Zalo Báo Quảng NamGửi bình luận
Sau Hội nghị Chùa Hang tháng 10/1940, địch phát hiện ra cơ quan Tỉnh ủy, chúng bủa vây khắp vùng An Tân, Nam Tam Kỳ. Tỉnh ủy quyết định chuyển ra đứng chân tại An Thạch (nay thuộc thôn Bình Trúc 2, xã Bình Sa, Thăng Bình), tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo việc khôi phục và phát triển phong trào cách mạng, tạo tiền đề đưa cuộc đấu tranh đi đến thắng lợi.
Xây dựng cơ sở
Tháng 3/1940, Tỉnh ủy lâm thời Quảng Nam được thành lập lại, do đồng chí Võ Toàn (Võ Chí Công) làm Bí thư. Sau khi thành lập, Tỉnh ủy chủ trương phân công các đồng chí đứng chân xây dựng lại các cơ sở cách mạng ở các phủ, huyện trong tỉnh.
Đồng chí Khưu Thúc Cự được phân công phụ trách công tác xây dựng cơ sở phong trào cách mạng tại các phủ, huyện Thăng Bình, Duy Xuyên.
Trên cơ sở đó, đồng chí Khưu Thúc Cự đã liên hệ bắt nối với đồng chí Võ Dần tại Ngọc Phô, đồng chí đã đẩy mạnh tổ chức tuyên truyền, vận động xây dựng cơ sở Đảng. Sau một thời gian xây dựng, đồng chí Võ Toàn về Ngọc Phô tổ chức thành lập Chi bộ Ngọc Phô, có 5 đồng chí gồm: Võ Dần, Nguyễn Trợ, Lê Toại, Võ Côn, Lê Tấn Kinh, do đồng chí Võ Dần làm Bí thư.
Sau khi thành lập, chi bộ phân công nhiệm vụ cho đảng viên phụ trách xây dựng lực lượng trong phủ. Đồng chí Võ Dần phụ trách tổng Phú Mỹ; đồng chí Nguyễn Trợ phụ trách tổng An Thái; đồng chí Võ Côn phụ trách tổng Châu Đức; đồng chí Lê Toại phụ trách tổng An Thạch; đồng chí Lê Tấn Kinh phụ trách tổng Hưng Thạnh.
Phương hướng hoạt động của chi bộ là tiến hành xây dựng các tổ chức quần chúng, thông qua đó lựa chọn những người tích cực, để thành lập chi bộ đảng ở các xã trong phủ. Tại An Thạch, các tổ chức quần chúng trong thời kỳ Mặt trận dân chủ không bị bể vỡ vẫn tiếp tục hoạt động.
Trên cơ sở đó, tháng 6/1940, đồng chí Võ Toàn - Bí thư Tỉnh ủy trực tiếp ra kiểm tra và quyết định thành lập Chi bộ An Thạch, với mật danh là Chi bộ Quảng Đông. Chi bộ gồm 3 đồng chí: Nguyễn Thế Tạo, Nguyễn Hữu Chỉnh và Phạm Hưng, do đồng chí Nguyễn Thế Tạo làm Bí thư.
Sau khi thành lập, chi bộ đã tuyên truyền đường lối cách mạng và thành lập các tổ chức quần chúng gồm Hội Nông dân cứu quốc, Hội Thanh niên cứu quốc, thu hút được nhiều người tham gia như: Hồ Đắc Bích, Võ Khắc Khoan, Nguyễn Cầu, Nguyễn Chức, Võ Duy Đề, Phan Tịch… sau đó phong trào phát triển mạnh với 30 hội viên.
Tại An Tráng, hầu hết nhân dân có cảm tình với cách mạng. Ngoài ra, Chi bộ Quảng Đông đã phát triển ảnh hưởng phong trào cách mạng đến một số địa phương khác như: Trà Đóa, Kỳ Trân, Tiên Đỏa, Hiệp Hưng.
Như vậy, đến tháng 6/1940, phong trào cách mạng ở Thăng Bình được phục hồi nhanh chóng. Đặc biệt, với sự ra đời của Chi bộ Ngọc Phô và An Thạch, phong trào đấu tranh cách mạng trong vùng có sự lãnh đạo, chỉ đạo của chi bộ đảng. Qua đó tạo điều kiện thuận lợi để cơ quan Tỉnh ủy lựa chọn đứng chân khi có điều kiện thuận lợi.
Nhằm tiếp tục phát triển phong trào cách mạng rộng khắp, cơ quan Tỉnh ủy chuyển về đóng ở vùng Ba Nghi - Lộc Đại, xã Quế Hiệp, huyện huyện Quế Sơn. Mặc dù, cơ quan lãnh đạo của Tỉnh ủy Quảng Nam đứng chân tạ vùng An Thạch từ cuối năm 1940 đến đầu năm 1941, nhưng đã góp phần quan trọng trong việc xây dựng và phát triển phong trào cách mạng ở phủ Thăng Bình. Đồng chí Võ Toàn khẳng định vấn đề này trong cuốn hồi ký: “Sau khi chúng tôi hoạt động ở đây một thời gian, Thăng Bình có kết quả rất nhanh, chúng tôi tính kế lâu dài nên chuyển ra Quế Sơn, lúc này chúng tôi đi đến nơi nào coi như Tỉnh ủy chuyển đến đó”.
Lựa chọn địa điểm đứng chân
Sau khi Tỉnh ủy lâm thời Quảng Nam được lập lại, từ tháng 3 - 10/1940, nhờ tích cực bắt nối xây dựng, tổ chức Đảng ở các phủ, huyện phục hồi nhanh chóng.
Đặc biệt, thời gian này, đồng chí Võ Toàn - Bí thư Tỉnh ủy đã bắt liên lạc được với đồng chí Hồ Tỵ - phái viên của Xứ ủy vào tăng cường và truyền đạt Nghị quyết hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng (11/1939).
Trước tình hình đó, ngay trong tháng 10/1940, Tỉnh ủy tổ chức Hội nghị mở rộng tại Chùa Hang (nay thuộc xã Tam Nghĩa, huyện Núi Thành). Hội nghị Tỉnh ủy phấn khởi tiếp thu đường lối chủ trương giải phóng dân tộc của Trung ương và nhất trí đề ra một số nhiệm vụ trước mắt cho Đảng bộ.
Tiêu biểu đẩy mạnh công tác tuyên truyền làm cho đảng viên và quần chúng quán triệt đường lối và nhiệm vụ đánh đổ đế quốc và tay sai giành giải phóng dân tộc. Ra tờ báo Khởi Nghĩa để làm phương tiện tuyên truyền...
Sau Hội nghị Chùa Hang, địch phát hiện ra cơ quan Tỉnh ủy, chúng bủa vây khắp vùng An Tân, Nam Tam Kỳ (nay thuộc huyện Núi Thành) truy lùng các đồng chí Tỉnh ủy viên và bắt các cơ sở liên quan đến tổ chức hội nghị Tỉnh ủy ở Chùa Hang.
Mặc dù bị địch truy lùng bắt bớ căng thẳng, nhưng theo phương hướng của Trung ương và Nghị quyết Hội nghị Chùa Hang, các đồng chí Tỉnh ủy viên đều thoát ly gia đình hoạt động và rút thêm một số cán bộ thoát ly phân công phụ trách các phủ huyện.
Để kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo phong trào cách mạng trong toàn tỉnh, cơ quan lãnh đạo của Tỉnh ủy chuyển từ Tam Kỳ ra An Thạch (nay thuộc thôn Bình Trúc 2, xã Bình Sa, Thăng Bình).
Trong cuốn Lịch sử Đảng bộ huyện Thăng Bình (1930 - 1975) có ghi: “Nhờ có cơ sở cách mạng phát triển rộng khắp, các đồng chí Võ Toàn, Nguyễn Sắc Kim thường xuyên đi lại, ăn ở trong nhà các đồng chí Nguyễn Thế Tạo, Nguyễn Hữu Chỉnh và một số gia đình khác”.
Còn trong cuốn Hồi ký “Trên những chặng đường cách mạng”, đồng chí Võ Toàn (Võ Chí Công), đã ghi: “Địch tập trung truy nã, nhất là Kim (Nguyễn Sắc Kim - TG) và tôi… chúng tôi viết thư cho anh Phú đưa thuyền từ Xuân Quang (nay là xã Tam Quang, huyện Núi Thành) ra để đưa chúng tôi đi chợ Bến Đá, xã Bình Sa, huyện Thăng Bình.
Khi đến chợ Bến Đá, tôi vào nhà ông Tú Phùng, một nhà nho yêu nước, ở lại một ngày đêm, vì ông quen thân với ông thân (tức thân sinh) và tôi. Sau đó tôi đến gặp đồng chí Tạo (Nguyễn Thế Tạo, hay còn gọi là giáo Long) - Bí thư Chi bộ xã Bình Sa, ở nhà anh có điều kiện bảo vệ an toàn”.
Như vậy, để có chỗ đứng chân an toàn tại An Thạch, từ sớm Tỉnh ủy đã đặt vấn đề lựa chọn và trực tiếp xây dựng tổ chức Đảng và cơ sở quần chúng yêu nước như Hội Nông dân cứu quốc, Hội Thanh niên cứu quốc.
Trong hồi ký của mình, đồng chí Võ Toàn đã nhấn mạnh đến yếu tố thiên thời, địa lợi: “Vùng này điều kiện thuận lợi, chi bộ vững vàng lại nắm gần hết quần chúng, tuy là xã đồng bằng dưới đường quốc lộ nhưng địa thế rất cơ động, kín đáo, ở trong một vùng đất cát rộng, ở sau lưng có một rừng thông rộng và dài, phía trước một số thôn quần chúng rất tốt nên an toàn.
Tại đây có thể liên lạc được với nhiều nơi. Cơ quan Tỉnh ủy ở đây một thời gian để lãnh đạo các địa phương, đồng thời bàn việc xây dựng mấy xã vùng này, cả về củng cố một số chi bộ”.
Sau một thời gian cơ quan lãnh đạo Tỉnh ủy đứng chân tại An Thạch, phong trào cách mạng ở Thăng Bình phát triển mạnh mẽ, hòa nhịp cùng với phong trào cả tỉnh, tạo những tiền đề quan trọng, điều kiện cần thiết để đưa cuộc đấu tranh đi đến thắng lợi.
