Xây dựng "Hội An - nhân tình thuần hậu": Cần hơn sự đồng thuận

Đã có những ý kiến trái chiều từ vài phía khi Trung tâm VH-TT Hội An triển khai đề án “Hội An - nhân tình thuần hậu”, dù không phủ nhận đây là một việc làm cần thiết và hoàn toàn đúng đắn nhằm phục hồi những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của Hội An hiện nay và những năm đến.

Xây dựng “Hội An - nhân tình thuần hậu” là điều cần thiết hiện nay để Hội An đẹp hơn trong mắt du khách. Ảnh: V.LỘC

Cần thiết triển khai

Mục đích của đề án nhằm kế thừa, bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa ứng xử của người Hội An xưa; cụ thể hóa mục tiêu  xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh đô thị, nhất là phù hợp với chủ trương xây dựng “Hội An - thành phố sinh thái, văn hóa, du lịch”. Điều này càng cấp thiết hơn khi thời gian qua, vì tác động từ nhiều nguyên nhân, một bộ phận người dân Hội An (kể cả người từ nơi khác đến kinh doanh, buôn bán) đã có độ chênh nhất định trong ứng xử văn hóa, xa rời dần truyền thống tốt đẹp, gây hiểu lầm đáng tiếc về ứng xử của người Hội An với du khách. Do đó, việc tìm về truyền thống ứng xử tốt đẹp của lớp người đi trước để tạo điều kiện khôi phục và duy trì lâu bền những giá trị văn hóa phi vật thể quý giá là một việc làm hợp lý và ý nghĩa.

Thực tế, từ những cuộc khảo sát, tiếp xúc với các tầng lớp nhân dân sinh sống tại 2 phường Minh An và Cẩm Phô do Trung tâm VH-TT Hội An thực hiện thời gian qua, đa số ý kiến đều tỏ ra quan ngại trước những biểu hiện, thái độ ứng xử trong lối sống của một bộ phận người dân, du khách. Do vậy, hầu hết đều đồng tình nhất trí khi đề án “Hội An - nhân tình thuần hậu” được triển khai. Ông Phan Quốc Hoành - một người dân sống lâu năm tại Hội An thừa nhận, hiện nay cách ứng xử của một số người Hội An với nhau cũng như với khách du lịch có nhiều điều cần bàn. Nổi lên là việc buôn bán diễn ra phức tạp, thường xuyên xảy ra tình trạng cãi vã, xô xát, tranh giành, chèo kéo khách…, trái ngược hẳn với cách buôn bán nền nếp, có tổ chức, quy củ, thái độ nhã nhặn, hiền hòa của ngày xưa (mặc dù ngày xưa Hội An là nơi giao thương của nhiều quốc gia, việc buôn bán luôn diễn ra tấp nập). Rồi vấn đề môi trường sống cũng thay đổi đáng kể, ngày xưa rất sạch sẽ ngăn nắp nhưng hiện nay môi trường ngày càng ô nhiễm, xuống cấp…

Ông Hoành cho rằng, nguyên nhân của sự thay đổi là nhiều người từ nơi khác đến sinh sống, buôn bán đã không hiểu văn hóa Hội An, không biết trân trọng những giá trị truyền thống, từ đó phá vỡ hình ảnh thuần hậu của con người Hội An. Theo ông Lê Viết Lục - nguyên Phó Chủ tịch HĐND TP.Hội An, sự phát triển của thương mại, du lịch ngoài những điểm tốt còn đem lại nhiều hệ lụy nên việc xây dựng và thực hiện đề án “Hội An - nhân tình thuần hậu” tại thời điểm này là hết sức cần thiết. Thậm chí, ông Võ Phước - nguyên Phó Chánh văn phòng HĐND thành phố khẳng định, đề án ra đời tuy muộn nhưng rất cấp thiết vì hiện nay các cử chỉ tử tế ngày càng ít đi và ít được chú trọng.

Tiếp tục hoàn thiện đề án

Mặc dầu việc triển khai đề án “Hội An - nhân tình thuần hậu” được xem là cần thiết và cấp thiết hiện nay, nhưng qua hơn 2 tháng thực hiện đã vấp phải những ý kiến trái chiều, chưa thống nhất về cách làm. Có ý kiến cho rằng, việc triển khai đề án quá vội vã sơ sài, thậm chí không đúng quy trình và chồng chéo với các đề án khác đã và đang được thành phố triển khai. Chưa kể, quy mô chưa tương xứng với một đề án mà chỉ là cụ thể hóa một phần của phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” hoặc đề án xây dựng “Hội An - thành phố sinh thái, văn hóa, du lịch”; nội dung cũng khó thực hiện khả thi…

Tuy vậy, theo ông Võ Phùng - Giám đốc Trung tâm VH-TT Hội An, đơn vị chủ trì việc xây dựng và triển khai đề án, nội dung đề án chỉ là cụ thể hóa, chi tiết hóa một số nội dung của đề án xây dựng “Hội An - thành phố sinh thái, văn hóa, du lịch” chứ không làm thay đề án này, hướng đến đưa “Hội An - nhân tình thuần hậu” trở thành sản phẩm du lịch độc đáo vì bản thân phố cổ Hội An là một di tích sống. “Đề án “Hội An - nhân tình thuần hậu” tập trung hướng đến đối tượng học sinh, thiếu nhi vì đây là chủ thể chính. Còn nói về quy trình, chúng tôi khẳng định là không sai. Chúng ta phải cần đi trước một bước trong công tác tuyên truyền vận động nhằm tranh thủ ý kiến công luận, qua đó nâng cao ý thức nhận thức của cộng đồng” - ông Phùng nói.

Trong thông báo chỉ đạo của lãnh đạo TP.Hội An ban hành đầu tháng 6.2017 cũng đã khẳng định, đề án “Hội An - nhân tình thuần hậu” là một sản phẩm cần thiết nằm trong tổng thể của chương trình xây dựng “Hội An - thành phố sinh thái, văn hóa, du lịch”, lấy các phường trung tâm làm điểm để triển khai nhân rộng trên toàn địa bàn thành phố, tạo nền tảng vững chắc phục vụ phát triển kinh tế, xã hội. Lãnh đạo thành phố cũng đã ghi nhận và hoan nghênh nỗ lực của Trung tâm VH-TT Hội An khi dày công nghiên cứu, phối hợp với các đơn vị có liên quan tổ chức tham khảo ý kiến cộng đồng để xây dựng nội dung đề án. Thông báo cũng nhấn mạnh, do trọng tâm của đề án tập trung vào các nội dung kêu gọi liên quan đến văn hóa, hành vi ứng xử của con người với cá nhân, gia đình, cộng đồng, xã hội. Vì vậy, để đảm bảo tính khả thi hiệu quả và thuyết phục, lãnh đạo thành phố chỉ đạo Trung tâm VH-TT tiếp tục nghiên cứu, tổng hợp các ý kiến tham gia hoàn thiện nội dung đề án; cũng như xác định quy mô đối tượng và không gian áp dụng, từ đó tính toán cân nhắc sử dụng tên gọi cho phù hợp (đề án, dự án, phương án, chương trình…) để nếu khả thi sẽ triển khai thực hiện trong phạm vi khu phố cổ từ nay đến năm 2018 sau đó mở rộng ra toàn thành phố.

VĨNH LỘC