Hội An dùng tiền đầu tư sai địa chỉ, xử lý thế nào?

Đầu tư công trình ngoài danh mục đã xin

Không như các trạm bơm khác thường được xây bên bờ các con sông, trạm bơm Cẩm Thanh lại dựng ngay bên vệ đường Cửa Đại (phường Cẩm Châu, Hội An). Hệ thống tưới cho 59ha đất nông nghiệp Cẩm Thanh xây dựng đã lâu (trước 2005). Máy móc, thiết bị, ống bơm, dẫn nước hoen rỉ, kênh mương đầy rác và cỏ mọc. Đây là một trong 3 công trình chính quyền Hội An xin UBND tỉnh, Sở Tài chính xem xét, hỗ trợ kinh phí để đầu tư, nâng cấp (ngày 19/9/2022).

Hơn 3 tháng sau (29/12/2022), UBND tỉnh Quảng Nam đã thống nhất cấp 7,5 tỷ đồng để hỗ trợ đầu tư, nâng cấp các công trình bức thiết tại Hội An, trong đó có trạm bơm Cẩm Thanh (thay vì 30 tỷ đồng theo như yêu cầu của địa phương).

Chính quyền thành phố cũng đã quyết định chọn công trình: kênh dẫn nước tạo nguồn trạm bơm Cẩm Thanh để đầu tư, sửa chữa, nâng cấp. Không biết lý do gì, số kinh phí hỗ trợ này lại được thành phố chuyển sang việc gia cố, sửa chữa công trình kè Thanh Nam Đông (Cẩm Nam).

Các dự án sửa chữa và làm mới kè bảo vệ hồ Cẩm Kim, kênh dẫn nước tạo nguồn trạm bơm Cẩm Thanh và kè bảo vệ âu thuyền Cẩm Nam (giai đoạn 2) không được đầu tư. Sự thay đổi này khiến dư luận bất ngờ, đặt câu hỏi!

 Ông Nguyễn Thế Hùng - Phó Chủ tịch UBND TP.Hội An cho hay UBND thành phố đã thống nhất chọn công trình kênh dẫn nước tạo nguồn trạm bơm Cẩm Thanh để thực hiện với số vốn hỗ trợ này. Tuy nhiên, trong quá trình khảo sát, lập hồ sơ, địa phương lại đề nghị thành phố xem xét, mở rộng kênh để vừa kết hợp tưới tiêu, phục vụ du lịch địa phương.

Qua khảo sát, việc đầu tư theo đề nghị của địa phương sẽ phát sinh giải phóng mặt bằng, chi phí lớn, không phù hợp với mục tiêu sử dụng của nguồn kinh phí, cũng như bảo đảm tiến độ giải ngân nguồn vốn ngay trong năm 2023.

Vì vậy, UBND thành phố mới chuyển vốn sang thực hiện công trình gia cố, sửa chữa kè Thanh Nam Đông (Cẩm Nam). “Quá trình lập hồ sơ, quy mô công trình, nội dung đầu tư không phù hợp với mục đích sử dụng nguồn kinh phí, nên đã dừng thực hiện” - ông Hùng nói.

Vì sao dự án kè này không nằm trong danh sách các công trình xuống cấp, cần được nâng cấp, sửa chữa như chính quyền Hội An đã trình xin hỗ trợ kinh phí, nhưng lại được đầu tư?

Theo ông Hùng, khoảng 15 hộ dân vùng này có nguy cơ bị ảnh hưởng nếu đoạn kè Thanh Nam Đông bị xâm thực sâu vào bên trong. Xét thấy công trình này bức thiết, cần khắc phục, nếu không xử lý sẽ nguy hiểm hơn các công trình khác đã trình xin, nên chính quyền đã sử dụng nguồn hỗ trợ của UBND để đầu tư cho dự án này.

Xử lý như thế nào?

Nguyên tắc tài chính, ngân sách, kinh phí dành cho dự án, công trình nào thì chỉ được thực hiện cho dự án đó. Chính quyền Hội An chuyển vốn từ danh mục dự án đã xin kinh phí sang một dự án khác là bất hợp lý?

Ông Nguyễn Hưng - Phó Giám đốc Sở KH-ĐT nói, nếu như vốn đầu tư công thì sẽ không xảy ra trường hợp này (vì có danh mục, mã số dự án cụ thể). Kinh phí hỗ trợ (7,5 tỷ đồng) cho Hội An thuộc nguồn sự nghiệp kinh tế, không nói cụ thể, nhưng danh mục nào đều ghi rõ trong tờ trình Hội An xin. Về nguyên tắc, xin cái gì thì đầu tư cái ấy. Nếu thay đổi đầu tư thì phải xin cấp có thẩm quyền.

Ông Trần Quốc Tuấn - Phó Giám đốc Sở Tài chính cho biết, văn bản của Hội An đề nghị hỗ trợ 3 công trình (mỗi công trình 10 tỷ đồng). Tuy nhiên, nguồn ngân sách tỉnh hạn chế, nên chỉ hỗ trợ 7,5 tỷ đồng để thực hiện các dự án, công trình. Nguyên tắc số tiền hỗ trợ này, địa phương có thể thực hiện cho cả 3 dự án hoặc một trong 3 dự án, tùy theo tình hình thực tế, làm sao nguồn vốn này đảm bảo phát huy hiệu quả kinh tế.

Theo ông Tuấn, việc điều chuyển vốn qua một dự án khác nằm ngoài 3 dự án đã trình xin của Hội An là không đúng. Nếu thực hiện dự án khác thì phải có ý kiến xác nhận, cho phép của UBND tỉnh.

Tính chất của kinh phí hỗ trợ là làm đúng mục tiêu chứ không thể thực hiện một dự án khác. Nếu muốn thực hiện dự án nằm ngoài danh mục đã xin thì địa phương phải sử dụng vốn ngân sách thành phố đầu tư.

Vốn hỗ trợ cho Hội An là vốn sự nghiệp kinh tế, chỉ thực hiện trong năm 2023. Nếu Hội An không thực hiện hoặc sử dụng không hết thì phải hoàn trả cho ngân sách tỉnh.

Cơn mưa nặng hạt, gió và sóng nước ập vào bờ sông đã từng được kè giờ xập xệ, hỏng hóc, tan hoang. Trên con đường ven sông này, có một đoạn kè đang dở dang. Người bảo vệ công trình nói đã tới mùa mưa bão, việc thi công phải dừng lại, chờ đến tháng 11 tiếp tục thi công.

Ông Nguyễn Thế Hùng nói đây là một công trình khác, không liên quan gì đến dự án gia cố, sửa chữa kè Thanh Nam Đông. Đoạn kè từ villa Nghê về phía đông 200m như ý định đầu tư vẫn chưa thực hiện dù đã hoàn thiện thủ tục, hồ sơ đầu tư, đã lựa chọn được đơn vị thi công (thông qua đấu thầu rộng rãi qua mạng), gói thầu xây lắp đang chuẩn bị mặt bằng, chưa thi công công trình.

Theo UBND TP.Hội An, mưa lũ năm 2022 đã làm hư hỏng, sụt lún một số công trình. Kè Thanh Nam Đông bị sụt lún, hư hỏng 200m. UBND thành phố đã báo cáo gửi UBND tỉnh và Ban chỉ huy phòng chống thiên tai tìm kiếm cứu nạn tỉnh (14/12/2022).

Ngày 1/2/2023, UBND thành phố trình UBND tỉnh hỗ trợ khắc phục tuyến kè trên. UBND tỉnh không phản hồi. Theo quyết định 3268, ngày 29/12/2022 UBND tỉnh thống nhất cấp kinh phí cho thành phố đầu tư, nâng cấp các công trình bức thiết trên địa bàn thành phố.

Vì sự cấp thiết phải đầu tư, hạn chế tình trạng sụt lún, ảnh hưởng đến các công trình xung quanh và khu vực nhà dân sinh sống, nên thành phố đã dùng vốn hỗ trợ này sang dự án Kè Thanh Nam Đông.

Khi biết sử dụng vốn sai mục đích, chính quyền thành phố đã báo cáo UBND tỉnh, Sở Tài chính xem xét, thống nhất cho địa phương được tiếp tục thực hiện công trình, sớm hoàn thành công trình trước mùa mưa lũ, bảo đảm an toàn cho khu vực dân cư phía trong của khối Thanh Nam Đông. Ông Nguyễn Thế Hùng cho biết, Sở Tài chính nói sẽ cho kiểm tra cụ thể để có thể đưa ra hướng giải quyết hợp lý hơn. Tuy nhiên, chưa rõ thời gian cụ thể để Sở Tài chính về kiểm tra, khảo sát dự án này!