Độc đáo lễ cúng máng nước của đồng bào Ca Dong tại Nam Trà My

Lễ cúng máng nước từ lâu đã trở thành một trong những nghi thức quan trọng nhất trong năm của cộng đồng các dân tộc Ca Dong, Xơ Đăng, Mơ Nông tại Nam Trà My.

Già làng Võ Hồng Dương cho biết, sau gần bảy năm về làng mới, đây là năm đầu tiên dân làng Tăk Nầm tổ chức lễ cúng máng nước quy mô lớn, hoạt động nhằm hưởng ứng cuộc thi làm cây nêu do xã Trà Don phát động.

"Năm nay được mùa, bà con đi xuất khẩu lao động nhiều, không có nhà nào bị đói, bị rét, ai cũng phấn khởi, nên chúng tôi tổ chức lễ cúng máng nước để cảm tạ đất trời, thần linh đã ban phước cho dân làng" - già Dương nói.

Cúng máng nước là lễ tết truyền thống của người Ca Dong, đánh dấu thời điểm chuyển giao giữa năm cũ và năm mới. Tuy nhiên, lễ hội này thường chỉ bó hẹp trong phạm vi một làng. Mỗi làng sẽ tổ chức lễ cúng máng nước vào những thời điểm khác nhau, trong khoảng từ tháng 12 đến tháng 2 của năm sau.

Cũng như những làng khác, người dân Tăk Nầm chuẩn bị lễ cúng rất chu đáo, từ nơi cúng ở nguồn nước, nơi đón nước về, cho đến cây nêu và các lễ vật cúng thần... được chuẩn bị công phu. Đặc biệt, đây là dịp để người dân trong làng gắn kết, cùng nhau thực hiện các công việc chung của làng.

Theo anh Hồ Văn Lượng (làng Tăk Nầm), trước khi diễn ra lễ cúng máng nước khoảng một tuần, người dân trong làng đã phân chia công việc cho nhau. Đàn ông trang trí cây nêu, phụ nữ vệ sinh tường rào, cổng ngỏ sạch sẽ, đi hái rau rừng, giã gạo, nấu rượu cần...

"Năm nay chúng tôi đăng ký tham gia thi làm cây nêu do xã tổ chức, nên đầu tư rất nhiều thời gian, công sức để làm. Ngoài làm nêu, đàn ông trong làng cũng tìm lồ ô thay cán cờ mới đón tết. Chưa năm nào tôi thấy làng đông vui như hôm nay" - anh Lượng chia sẻ.

Không chỉ có phần hội, lễ cúng máng nước còn kéo dài đến ba ngày sau đó. Sau khi thực hiện xong nghi thức cúng thần và cúng tại nhà già làng, người dân sẽ tự cũng tại nhà, và chờ khách đến thăm nhà, chúc những điều tốt đẹp cho năm mới.

Trong số 3 thôn của xã Trà Don, có 11 làng đăng ký tổ chức lễ cúng máng nước và thi làm cây nêu. Làng Tăk Nầm là làng đầu tiên của xã Trà Don tổ chức lễ và dự thi, do vậy, xã đã tổ chức đoàn ban giám khảo đến chung vui và chấm điểm.

Ông Đinh Văn Vượng - Phó Chủ tịch UBND xã Trà Don nói, đây là cách để khơi dậy bản sắc văn hóa tốt đẹp, vốn đang dần mai một theo thời gian của người Ca Dong trên địa bàn xã.

Dù có sự can thiệp, hỗ trợ từ chính quyền, song khi chứng kiến người dân các làng cùng nhau tổ chức lễ cúng máng nước, mới thấy với họ văn hóa truyền thống vẫn đang được gìn giữ một cách gần như nguyên vẹn. Họ yêu và dành một cái nhìn thực sự nghiêm túc đối với văn hóa của cha ông. Đây là cơ sở để huyện Nam Trà My phát triển du lịch cộng đồng trong thời gian tới.

[VIDEO] - Lễ cúng máng nước của đồng bào Ca Dong tại làng Tăk Nầm