóa phục hưng châu Âu hay nhà viết kịch đi trước thời đại. Tầm ảnh hưởng từ những “đứa con tinh thần” của Shakespeare đối với nền văn hóa Anh cũng như đối với lĩnh vực sân khấu - kịch nghệ thuật của nhiều nước trên thế giới vẫn còn rất rõ nét. Các tác phẩm của ông đi vào lòng công chúng từ thế hệ này sang thế hệ khác, lôi cuốn, hấp dẫn từ bối cảnh xã hội, những câu chuyện đến từng lời thoại của nhân vật.

Vở múa ballet Romeo and Juliet được lấy từ nguồn cảm hứng của tác phẩm cùng tên.

Kỷ niệm 450 năm ngày sinh của ông, đoàn kịch Shakespeare’s Globe vừa khởi động chương trình lưu diễn vòng quanh trái đất dự kiến kéo dài trong hai năm. Trong đó, “Hamlet” - một trong những vở kịch nổi tiếng nhất của ông sẽ ra mắt khán giả tại 200 quốc gia. Một trong những diễn viên chính trong đoàn kịch, Naeem Hayat nhận xét, “Hamlet” là một vở kịch tuyệt diệu, có nội dung gần gũi với con người, bất luận màu da hay văn hóa và tác phẩm này sẽ mang lại những sắc thái khác nhau cho khán giả của từng nước. Chương trình lưu diễn sẽ kết thúc vào năm 2016 tại Đan Mạch, hay nói đúng hơn là tại tòa lâu đài Kronborg, nơi đã được William Shakespeare chọn làm nền cho vở kịch nổi tiếng của mình.

Còn tại quê nhà Stratford-upon-Avon của Shakespeare, một lễ hội nhộn nhịp và hoành tráng cũng vừa diễn ra với cuộc diễu hành qua trung tâm của thị trấn Stratford-upon-Avon và đích đến là mộ của ông tại nhà thờ Holy Trinity - nơi ông được rửa tội. Những người tham gia lễ hội hóa trang thành các nhân vật trong những tác phẩm của Shakespeare và trải những bông hoa tươi thắm lên mộ của ông. Lễ hội thu hút hàng nghìn nghệ sĩ sân khấu, nhà văn, nhà biên kịch, độc giả mến mộ ông và thậm chí là cả nhà ngoại giao của nhiều nước trên thế giới.

Đã có tuyển tập sáu tác phẩm thuộc hàng xuất sắc nhất của Shakespeare, bao gồm hài kịch và bi kịch, thể hiện rõ nét tài năng của một trong những kịch tác gia vĩ đại nhất mọi thời đại: “Romeo and Juliet”, “Macbeth”, “Hamlet”, “Đêm thứ mười hai”, “Bão tố”, “Giấc mộng đêm hè”. Thông qua tác phẩm, Shakespear muốn gửi gắm ước mơ về một xã hội ổn định, một tình yêu đẹp và mọi xung đột của xã hội đều được hóa giải.

Đôi tình nhân Romeo và Juliet trong vở kịch cùng tên là điển hình. Họ yêu nhau và theo đuổi tình yêu cho đến cùng, lấy cái chết để phản kháng lễ giáo phong kiến và hóa giải mối hận thù truyền kiếp của hai gia tộc. Romeo và Juliet, thực sự đã trở thành một hiện tượng văn hóa, một hình ảnh quen thuộc biểu trưng cho sự chung thủy, là nguồn cảm hứng cho các loại hình nghệ thuật sân khấu. Bản tình ca bất hủ Romeo and Juliet như một trong đoạn thơ tình của Shakespeare qua dịch giải Thái Bá Tân trong Sonnet 122:

“Anh không cần chân dung em tặng
Chân dung em, anh đã khắc vào tim
Hơn tất cả thuốc màu, giấy trắng
Tận đáy lòng anh giữ mãi hình em”.

QUỐC HƯNG