Món cá cấn kho nghệ tuy dân dã, đơn giản nhưng thơm ngon phưng phức, đậm đà hương vị đặc trưng.
Chỉ sau một ngày mưa dầm dề là cánh đồng làng đã ngập trắng nước. Đây cũng là thời điểm loài cá mại kéo nhau về từng đàn và di chuyển theo dòng nước vào các bờ mương, rồi tràn lên những ô ruộng. Người dân quê lại tranh thủ ôm tấm lưới, chiếc vó bằng tấm màn cũ cùng mấy cái vợt ra đồng đơm cá.
Sau khi ra đồng bắt cá, được kha khá, chúng tôi mang về cho má chế biến. Tôi thích ăn cá cấn kho lá nghệ với cơm trắng, canh rau tập tàng và rau luộc.
Để có những con cá cấn kho nghệ thơm ngon đậm đà, sau khi làm sạch cá, vớt ra rổ để ráo, má tôi ướp chút nước màu. Gia vị kho món ăn này là nghệ tươi, hành, tỏi... Ướp để thấm khoảng 15 phút mới bắt đầu kho.
Má tôi thường bảo cá kho phải dùng nồi đất, kho bằng củi hoặc than sẽ cho vị thơm ngon đặc trưng, cho màu sắc bắt mắt. Phi tỏi thơm trên nồi đất, cho cá vào đảo nhẹ, đến khi thấy thịt cá săn lại, má cho nước mắm ngon vào, kho liu riu trên bếp.
Tôi lăng xăng ra vườn ngắt mấy lá nghệ, chờ cá rặt nước thì cho vào. Sau cùng, má rắc ít tiêu, nhúm hành lá, vài lát ớt rồi nhắc xuống bếp. Chỉ lá nghệ thôi đã đủ vị the the cho người mới nhập môn ăn món cá kho mặn xứ Quảng. Khi mở nắp, nồi cá vàng ươm bắt mắt, chưa ăn đã thấy ngon lắm rồi.
Ở miền quê mùa lụt, những buổi cơm chiều bên nồi cá kho nóng hổi cùng đĩa rau lang luộc với tô canh rau tập tàng thanh mát luôn hiện diện trong bữa cơm ấm cúng của mỗi gia đình. Cơm gạo dẻo thơm hòa quyện vị mặn mòi của cá lẫn với hương thơm của nghệ và các loại gia vị ngon đến khó tả.
Giữa ồn ào náo nhiệt của phố thị, khói bếp và những bữa ăn cả gia đình quây quần bên nhau chỉ còn lại trong ký ức.
Chiều nay bất chợt cơn mưa lớn đổ về làm ngập nước cánh đồng đang trơ gốc rạ. Trong làn hơi lạnh của tiết trời, chợt thoảng nghe đâu đó mùi cá cấn kho bốc lên thơm lừng.
Để rồi mùi thanh đạm từ những món ăn má nấu lẫn trong khói bếp với rơm rạ đơn sơ, thân thuộc theo tôi suốt những ngày thơ ấy lại ùa về. Có một kẻ xa quê lại thèm lắm được ăn một bữa cơm với cá cấn kho lá nghệ má nấu…