Xác định dự toán thu ngân sách 2014: Nhiều khó khăn

Cần tăng thu nội địa để bù đắp sự thiếu hụt ngân sách là điều được cân nhắc, phân tích kỹ lưỡng sau các cuộc họp về tài chính gần đây tại Quảng Nam.

1.Năm 2013 ước thu nội địa của Quảng Nam đạt 4.480 tỷ đồng, đạt 103,5% kế hoạch Trung ương giao và 100% kế hoạch tỉnh giao. Con số “ấn tượng” ấy thể hiện sự năng động của cộng đồng doanh nghiệp (DN) Quảng Nam trước biến động thị trường, cùng những nỗ lực của ngành thuế. Thu ngân sách khả quan, nhất là các nguồn thu liên quan trực tiếp đến hoạt động của DN cho thấy, không phải cả cộng đồng DN đều rơi vào hoàn cảnh khốn khó như nhau. Nhiều DN vẫn có cơ hội tiếp cận nguồn vốn, duy trì sản xuất. Tuy nhiên, năm 2014, Sở Tài chính chỉ “dè dặt” xây dựng dự toán thu nội địa là 4.800 tỷ đồng, tăng 7,1% so với năm 2013. Nếu loại trừ số thu tiền sử dụng đất 550 tỷ đồng thì dự toán thu nội địa năm 2014 chỉ 4.250 tỷ đồng, tăng 5,4% so ước thực hiện năm 2013.

Nguồn thu từ thủy điện và ô tô dự báo sẽ gia tăng năm 2014. Ảnh: T.D

Đưa ra con số dự toán ít ỏi này, Sở Tài chính dựa trên năng lực của một số khoản thu chủ yếu. Đó là thu từ DN nhà nước Trung ương 370 tỷ đồng (tăng 14,9% so năm 2013), thu từ DN nhà nước địa phương khoảng 220 tỷ đồng (tăng 8,3%), thu từ DN FDI 629 tỷ đồng (tăng 2,4%), thu từ khu vực ngoài quốc doanh 2.459 tỷ đồng (tăng 5,4%), thuế thu nhập cá nhân 145 tỷ đồng (chỉ bằng 91,7% năm 2013) và thu tiền sử dụng đất khoảng 550 tỷ đồng (tăng 22,2%). Ông Phan Văn Chín - Giám đốc Sở Tài chính lý giải rằng, đóng góp của DN nhà nước Trung ương phần lớn là các nhà máy thủy điện nhưng nguồn thu không mang tính ổn định, phụ thuộc rất lớn về thời tiết nên sản lượng điện tiêu thụ chỉ dự báo khoảng 1.495kWh với chỉ tiêu nộp khoảng 234 tỷ đồng. Còn thu từ DN FDI chủ yếu xác định từ khai thác vàng và bia. Tuy nhiên, ông Chín cho biết, việc thu thuế hoạt động xây dựng cơ bản của các nhà thầu nước ngoài có xu hướng giảm do các dự án thủy điện đã hoàn thành, đi vào vận hành phát điện. Khối lượng hoàn thành đã được các nhà thầu kê khai quyết toán trong những năm trước. Riêng khai thác và xuất khẩu vàng, nhất là Công ty Vàng Phước Sơn đang chịu tác động lớn về giá vàng thế giới đang trên đà giảm mạnh. DN này lại đang gặp khó khăn về tài chính, nợ thuế kéo dài nên sẽ khó tăng thu. Thậm chí thuế thu nhập cá nhân sẽ giảm khoảng 40 tỷ đồng, khi giảm đến 70% người nộp thuế hiện hành trong năm 2014.

2.Tại buổi làm việc của HĐND tỉnh với Sở Tài chính ngày 25.11, nhiều đại biểu cho rằng, không thể chỉ đặt chỉ tiêu tăng thu khoảng 7,1% như dự toán được xây dựng mà phải tăng lên 15 hay 20%, khi chi ngân sách năm 2014 cũng sẽ gia tăng, tương ứng với mức chi 10.305 tỷ đồng và chi thường xuyên cũng sẽ tăng 12,5%. Sở dĩ HĐND tỉnh đề nghị tăng thu ít nhất là 15% cho đến 20% là dựa vào sự hồi phục của nền kinh tế và năng lực sản xuất ổn định của các DN nhà nước địa phương khi ít chịu tác động trực tiếp của suy giảm kinh tế như Đội yến sào hay Công ty CP Du lịch dịch vụ Hội An và sự phát triển của bia, ô tô Trường Hải hay năng lực phát điện của các nhà máy thủy điện chắc chắn sẽ gia tăng… Ông Nguyễn Dương Triều - Trưởng ban Văn hóa - xã hội HĐND tỉnh nói, chỉ cần nỗ lực thu từ 30 - 50% số thuế nợ (652 tỷ đồng) là đã có ngay 200 - 300 tỷ đồng tăng thu cho năm 2014. Ông Nguyễn Văn Hùng - Phó ban Pháp chế HĐND tỉnh cho rằng, việc thu thuế từ thủy điện năm 2013 sụt giảm khi vụ đông xuân được mùa, nghĩa là nước thủy lợi không thiếu thì đó là chuyện bất thường. Còn ô tô Trường Hải, cần cân nhắc để tính toán, dự báo nguồn thu cụ thể cho năm sau.

Theo Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Trần Kim Hùng, nếu tính con số thu khoảng 4.800 tỷ đồng cho năm 2014, chỉ tăng 5,4% là quá ít, bởi tăng thu từ thủy điện năm 2014 là có thực. Năng lực phát điện của các nhà máy thủy điện chắc chắn sẽ gia tăng. Năm 2013 hụt thu thủy điện do thủy điện Sông Tranh 2 không cho tích nước, chỉ phát điện có 1 tổ máy, nhưng năm này, Sông Tranh 2 phát điện tối đa sẽ tăng đến 2 lần năng lực sản xuất thì sao lại không tăng được? Ông Hùng cũng cho rằng, FDI vẫn có khả năng tăng cao chứ không giảm khi bia, giày da, dịch vụ vẫn tăng sản lượng và doanh thu. Đó là chưa kể đến xi măng Xuân Thành cũng sẽ hoạt động vào cuối năm nay. Nếu cho 6 tháng thử nghiệm thì sẽ vẫn còn 6 tháng để thu thuế. Như vậy, nếu tính đủ, tính đúng thì tăng thu phải đến 18,5%.

Trước những kiến giải của các đại biểu, ông Phan Văn Chín cho rằng, ngành tài chính đã nỗ lực rất nhiều nhưng sẽ vẫn khó thu được số nợ thuế lâu nay của các DN, vì theo báo cáo của Cục Thuế tỉnh, hầu hết số DN nợ đều lâm vào tình cảnh khó khăn, đình đốn sản xuất. Vì vậy, ông Chín chỉ “xin” được tăng thu khoảng 11,6% là đúng với khả năng hiện tại của cơ quan quản lý xây dựng dự toán. Tăng thu 11,6% hay 15% như theo đề nghị của các đại biểu dự họp chiều 25.11 sẽ được quyết định tại kỳ họp HĐND tỉnh sắp tới, nhưng chắc chắn rằng, dự toán tăng thu nội địa sẽ không dừng ở con số 7,1% theo dự toán do Sở Tài chính xây dựng như trước đây.

TRỊNH DŨNG