Cải cách thủ tục hành chính thuế: Cần xã hội đồng thuận

Ngành Thuế tỉnh đã và đang nỗ lực thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính tạo thuận lợi cho người nộp thuế. PV Báo Quảng Nam đã có cuộc trao đổi với ông Ngô Bốn - Cục trưởng Cục Thuế tỉnh chung quanh vấn đề này.

Công tác cải cách hành chính thuế rất cần sự đồng thuận của doanh nghiệp (ảnh minh họa). Ảnh: T.D

P.V: Thưa ông, quy trình liên thông giữa cơ quan thuế với văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất hay ứng dụng công nghệ thông tin về khai, nộp thuế điện tử theo kế hoạch nâng cao chỉ số PCI của tỉnh đã được ngành thuế thực hiện như thế nào?

Ông Ngô Bốn: Chủ trương của ngành là công nghệ thông tin phải thống nhất cho nên trung ương chưa làm thì Quảng Nam cũng chưa thể làm được. Hầu như các ứng dụng đều do trung ương đầu tư, triển khai cho các đơn vị vì kinh phí đầu tư cho công nghệ thông tin khá lớn. Bộ Tài chính và Bộ Tài nguyên - môi trường đã có thông tư (có hiệu lực từ tháng 8.2016), nhưng chưa được tập huấn. Tổng cục Thuế đang xây dựng cương trình ứng dụng và quy trình kết nối, nên chưa thể triển khai được

Hiện 3 chỉ tiêu trong cải cách hành chính thuế, ngành thuế Quảng Nam chỉ đạt 2 tiêu chí (trên 95%) là số doanh nghiệp đăng ký nộp thuế điện tử qua ngân hàng và số thuế nộp theo phương thức điện tử, còn số chứng từ nộp bằng phương thức điện tử không đạt vì số chứng từ này không thường xuyên, nhưng cũng khá cao, xấp xỉ 90%. Đạt hai chỉ tiêu này cũng đã là cố gắng lớn và nằm trong tốp khá của Việt Nam. Hiện nay chỉ có 3/63 tỉnh, thành đạt 3 chỉ tiêu trên (thuộc các tỉnh có khoảng dưới 2.000 doanh nghiệp).

P.V: Cải cách hành chính thuế trong các lĩnh vực như giải quyết hoàn thuế, khiếu nại… liệu đã thực sự hiệu quả?

Ông Ngô Bốn: Ngành thuế đang tiếp tục triển khai quy trình, ứng dựng hoàn thuế điện tử cho doanh nghiệp. Việc tiếp nhận, giải quyết, trả kết quả đều điện tử ở cấp độ 4 trong giao dịch thông tin và hiện cũng triển khai Nghị định 140 về quản lý trước bạ ô tô xe máy, chấm dứt sự phiền hà của người nộp thuế và tiến tới nộp thuế trước bạ điện tử. Ngành thuế cũng hoàn tất thí điểm cụ thể hóa thu thuế các dịch vụ cho thuê nhà đất, sẽ triển khai nhân rộng thu thuế của hộ khoán qua dịch vụ bưu điện và việc giải quyết các khiếu nại, tố cáo của người nộp thuế sẽ giảm khoảng 50% thời gian. Đó là những nét lớn trong việc cải cách hành chính thuế từ cuối năm 2016 và đầu 2017.

P.V: Doanh nghiệp vẫn thường phàn nàn về việc thanh tra, kiểm tra thuế, ông nghĩ sao về điều này?

Ông Ngô Bốn: Thanh tra, kiểm tra là yêu cầu của Nhà nước trong chế độ hậu kiểm. Để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, Nhà nước cho phép họ tự khai, tự nộp thuế, nhưng sau đó cơ quan thuế phải thanh tra, kiểm soát. Hễ càng ít thanh tra, kiểm tra thì lọt thuế hay kê khai thiếu thuế càng nhiều. Việc này là chuyện bình thường nhưng doanh nghiệp phản ứng. Ngành thuế cần sự chia sẻ, đồng thuận từ cộng đồng doanh nghiệp, xã hội. Một khi cơ quan thuế phát hiện sai thì doanh nghiệp hay người nộp thuế phải chịu truy thu phạt, kể cả tiền lãi chậm nộp (0,03/ngày). Số tiền phải nộp gần như gấp đôi, nên họ xót và phản ứng. Nhưng tất cả điều này đã được thực hiện theo nghị định của Chính phủ. Ngoài ra, cũng có không ít cán bộ, công chức thuế thiếu năng lực trong việc thuyết phục, giải thích. Xử lý là đúng luật, nhưng cần giải thích cho người ta hiểu, phục, thông cảm. Ngoài việc thanh tra, kiểm tra, cán bộ, công chức thuế còn phải chuyển tải việc tuân thủ pháp luật thuế đến cho người nộp thuế một cách đầy đủ để sau này họ không sai nữa. Cán bộ, công chức thuế làm không đầy đủ thành ra người nộp thuế không vừa ý.

Chính phủ yêu cầu không được thanh tra, kiểm tra quá 1 lần/năm ở mỗi doanh nghiệp, kể cả các ngành, các cấp. Nhưng từng ngành, từng cấp cũng luôn luôn đòi hỏi phải tăng cường thanh tra, kiểm tra. Bộ Tài chính cũng yêu cầu chúng tôi tăng thanh tra, kiểm tra hơn 18%/tổng doanh nghiệp mỗi năm. Số liệu doanh nghiệp trên hồ sơ nhiều, nhưng thực sự hoạt động và có phát sinh nợ thuế chỉ khoảng 50%. Những doanh nghiệp không hồ sơ, không trụ sở, không hoạt động gì hết thì thanh tra, kiểm tra gì. Mỗi năm chỉ thanh tra, kiểm tra khoảng 18% doanh nghiệp thì cũng mất 3 năm sau mới quay lại doanh nghiệp đã thanh tra, kiểm tra thì đâu có nhiều.

Tôi đã từng chứng minh trước lãnh đạo tỉnh chỉ một cuộc thanh tra trên 18.000m2 đất đã truy thu được 8 tỷ đồng, hay kiểm tra chỉ 1 doanh nghiệp đã truy thu 20 tỷ đồng thuế thu nhập cá nhân. Doanh nghiệp bị xử lý đã phải tâm phục, khẩu phục. Vậy thì hàng trăm héc ta đất Quảng Nam giao cho doanh nghiệp ngoại tỉnh đến địa phương kinh doanh bất động sản nếu được thanh tra, kiểm tra hết thì số thuế truy thu sẽ còn lớn đến cỡ nào. Chỉ riêng các cuộc thanh tra, kiểm tra năm 2016 đã truy thu trên 120 tỷ đồng, chưa kể giảm lỗ trên 200 tỷ đồng, thu hồi về ngân sách nhà nước rất lớn. Nếu không có những cuộc thanh tra, kiểm tra thì làm sao có thể phát hiện cái sai của doanh nghiệp và thu hồi thuế về cho ngân sách nhà nước. Còn họ than phiền hay phản ứng chính là mình đã chạm vào lợi ích của họ mà thôi!

P.V: Nỗ lực của cơ quan thuế đã được thể hiện thế nào trên thực tế?

Ông Ngô Bốn: Ngoài vượt thu lớn cho ngân sách nhà nước thì thành tích nổi bật nhất là việc tìm địa chỉ chống thất thu thuế của ngành thuế đã đạt kết quả. Ngành thuế đã “đánh” vào những doanh nghiệp ngoài tỉnh đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, kê khai thuế không đầy đủ hoặc chuyển tài chính, thuế về tỉnh khác. Thật sự thấy xót xa khi tài nguyên, khoáng sản, kinh doanh bất động sản bị doanh nghiệp khai thác và bán, nộp thuế nơi khác. Số thuế này không mất đi đâu trên cả nước, nhưng Quảng Nam không thể phát triển với kiểu như vậy được. Thất thu thuế chuyện này thấy rõ vì một khi đi ra khỏi Quảng Nam thì cơ quan thuế nơi khác không thể kiểm soát được thuế ở góc độ giá và sản lượng.

P.V: Cảm ơn ông!

TRỊNH DŨNG (thực hiện)