Đón nhận Bằng xếp hạng Di tích lịch sử cấp tỉnh đình làng Bến Đền

Đến dự có ông Cao Tiến Dũng - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai; ông Nguyễn Văn Quy - nguyên Vụ trưởng Vụ địa phương, Ban Tổ chức Trung ương.

Đọc diễn văn tại buổi lễ, bà Trần Kim Thoa - Chủ tịch UBND xã Điện Quang cho biết, làng Bến Đền là một trong 24 làng cũ của vùng đất Gò Nổi, được hình thành từ năm 1306 dưới triều vua Trần Anh Tông. Trong tiến trình mở cõi vào Nam, các bậc tiền nhân định cư khai cơ lập nghiệp, khai phá đất đai hình thành làng xã. Trải qua bao biến thiên, thăng trầm của lịch sử, các bậc tiền hiền, hậu hiền các dòng tộc đã chung lưng đấu cật, chống chọi với thiên nhiên khắc nghiệt, đánh giặc giữ làng.

Gia phả của các tộc họ định cư tại đây kể rằng, vào đầu thế kỷ thứ XVI, nhân dân đã chung sức xây dựng nên ngôi đình Phi Phú (đình làng Bến Đền) để tri ân công đức của các bậc tiền nhân. Cùng với đình làng còn có các công trình kiến trúc tâm linh, văn hóa như: Nhà Hội văn, Hội hiếu, Lầu Ông tiên, miếu thờ Thần nông, nhà cầu Tằm… tạo nên một quần thể tâm linh văn hóa liên hoàn. Đình là ngôi nhà gỗ năm gian, vật liệu làm bằng gỗ tốt, lợp ngói âm dương với những hàng cột lớn, nét chạm khắc tinh xảo, công phu mang đậm kiến trúc đình làng Việt Nam. 

_{(CLIP) - Đình làng Bến Đền được trùng tu, tôn tạo hoàn thành:}

Đình Bến Đền đồng hành với bà con dân làng qua nhiều sự kiện lịch sử cách mạng quan trọng trong các cuộc kháng chiến. Theo lịch sử Đảng bộ thị xã Điện Bàn, Chi bộ Phi Phú được thành lập tại đình Bến Đền là tiền thân Đảng bộ xã Điện Quang ngày nay, để lãnh đạo phong trào các thôn Bảo An, Phi Phú, Điện Phú và Xuân Đài. Nhiều sự kiện quan trọng được diễn ra tại đây như “Tuần lễ đồng”, “Tuần lễ vàng”, “Hũ gạo kháng chiến”, “Bình dân học vụ”, mít ting kêu gọi toàn dân kháng chiến kiến quốc... Đình còn là địa điểm tiếp nhận sơ cứu thương - bệnh binh để chuyển lên tuyến trên.

Năm 1946, cụ Huỳnh Thúc Kháng theo đường sông Thu Bồn (sông Trước) ghé thăm thương binh tại đình làng Phi Phú.

Tháng 5.1947, Huyện ủy Điện Bàn tiến hành hội nghị tại Phi Phú, xã Hoàng Diệu (nay là Bến Đền, xã Điện Quang), đồng chí Trương Quang Giao - Bí thư Tỉnh ủy dự và chỉ đạo. Tháng 2.1948 địch mở cuộc càn quét, chúng đánh chiếm đình làng và lấy nơi đây làm đồn trú cho một đại đội và lập đồn Bến Đền. Chúng tháo gỡ đình cùng các công trình tâm linh khác để xây đồn Xuân Đài.

Qua nhiều lần phục dựng, ngôi đình là nơi ẩn cấp, hoạt động chỉ đạo phong trào cách mạng ở Điện Bàn nói chung, xã nói riêng. Sau đó, giặc Mỹ ném bom, cày ủi san phẳng nhà ở của nhân dân, biến Gò Nổi thành vùng trắng; đình làng cũng bị phá hủy hoàn toàn.

Sau năm 1975, đình làng chỉ còn lại nền móng bị cày ủi, tán đá vương vãi khắp nơi. Nhìn cảnh hoang tàn của một quần thể đình làng bề thế xưa kia, ai nấy đều xót xa. Song vào ngày 15, 16 tháng Giêng hằng năm, các tộc họ trong làng đều tổ chức nghi lễ cúng cầu an nhằm ghi nhớ công đức của các bậc tiền nhân, tưởng niệm tổ tiên, ông bà có công khai làng lập ấp, các anh hùng liệt sĩ, các chiến sĩ trận vong trong cuộc trường chinh dựng nước, giữ nước của dân tộc.

Năm 2016, thể theo nguyện vọng của các tộc họ, lãnh đạo thôn đã xin chủ trương của các cấp có thẩm quyền đã thống nhất giao 2.000m² đất tại khuôn viên nền đình cũ. Từ đó, công tác vận động và xây dựng đình làng được tiến hành. Trải qua 2 giai đoạn, gần 6 năm vận động và thi công đến nay công trình đình làng Bến Đền đã cơ bản hoàn thành, tổng kinh phí hơn 1,739 tỷ đồng.

Ngày 15.12.2021, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 3674 trao Bằng xếp hạng Di tích lịch sử cấp tỉnh cho đình làng Bến Đền. Từ nay, đình sẽ còn là “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống yêu nước, yêu quê hương đối với các thế hệ hôm nay và mai sau.