Đêm quê

Vừa ngồi rửa bát vừa hát những bài hát không đầu không cuối. Bà nội con cái Bột nằm trong nhà, xúi cái Bột ngó đầu ra ngoài cửa sổ nói: “Bột bảo chú Ba hâm vừa thôi”. Cái Bột ngọng ngịu nói: “Dú Ba hâm vừa thôi”. Bà nội: “Lấy vợ đi”. Con Bột: “Lấy vợ đi”. Bà nội: “Ăn cỗ”. Con Bột: “Ăn cố”. Bà nội cười tít mắt, con Bột cũng cười tít mắt. Ngó qua cái bờ rào sang hàng xóm. Hai mẹ con nhà cô Như đang bàn luận chương trình ti vi. Đang rửa bát tự dưng tủm tỉm cười. Hạnh phúc là thế, hạnh phúc đôi khi đơn giản quá chừng… Ánh trăng loang loáng hắt vào trong chậu bát, ánh trăng bàng bạc rải khắp đường thôn lối xóm. Ngoài ngõ tiếng dép người đi, hương lúa bắt đầu thơm.

Trên những bờ máng, hay nơi ngã ba đầu làng, cứ cơm xong là bọn thanh niên đã tụm năm tụm ba đứng hóng gió. Nói là hóng gió chứ thực ra chúng đứng đó chủ yếu để trêu ghẹo mấy cô gái hay đạp xe qua. Hứng lên thì bọn chúng rủ nhau sang làng bên tán gái, hoặc đứng đó để dọa bọn thanh niên làng khác sang cò cưa đám con gái làng mình.

Đêm quê. Chị ngồi nấu nồi cám heo to đùng, vừa đun vừa nghĩ ngợi về một điều gì đó… Con mèo loanh quanh một hồi rồi nằm khoanh tròn dưới chân, ngó lơ một con cóc nhảy qua cửa bếp. Hôm nào cũng vậy, chị đều phải nấu cám heo cho đến chín rưỡi tối, để mai kịp nguội cho lũ heo ăn sáng.

Ông ngồi trước hiên, tay vê vê mãi mấy sợi thuốc lào mà chưa chịu hút. Chắc ông đang mải nghe bản tin dự báo thời tiết trên cái đài chạy bằng pin để trên cái nóc chạn. Lát sau ông quay ra nói với con Tô: “Đấy! Lại cơn bão số ba”. Con Tô đang nằm bẹp mõm thiu thiu ngủ, tưởng ông gọi có gì cho ăn, nó nhỏm dậy. Lát sau thấy không phải lại nằm xuống ngủ tiếp.

Sương đã xuống, đêm đã sâu hơn. Ánh trăng rót mật trên tàu lá chuối. Lũ ràng rạc kêu cả ngày cũng đã đồng loạt ngưng cả lại. Bọn ếch nhái lắm lời hơn, kêu từ chập tối tới giờ chả biết mỏi mồm tẹo nào. Một con cá búng bèo tấm trên mặt ao làm lộ ra một khoảng trăng vỡ vụn.

Bà nội nằm trong màn xoa đít cho cái Bột ngủ. Đầu thôn cuối xóm thi thoảng lại có tiếng chó chửi vào đêm, có thể là ánh đèn của một vài người đi soi cóc chưa về, hoặc của một chiếc xe qua ngõ muộn.

Đêm quê là một mùi trấu hầm cám heo bên nhà ông Đấu để qua đêm. Có những lần xa nhà, nằm giữa bốn bề cốt thép bê tông nơi phố thị, chao ôi nhớ mùi trấu hầm đến thế. Chỉ nhiêu đó thôi ta cũng đã tưởng tượng được cả một không gian yên bình, cả một bầu trời đêm thoáng đãng. Có tiếng dép về khuya qua ngõ, có bờ ao gốc nhãn, có con cá ăn đêm quẫy sao trời…

Nhớ cả một loài hoa, mà cứ đêm xuống là khép cánh. Có người nói rằng loài hoa ấy đã đi ngủ, nhưng không phải, nó vẫn thức bằng mùi hương. Cũng giống như một người tưởng rằng đang nhắm mắt ngủ, hóa ra cũng chỉ là nhắm mắt để đấy, chẳng thể nào ngủ nổi, vì người đó cũng đang thức vì nỗi nhớ… Đêm quê, lắng lòng lại mới hay con người và vạn vật đôi khi cũng bắt gặp sự tương đồng như hai kẻ tri âm tri kỷ.