Cần thiết hình sự hóa đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma túy

Phát biểu thảo luận, ông Dương Văn Phước - Phó Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam cơ bản tán thành sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự, Bộ luật hình sự nhằm kịp thời thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy và xử lý một số vấn đề cấp bách phát sinh trong thực tiễn.

Đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự, đại biểu Phước cho rằng: Tình hình vi phạm pháp luật về ma túy, nghiện ma túy thời gian qua diễn biến rất phức tạp, số người nghiện ma túy có xu hướng gia tăng gây ra áp lực về an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây ra các loại tội phạm khác...

Do đó, đại biểu Dương Văn Phước tán thành rất cao với việc dự thảo bổ sung Điều 256a tại khoản 42, Điều 1, quy định lại việc điều chỉnh hành vi sử dụng trái phép chất ma túy là hành vi phạm tội và áp dụng chế tài nghiêm khắc bằng hình phạt tù có thời hạn (thực tế Bộ luật Hình sự 1999 đã quy định loại tội này tại Điều 196, sau lần sửa đổi vào năm 2009 thì phi hình sự hóa đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma túy đến nay).

Tuy nhiên, về khung hình phạt cơ bản tại khoản 1, Điều 256a quy định mức hình phạt tù “từ 2 năm đến 3 năm” đối với người sử dụng trái phép chất ma túy, theo đại biểu Dương Văn Phước, cần cân nhắc, đặt trong tương quan với các loại tội phạm về ma túy khác để xem xét tính phù hợp của hành vi “sử dụng trái phép chất ma túy” so với nhóm các hành vi, như “sản xuất trái phép chất ma túy” (Điều 248 quy định từ 2 năm đến 7 năm), “vận chuyển trái phép chất ma túy” (Điều 250 quy định từ 2 năm đến 7 năm), “mua bán trái phép chất ma túy” (Điều 251 quy định từ 2 năm đến 7 năm). Vì các hành vi sản xuất, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy có tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội cao hơn hành vi sử dụng trái phép chất ma túy, việc quy định mức khởi điểm hình phạt từ 2 năm tù như nhau là chưa tương xứng.

Mặt khác, nghiện ma túy là một hiện tượng bệnh lý và chưa có thuốc đặc trị hiệu quả, nên song song với việc áp dụng hình phạt tù để đảm bảo sức răn đe thì cần thiết áp dụng các biện pháp bắt buộc chữa bệnh, thực hiện các biện pháp cai nghiện, các liệu pháp tâm lý để giúp người nghiện cai nghiện thành công, xóa bỏ mặc cảm, làm lại cuộc đời. Từ đó đề xuất quy định mức khởi điểm của khung hình phạt cơ bản tại khoản 1, Điều 256a là “từ 1 năm đến 3 năm” cho phù hợp.