Định vị thương hiệu du lịch xanh xứ Quảng: Tìm tiếng nói chung trong hợp tác công tư

Rời rạc hợp tác công tư

Ở thời điểm 2022 - 2023, đại diện Hội đồng Tư vấn du lịch quốc gia (TAB) đã khuyến nghị về việc hình thành một hội đồng tư vấn du lịch tỉnh sẽ giúp thúc đẩy đối thoại và hợp tác công tư cho phát triển du lịch bền vững. Tuy nhiên, đến nay điều đó vẫn chưa thành hiện thực.

Nếu có hội đồng được thành lập với sự tham gia của doanh nghiệp du lịch tầm cỡ trên địa bàn tỉnh sẽ huy động các nguồn lực trong việc xây dựng sản phẩm du lịch, tổ chức các hoạt động quảng bá điểm đến và góp phần tư vấn, đề xuất các chính sách vĩ mô về phát triển du lịch.

Một trong những thành tựu lớn nhất về hợp tác công - tư trong phát triển du lịch Quảng Nam là cho ra đời Bộ tiêu chí du lịch xanh Quảng Nam. Dù vậy, bộ tiêu chí này vẫn chưa được công nhận ở cấp độ quốc tế, hiệu ứng mang lại cho đơn vị đạt chứng nhận không nhiều nên doanh nghiệp chưa mặn mà.

Các chuyên gia du lịch cho rằng, trong từng mô hình phát triển xanh dù lớn hay nhỏ cũng đều cần sự kết nối chặt chẽ giữa khu vực công và tư. Ở đó, khu vực công sẽ đảm nhận việc phát triển cơ sở hạ tầng, xây dựng tiêu chí và có chế tài để đảm bảo các đơn vị liên quan tuân thủ. Còn lại khu vực tư và các bên liên quan sẽ phải ký cam kết tuân thủ việc thực hành bền vững.

Những năm qua, phần lớn trong số 33 doanh nghiệp, điểm đến đạt tiêu chuẩn của Bộ tiêu chí du lịch xanh Quảng Nam đến từ những nỗ lực đơn lẻ. Theo ông Văn Bá Sơn - Phó Giám đốc Sở VH-TT&DL, việc hợp tác công tư giữa các dự án quốc tế triển khai ở Quảng Nam cũng chưa có sự thống nhất. Các điểm đến được hỗ trợ bởi các tổ chức quốc tế khác nhau không có sự kết nối nào; các dự án giữa khu vực miền núi và khu vực đồng bằng thiếu tính đồng bộ, hệ thống.

Cần thêm sự đồng hành

Ông Văn Bá Sơn cho rằng, cần cấp thiết xây dựng chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp thực hành du lịch xanh. Ở khu vực Đông Nam Á đã có một số quốc gia triển khai chính sách này.

Sở VH-TT&DL đã đề xuất với Bộ VH-TT&DL bằng văn bản và tại các diễn đàn nhưng đến nay vẫn chưa có. Ví dụ ở Thái Lan đã tiến hành giảm 25% thuế thu nhập doanh nghiệp trong 5 năm khi đáp ứng được các điều kiện về tiêu chí du lịch xanh hoặc; Indonesia đưa ra chương trình giảm 30 - 50% thuế để thúc đầy du lịch bền vững.

Bà Lê Phạm Thiên Hằng - người sáng lập An Farm Hội An cho rằng, nên xem nông dân là một đối tác thực sự mới có thể phát triển bền vững. Chưa có nhiều nhà hàng, khách sạn ở Hội An đưa vào menu các món từ rau Trà Quế hoặc từ các sản phẩm đặc trưng bản địa khác.

Mối liên kết đang khá rời rạc, không hình thành chuỗi giá trị, nếu có một số lượng nhất định cơ sở cung cấp dịch vụ đồng hành thì các thương hiệu địa phương sẽ được nâng tầm, từ đó sẽ khuyến khích nông dân, người trẻ gắn bó với du lịch nông nghiệp.

“Người làm nông nghiệp chuyển đổi sang sản xuất xanh thường gặp nhiều khó khăn trong khoảng 7 năm đầu nên cơ quan chức năng hoặc các tổ chức cần có chính sách hỗ trợ phù hợp để tiếp sức họ” - bà Hằng nhận định.

Còn theo ông Lê Hoàng Hà - Giám đốc Công ty Du lịch Hội An Unique, rất khó để người dân tại các điểm đến có thể tự mình tiếp cận và phát triển du lịch xanh bài bản vì nhiều lý do, trong đó có việc xung đột lợi ích giữa các chủ thể. Các điểm đến cần có “nhạc trưởng” điều phối và nên giao cho những đơn vị lữ hành có uy tín, có năng lực thì khả năng thành công sẽ cao hơn.

Ông Lê Quốc Việt - Chủ nhiệm Câu lạc bộ “Điểm đến Quảng Nam gìn giữ giá trị bản địa” đề xuất cần thành lập một câu lạc bộ tạm gọi là “Green connect - nhịp cầu xanh”. Qua đó tạo cơ sở để tập hợp các lực lượng, đơn vị đã kinh nghiệm, chứng nhận trong phát triển xanh trên địa bàn Quảng Nam để chia sẻ, lan tỏa năng lực tiếp cận du lịch xanh cho các bên, nhất là người dân ở các điểm đến vốn chưa có nhiều kiến thức về phát triển bền vững.