Tuyến đường sắt Hà Nội - TP.Hồ Chí Minh qua Quảng Nam có tổng cộng 58 đường ngang hợp pháp và 62 lối đi tự mở (LĐTM) băng qua. Việc đề ra các giải pháp nhằm đảm bảo trật tự an toàn giao thông (ATGT) tại LĐTM là một nhiệm vụ hết sức quan trọng nhằm đảm bảo tính mạng con người, an toàn chạy tàu.
Ngoài không để phát sinh LĐTM mới, thời gian qua, Ban ATGT tỉnh, các cấp, ngành và đơn vị liên quan còn tiến hành thu hẹp không cho ô tô băng qua, xây dựng đường gom để xóa LĐTM, hoặc tổ chức chốt chặn cảnh giới cho người tham gia giao thông trên đường bộ biết, dừng lại chờ tàu đi qua. Quảng Nam đã cấp kinh phí để chốt gác tại LĐTM có nguy cơ cao xảy ra tai nạn giao thông (TNGT).
Theo Công ty CP Đường sắt Quảng Nam - Đà Nẵng (đơn vị quản lý đường sắt qua Quảng Nam), đối với LĐTM lý trình km849+800 (tuyến đường ĐH25.TB băng qua đường sắt) thuộc địa bàn xã Bình An của huyện Thăng Bình, doanh nghiệp đã nhiều lần đóng thu hẹp nhưng đều bị người dân phá dỡ.
Tháng 11.2021, công ty tiếp tục phối hợp với cơ quan chức năng, địa phương tiếp tục đóng thu hẹp đường liên quan nhưng không đóng được do người dân quyết liệt ngăn cản.
Chưa kể, doanh nghiệp này còn phối hợp đóng cấm ô tô chở keo đi dọc trong phạm vi bảo vệ đường sắt từ lý trình km849+800 - km850+300 đã hoàn thành. Dường như ngay lập tức, công trình lại bị phá để ô tô tiếp tục đi vào phạm vi bảo vệ đường sắt, nguy cơ cao đe dọa đến an toàn chạy tàu.
Không chỉ ở Thăng Bình, người dân lén lút tháo dỡ LĐTM đã được đóng, hoặc thu hẹp không cho ô tô qua lại diễn ra tại không ít địa phương. Trước tình trạng trên, đơn vị quản lý đường sắt đã kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo kiểm tra, đôn đốc Sở GTVT, Ban ATGT tỉnh, chính quyền địa phương có đường sắt đi qua chủ trì, phối hợp triển khai các biện pháp quản lý, giảm, xóa bỏ LĐTM. Ưu tiên kinh phí xây dựng hàng rào, đường gom để xóa bỏ LĐTM nguy hiểm; tổ chức chốt gác cảnh giới nơi vị trí tiềm ẩn TNGT.
Phòng Cảnh sát giao thông đường bộ - đường sắt Công an tỉnh và công an cấp huyện cần tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm; răn đe cũng như nâng cao ý thức chấp hành của người điều khiển phương tiện giao thông đường bộ.
Được biết, phương án đảm bảo ATGT tại các điểm giao cắt đường bộ với đường sắt đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 2044 ngày 30.7.2020. Tuy nhiên, phần kinh phí bố trí cho Sở GTVT để thực hiện hằng năm hiện nay không đảm bảo để hoàn thành kế hoạch đến năm 2025 xóa bỏ toàn bộ LĐTM theo quy định tại Nghị định số 65 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều luật của đường sắt.
Do vậy, Sở GTVT đã kiến nghị UBND tỉnh báo cáo HĐND tỉnh, các bộ, ngành Trung ương phân bổ nguồn vốn phù hợp để thực hiện. Trước mắt, Ban ATGT tỉnh và ngành chức năng cần tham mưu để bố trí kinh phí chốt gác tại LĐTM tiềm ẩn nguy cơ cao TNGT, hạng mục triển khai thí điểm đã chứng minh tính hiệu quả thời gian qua.