Báo động về bệnh dại từ vật nuôi trong cộng đồng

Xuất hiện nhiều ổ dịch dại

Mới đây nhất, tại phường Vĩnh Điện (thị xã Điện Bàn), chỉ trong vòng hơn 1 tuần, có đến 8 người bị chó, mèo cắn. Trong đó, có 7 người nghi ngờ do cùng một con chó bị nhiễm vi rút dại cắn và 1 người bị mèo cắn.

Từ đầu năm đến nay, Điện Bàn đã phát hiện 5 ổ dịch dại từ chó thả rông, không xác định được chủ nuôi. Hiện tại, địa phương này đang tổ chức chiến dịch tiêm chủng đồng loạt cho chó, mèo trên địa bàn.

Chị Nguyễn Thị Phượng (trú tại phường Vĩnh Điện, Điện Bàn) cho biết, trong những ngày gần đây, địa phương liên tục phát đi các cảnh cáo để tuyên truyền cho người dân về tính chất nguy hiểm của bệnh dại, các biện pháp phòng chống dịch bệnh dại. Trước đây, khu vực này thường xuyên có chó, mèo thả rông, nguy cơ người dân bị chó, mèo cắn rất cao.

Khó quản lý việc nuôi chó mèo trong cộng đồng dẫn đến khó thống kê số lượng chó mèo được tiêm vắc xin phòng bệnh dại hằng năm. Ông Mai Văn Mười - Giám đốc Sở Y tế cho biết, dịch bệnh dại diễn biến phức tạp và gia tăng đáng báo động thời điểm gần đây. Nguyên nhân chủ yếu do vi rút dại lưu hành rộng rãi ở khắp các địa phương, trong khi hầu hết chó chưa được tiêm phòng. Chó sau khi lên cơn cắn người, bị chết và được lấy mẫu chẩn đoán xét nghiệm đều cho kết quả dương tính với vi rút dại.

Số liệu từ Sở Y tế, từ đầu năm đến nay, Quảng Nam xảy ra 10 ổ dịch bệnh dại khiến một người chết. Chỉ riêng tháng 9 đã xảy ra 8 ổ dịch. Toàn tỉnh có 5.083 người bị động vật nghi dại (chủ yếu là chó, mèo cắn, cào) đến các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh để điều trị dự phòng, tăng hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm 2023. Trong số này, có 667 trường hợp chó, mèo có biểu hiện bệnh, lên cơn dại hoặc chạy mất tích sau khi cắn người.

Siết quản lý từ cơ sở

Thống kê số lượng chó nuôi trong cộng đồng là vấn đề nan giải hiện nay trong tác phòng chống bệnh dại. Cán bộ một địa phương chia sẻ, việc thống kê chó mèo nuôi tại cộng đồng được giao cho thôn, khối phố thực hiện. Tuy nhiên, tại một địa phương, thống kê ban đầu chỉ có khoảng 6.000 con chó nuôi. Đến khi dịch bệnh bùng phát, số lượng tiêm vắc xin phòng bệnh dại cho vật nuôi tại địa phương lên tới 13 nghìn con.

Ngoài việc chủ vật nuôi không thực hiện kê khai chăn nuôi, còn tình trạng chó không được xích hay nhốt giữ trong khuôn viên gia đình. Khi ra khu vực công cộng, chó không được đeo rọ mõm hay xích giữ, gây nguy hiểm cho người dân. Còn có tình trạng xác chó mèo bị đem chôn hoặc vứt ra môi trường, không thông báo với chính quyền địa phương hoặc cơ quan chuyên môn để kiểm tra.

Hiện nay, theo Luật Thú y, việc quản lý chó, mèo chủ yếu là quản lý về dịch bệnh, nhất là với bệnh dại. Còn trong Luật Chăn nuôi, quản lý nuôi chó, mèo được đưa vào danh mục động vật khác, quy định mới ở mức đơn giản, để quản lý chó, mèo ở các dạng làm thực phẩm, làm cảnh, trông nhà. Vì quy định còn mang tính chất chung chung nên không chỉ gây khó cho cơ quan quản lý nhà nước lẫn người thực thi, đặc biệt phía địa phương cũng đang gặp nhiều khó khăn trước ý thức chấp hành của người dân chưa cao.

Đầu tháng 10, UBND tỉnh có công điện yêu cầu các địa phương thành lập ngay đoàn công tác do lãnh đạo UBND cấp huyện làm trưởng đoàn tổ chức kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo thực hiện các biện pháp phòng chống dịch bệnh dại. Việc quy trách nhiệm cụ thể cho địa phương đã bước đầu cải thiện tình hình tiêm vắc xin cho chó mèo cũng như mức độ quan tâm của chính quyền các cấp đối với công tác quản lý vật nuôi.