Yêu cầu đổi mới tư duy

Là khu vực có nền kinh tế tập thể phát triển mạnh nhất trong cả nước, trước những thay đổi của giai đoạn hiện nay, Liên minh Hợp tác xã (HTX) miền Trung - Tây Nguyên vừa tổ chức hội thảo bàn về những vấn đề được và chưa được, đồng thời vạch ra hướng đi mới cho kinh tế tập thể.

Kinh tế tập thể đang đóng một vai trò rất quan trọng trong thời điểm hiện nay.Ảnh: NGUYỄN DƯƠNG

Thách thức

Hiện nay, cả nước có hơn 371 nghìn tổ hợp tác và gần 20 nghìn HTX đang hoạt động. Trong đó, có 80 nghìn tổ hợp tác và 5.560 HTX thuộc khu vực miền Trung - Tây Nguyên. Như vậy, có thể thấy được, kinh tế tập thể của khu vực đang phát triển mạnh mẽ. “Khu vực miền Trung - Tây Nguyên chủ yếu là các tỉnh nông nghiệp, do vậy yêu cầu liên kết trong sản xuất trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Bởi nếu tổ chức sản xuất riêng lẻ, manh mún thì người dân không thể đạt được hiệu quả như mong muốn, dễ bị ép giá trên thương trường, thị trường tiêu thụ lại bấp bênh… Chính vì vậy, kinh tế tập thể là con đường đúng đắn để giải quyết những vấn đề nội tại” - ông Nguyễn Công, Trưởng Cơ quan thường trực Liên minh HTX Việt Nam khu vực miền Trung - Tây Nguyên nói.

Bởi đặc điểm kinh tế nông nghiệp, khu vực miền Trung - Tây Nguyên có 55% số HTX hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp, thu hút gần 4 triệu xã viên và người lao động tham gia. Các HTX này đã hoàn thành rất tốt nghĩa vụ của mình với vai trò là đầu tàu cho các hộ nông dân, thường xuyên mở rộng kinh doanh theo hướng đa ngành, đa nghề, kinh doanh tổng hợp… Ngoài ra, HTX nông nghiệp còn làm vai trò hạt nhân trong việc thực hiện chủ trương dồn điền đổi thửa, tạo ra cánh đồng mẫu lớn, làm đầu mối liên kết giữa các “nhà” với nhau, giúp xã viên, nông dân có điều kiện để phát triển. “Tuy nhiên, đánh giá một cách toàn cục, phong trào kinh tế tập thể cả nước nói chung và khu vực miền Trung - Tây Nguyên nói riêng vẫn còn nhiều mặt hạn chế. Nhất là giữa xã viên với HTX vẫn chưa có sự gắn kết. Nhiều HTX chưa đóng vai trò thiết thực, quan trọng trong xây dựng nông thôn mới” - ông Nguyễn Công nhận xét.

Ông Đỗ Văn Minh - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Ninh Thuận cho biết, khó khăn địa phương đang gặp phải là chất lượng dịch vụ hỗ trợ còn thấp và thiếu tính hấp dẫn, chưa đáp ứng được yêu cầu của thành viên như hỗ trợ tín dụng, thông tin thị trường, tư vấn kinh doanh… Cũng theo ông Minh, hoạt động hỗ trợ về đào tạo tuy có chuyển biến nhưng vẫn chưa sát với yêu cầu, chất lượng đào tạo còn thấp. Vẫn có trường hợp HTX phải tìm đến những dịch vụ tư vấn, hỗ trợ từ bên ngoài. Ngoài ra, tính chủ động, tích cực trong triển khai các hoạt động hỗ trợ còn thấp, còn trông chờ vào sự giúp đỡ của Nhà nước…

Đổi mới hoạt động

“Để chuyển đổi sang các HTX kiểu mới, khắc phục được những khó khăn nội tại, các HTX phải xác định được định hướng kinh doanh, vai trò của mình là gì. HTX nên được tổ chức ở những khâu mình có lợi thế, có khả năng thực hiện tốt hơn các hộ xã viên làm riêng lẻ. Việc lựa chọn hoạt động cung cấp phù hợp với năng lực, điểm mạnh của HTX so với các đối thủ cạnh tranh là rất quan trọng” - thạc sĩ Mai Anh Bảo, giảng viên khoa Khoa học quản lý Đại học Kinh tế quốc dân (Hà Nội) đề xuất. “Là một trong những tỉnh có nền sản xuất nông nghiệp là chủ yếu, kinh tế tập thể của Quảng Nam thời gian qua đã có những chuyển biến tích cực, góp phần vào việc đổi mới, phát triển kinh tế của địa phương. Từ những kết quả đã đạt được, Liên minh HTX Quảng Nam sẽ tiếp tục phát huy vai trò của mình trong thời gian tới, tổ chức một cách có quy củ, khoa học để đạt được những kết quả tốt nhất” - ông Nguyễn Thanh Tài, Chủ tịch Liên minh HTX Quảng Nam nói.

Theo Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Nam - Nguyễn Ngọc Quang, kinh tế HTX đã góp phần rất lớn trong việc chuyển đổi cơ cấu, tạo công ăn việc làm cho người lao động, đặc biệt là trong phong trào xây dựng nông thôn mới. “Liên minh HTX cần phát huy hơn nữa vai trò của mình trong giai đoạn mới. Trước mắt, phải tổ chức tuyên truyền cho xã viên, người lao động hiểu được những quy định mới sắp tới được áp dụng (Luật HTX đã được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ 1.7.2013 - PV). Khi xã viên hiểu được vai trò, quyền lợi của mình trong HTX mới có thể làm việc hết khả năng, đem lại hiệu quả kinh tế cao. UBND tỉnh Quảng Nam cũng sẽ xem xét, rà soát lại và có những hỗ trợ kịp thời, để nền kinh tế tập thể của tỉnh phát triển, hoạt động hiệu quả” - Phó Chủ tịch Nguyễn Ngọc Quang nói.

NGUYỄN DƯƠNG