Chờ hoa nở khắp cánh đồng

Dừng xe ven đường, tôi lội xuống cùng họ trò chuyện đôi câu. Nông dân canh từng ngày đợi cánh đồng mè đen trổ bông, những bông hoa nhỏ bé khiêm nhường trên cánh đồng nắng chói. Từng bông hoa trắng phớt mỏng manh điểm xuyến trên nền lá xanh tạo thành bức tranh mùa màng tuyệt mỹ.

Hoa mè nở càng đẹp, càng tươi, sẽ kết trái càng chắc cho hạt mè càng mẩy. Hoa rộ báo hiệu một mùa mè bội thu sau bao ngày khó nhọc đổ những giọt mồ hôi mặn chát trên đồng.

Chẳng mấy chốc sau đợt hoa kết trái, nông dân sẽ í ới gọi nhau đi gặt mè. Dưới cái nắng giòn, họ ôm từng bó mè trong tay như ôm cả trời hy vọng. Phơi qua vài nắng cho mè thiệt khô, rồi dùng cây đập nhẹ lên thân mè, sẽ thấy từng hạt mè chắc mẩy rơi ra.

Lỡ trời làm trận mưa dông bất chợt, liền ba chân bốn cẳng nhanh chóng cuộn tấm bạt lại che chắn hoặc mang hẳn vào nhà cất. Người này giúp người kia, nhà kia phụ nhà nọ, cả thôn xóm lúc nào cũng rộn ràng trong mùa thu hoạch mè.

Nông dân tất tả quanh năm suốt tháng chăm bẵm cánh đồng mè nhưng vẫn phụ thuộc rất nhiều vào ông trời. Từ lúc vỡ đất làm cỏ, vun luống, gieo hạt, tưới nước, đợi hạt nảy mầm lên lá, vạch lá trừ sâu hại, chờ hoa nở rộ kết trái, tới khi thu hoạch phơi mè, đập mè, lựa bỏ rác khô hạt lép và thu gọn mè cho vào bao.

Năm nào nắng gay gắt, khô hạn kéo dài, cánh đồng mè sẽ héo úa. Đương giữa mùa nắng rát lại gặp cơn mưa dông lớn, mấy ruộng mè nhỏ bầm dập chẳng trụ nổi, hoặc những tấm bạt phơi mè không kịp thu gom sẽ ẩm ướt hư hao. Năm nào trời thương, nắng đẹp mưa êm, mùa màng năng suất, bà con ai cũng nở nụ cười.

Ở xứ Quảng quê tôi, chiếc bánh tráng nướng luôn lấm tấm hạt mè, miếng xôi đường cũng rắc đầy mè đen, ổ bánh tổ đẹp mắt nhờ phủ thêm một lớp hạt mè… Hạt mè cũng được làm thành dầu mè nguyên chất dùng để nấu nướng, dưỡng da, dưỡng tóc.

Đặc biệt là xã cát trắng Bình Đào (Thăng Bình), dầu mè đã trở thành sản phẩm chủ lực nuôi sống biết bao gia đình. Còn món quà quê nào ý nghĩa hơn một chai dầu mè thu được sau chừng ấy nhọc nhằn để trao tận tay nhau.

Rời khỏi ruộng mè rồi, tôi như vẫn thấy sau lưng mình hình ảnh những nông dân đang nâng niu kiểm tra từng bông hoa mè, bứt vài trái mè bóp ra cắn thử hạt rồi gật đầu vui sướng. Chợt hiểu rằng, dù ta phải trải qua đắng cay khổ cực ra sao, thì vẫn cứ vững tin cuộc đời này sẽ đền đáp những ngày hạnh phúc.