Không giữ chuẩn

Ông Nguyễn Sáu – Chủ tịch UBND xã Duy Vinh cho biết, từ năm 2012 – 2019 địa phương huy động hơn 111 tỷ đồng thực hiện chương trình nông thôn mới (NTM). Từ nguồn kinh phí trên, xã ưu tiên đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng thiết yếu như hệ thống thủy lợi, giao thông nông thôn, giao thông nội đồng, điện, trường học, trạm y tế, nhà sinh hoạt văn hóa, khu thể thao... Cạnh đó, tập trung đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho lao động nông thôn và hỗ trợ nhân dân phát triển sản xuất nông - ngư nghiệp.

“Nhờ nỗ lực triển khai hiệu quả nhiều phần việc, đến cuối năm 2019 Duy Vinh thực hiện hoàn thành toàn bộ 19 tiêu chí theo quy định và được UBND tỉnh quyết định công nhận đạt chuẩn NTM” – ông Sáu nói.

Thực hiện chỉ đạo của cấp trên, mới đây các đơn vị liên quan của huyện và chính quyền xã Duy Vinh tiến hành đánh giá thực trạng theo bộ 19 tiêu chí NTM giai đoạn 2022 – 2025. Ông Nguyễn Sáu cho hay, qua rà soát, hiện nay địa phương chỉ đạt 14/19 tiêu chí của bộ tiêu chí mới; còn 5 tiêu chí chưa đạt gồm: tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn, tiêu chí số 16 về văn hóa, tiêu chí số 17 về môi trường và an toàn thực phẩm, tiêu chí số 18 về hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật, tiêu chí số 19 về quốc phòng và an ninh.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, đến cuối năm 2020 tất cả 11 xã tham gia thực hiện mô hình NTM trên địa bàn huyện Duy Xuyên đều được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn NTM. Thế nhưng, hiện nay đánh giá lại theo bộ 19 tiêu chí NTM giai đoạn 2022 – 2025 thì phần lớn xã không giữ chuẩn.

Trao đổi với phóng viên Báo Quảng Nam, ông Nguyễn Chí Công – Trưởng phòng NN&PTNT Duy Xuyên thông tin, qua rà soát thì hiện giờ chỉ có 2 xã là Duy Thành và Duy Sơn đảm bảo duy trì đạt chuẩn 19 tiêu chí của bộ tiêu chí mới; còn lại 9 xã gồm Duy Phước, Duy Hòa, Duy Trinh, Duy Phú, Duy Thu, Duy Châu, Duy Tân, Duy Vinh, Duy Trung bị rớt từ 2 – 5 tiêu chí.

Đáng chú ý, 3 địa phương đã đạt chuẩn xã NTM nâng cao là Duy Phước, Duy Trinh, Duy Hòa thì hiện nay cũng không duy trì được chuẩn. Trong đó, Duy Phước và Duy Hòa mỗi xã rớt 4 tiêu chí, Duy Trinh rớt 6 tiêu chí.

Cần nói thêm, trong giai đoạn 2017 – 2021, trên địa bàn Duy Xuyên có tổng cộng 24 thôn được UBND huyện công nhận đạt chuẩn khu dân cư NTM kiểu mẫu. Vậy nhưng, qua rà soát theo bộ tiêu chí thôn NTM kiểu mẫu giai đoạn 2022 – 2025 thì hiện nay tất cả 24 thôn đều không giữ được chuẩn. Trong đó, có 4 thôn đạt 9/10 tiêu chí, 3 thôn đạt 8/10 tiêu chí, 3 thôn đạt 7/10 tiêu chí, 12 thôn đạt 6/10 tiêu chí, 2 thôn đạt 5/10 tiêu chí.

Duy Xuyên được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn huyện NTM năm 2020. Tuy nhiên, qua điều tra, khảo sát và đánh giá lại thì hiện nay địa phương duy trì đạt chuẩn 7/9 tiêu chí huyện NTM theo bộ tiêu chí giai đoạn 2021 – 2025, gồm: quy hoạch, giao thông, thủy lợi và phòng chống thiên tai, điện, văn hóa – y tế - giáo dục, kinh tế, hệ thống chính trị - an ninh trật tự; 2 tiêu chí chưa đạt là môi trường và chất lượng môi trường sống.

Nhiều khó khăn

Trong số 11 xã đạt chuẩn NTM của huyện Duy Xuyên, qua rà soát có đến 9 xã không đảm bảo giữ chuẩn theo bộ tiêu chí giai đoạn 2022 – 2025. Ông Nguyễn Chí Công cho biết, số tiêu chí rớt chuẩn mới tập trung nhất vào tiêu chí số 10 về thu nhập, tiêu chí số 11 về nghèo đa chiều, tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn.

Đáng chú ý, một số tiêu chí về hạ tầng đã đạt chuẩn nhưng còn thiếu kinh phí để duy tu, bảo dưỡng các công trình đã đầu tư. Nguồn kinh phí tỉnh hỗ trợ với mức 500 triệu đồng/xã/năm để duy trì chuẩn NTM là không đủ để thực hiện công tác này.

Theo đánh giá của UBND huyện Duy Xuyên, thời gian qua sự chỉ đạo, điều hành việc duy trì và nâng chuẩn NTM ở một số địa phương chưa đáp ứng yêu cầu; một số thành viên ban chỉ đạo huyện chưa sâu sát cơ sở; cán bộ làm công tác chuyên trách NTM cấp xã không những thiếu mà còn thường xuyên biến động, dẫn đến hoạt động kém hiệu quả.

Hiện nay, một số nhiệm vụ quan trọng cần ưu tiên thực hiện nhưng tiến độ triển khai ở địa phương còn chậm, Chẳng hạn như, công tác rà soát và điều chỉnh quy hoạch; xây dựng đề án, kế hoạch thực hiện đạt chuẩn bộ tiêu chí mới theo quy định; đề án phát triển kinh tế nông thôn tổng hợp ở các xã...

Theo dự tính, tổng nhu cầu kinh phí để các địa phương của huyện Duy Xuyên duy trì đạt chuẩn bộ 19 tiêu chí NTM là gần 31,5 tỷ đồng, trong đó vốn đầu tư 23,2 tỷ đồng và kinh phí sự nghiệp gần 8,3 tỷ đồng.