Zalo Báo Quảng NamGửi bình luận
Đẩy mạnh hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ (KH&CN) có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội địa phương; đặc biệt là góp phần nâng cao trình độ nghiên cứu, rút ngắn khoảng cách công nghệ, cải thiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật... Quảng Nam đã xây dựng chương trình phát triển KH&CN với yếu tố then chốt là tăng cường hợp tác trong lĩnh vực này.
Tư duy khoa học mở xứ Quảng
Trong lịch sử, truyền thống canh tân, đổi mới xứ Quảng và tư duy hành động, dấn thân của những người sinh sống nơi đây luôn là cơ hội và là mảnh đất ươm mầm để các giá trị, trong đó có kiến thức, kinh nghiệm về khoa học kỹ thuật nảy mầm, sinh sôi và để lại nhiều dấu ấn, có tính thay đổi trong sản xuất và đời sống.
Nhà canh tân đại thần Phạm Phú Thứ - tiến sĩ đầu tiên đi Tây, đã “tỉnh giấc mộng trần tục”, nuôi hoài bão tiếp cận tiến bộ thế giới, với nhiều tác phẩm khoa học giá trị: “Bác vật tân biên” (sách nói về khoa học), “Khai môi yếu pháp” (sách nói về cách khai mỏ), “Hàng hải kim châm” (sách nói về cách đi biển), “Vạn quốc công pháp” (sách nói về cách thức giao thiệp quốc tế).
Đại thần Phạm Phú Thứ là nhà khoa học luận đầu tiên Việt Nam, người đặt nền móng đầu tiên cho tư duy khoa học mở, tiếp cận và hợp tác với sự phát triển của khoa học kỹ thuật phương Tây. Là quan đại thần chăm lo việc triều đình, nhận thức được tiềm năng và cơ hội của đất nước, ông luôn khát khao và từng biểu lộ sự tiếc nuối, khắc khoải: “Tào giao Đông thổ kiêm trường kỹ/ Pha-lý, Long-đơn vị túc hiền” (dịch: Giá như Đông phương sớm giỏi kỹ thuật/ Chắc gì London, Paris đã hơn ta).
Trên nền tư duy ấy, các phong trào duy tân Quảng Nam đều hướng đến sự khai mở, hợp tác khá mạnh mẽ với thế giới, nhất là với các quốc gia tương đồng về văn hóa, phát triển.
“Quảng Nam là đất tụ nghĩa Duy Tân” và hội tụ những nhân vật lịch sử, như Phan Bội Châu, Nguyễn Thành, Phan Châu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng, Trần Quý Cáp..., hướng đến xây dựng quốc gia hưng thịnh.
Tư tưởng “Khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân sinh”, nói theo ngôn ngữ khoa học ngày nay là chăm lo phát triển nguồn nhân lực - yếu tố quyết định của phát triển.
Hiện nay, Quảng Nam có 7 chương trình hợp tác khoa học, 19 chương trình hợp tác về khởi nghiệp sáng tạo và chưa có chương trình chính thức về hợp tác quốc tế.
TS.Ngô Văn Hùng - nguyên Giám đốc Sở KH&CN cho rằng ngay từ những ngày đầu, ngành KH&CN Quảng Nam đã chú trọng chương trình hợp tác về nghiên cứu và để lại nhiều kết quả quan trọng trong thu hút đội ngũ nhà khoa học nghiên cứu sâm Ngọc Linh, các di sản văn hóa...
Song, để đột phá, Quảng Nam cần xây dựng lộ trình hợp tác mạnh mẽ, dài hạn, xác định sản phẩm cụ thể để đáp ứng yêu cầu mới. Tư duy khoa học mở xứ Quảng cần nhận thức mới và thường xuyên chăm lo.
Hợp tác trong kỷ nguyên mới
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, đặc biệt là cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, phát triển KH&CN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là nhiệm vụ tiên quyết, tạo nền tảng, thời cơ tốt nhất để xây dựng đất nước phát triển giàu mạnh, hùng cường trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Mới đây, Tỉnh ủy Quảng Nam ban hành Chương trình số 60 thực hiện Nghị quyết số 57 ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển KH&CN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đến năm 2030, định hướng đến năm 2045; trong đó xác định:
Tăng cường hợp tác quốc tế trong phát triển KH&CN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, với nội dung trọng tâm thu hút các doanh nghiệp công nghệ lớn của thế giới đến đầu tư sản xuất, kinh doanh; học tập kinh nghiệm trong và ngoài nước, các tỉnh, thành phố có các mô hình, giải pháp phù hợp với thực tế của tỉnh; liên kết các tổ chức đầu tư khởi nghiệp, mạng lưới các nhà đầu tư, quỹ đầu tư khởi nghiệp quốc gia, quốc tế để đầu tư các dự án khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn tỉnh. Tham gia mạng lưới cố vấn khởi nghiệp quốc tế.
Tăng cường hợp tác quốc tế và trong nước về KH&CN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số giữa tỉnh Quảng Nam với các tổ chức quốc tế, với các viện nghiên cứu, các trung tâm KH&CN, các trường đại học, các tập đoàn doanh nghiệp trong và ngoài nước...
Tại phiên họp đầu tiên của Ban Chỉ đạo về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tỉnh, Bí thư Tỉnh ủy Lương Nguyễn Minh Triết - Trưởng ban nêu rõ:
KH&CN là sức mạnh, vị thế của địa phương trong xu thế hội nhập. Quảng Nam giàu truyền thống canh tân, hội nhập; nhiều người con Quảng Nam trở thành nhà khoa học uy tín, tài năng trên khắp thế giới. Đó là tài sản quý giá.
Các chương trình hợp tác về KH&CN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phải cụ thể, thiết thực, có sản phẩm. Sớm mời các nhà khoa học uy tín là con em Quảng Nam tham gia hội đồng tư vấn và các chương trình trọng tâm của tỉnh; kết nối và phát triển mạnh mẽ mạng lưới cố vấn khởi nghiệp quốc gia, quốc tế để đẩy mạnh hơn nữa công cuộc khởi nghiệp sáng tạo.
Đồng quan điểm trên, Chủ tịch Hiệp hội Khởi nghiệp quốc gia - TS.Đinh Việt Hòa khuyến cáo: Văn hóa và tư duy khởi nghiệp mở của Quảng Nam là mô hình mẫu cho các địa phương.
“Chúng tôi cho rằng Quảng Nam cần phát huy 2 thành tố quan trọng của hệ sinh thái khởi nghiệp, đó là chăm lo đào tạo quốc tế các ý tưởng, dự án khởi nghiệp của tỉnh và có chiến lược xây dựng đội ngũ chuyên gia khởi nghiệp quốc gia, quốc tế làm nền tảng và điểm thu hút để phát triển mạng lưới khởi nghiệp toàn cầu.
Phát huy mô hình ban điều hành và hướng đến xã hội hóa mạnh mẽ, với sự tham gia của nhiều doanh nhân, chuyên gia để tư vấn cho tỉnh.
Hợp tác phát triển KH&CN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được xem là “cơ hội vàng” trong kỷ nguyên mới để phát triển KH&CN địa phương theo hướng: tiếp cận nhanh với những thành tựu, tiến bộ KH&CN của thế giới; đào tạo nguồn lực khoa học phong phú, đa dạng; thu hút ngày càng nhiều doanh nghiệp nước ngoài, mở ra nhiều kênh chuyển giao công nghệ, nhiều khả năng lựa chọn công nghệ; qua đó, phát triển các tổ chức R-D theo hướng đa ngành.
Theo kế hoạch, thời gian tới Quảng Nam sẽ ưu tiên hợp tác hệ sinh thái khởi nghiệp, công nghệ Hàn Quốc, Malaysia, Singapore, công nghệ nông nghiệp Nhật...; ban hành cơ chế mạnh mẽ hỗ trợ doanh nghiệp hợp tác đổi mới công nghệ.
Qua đó sẽ giúp mở rộng mối quan hệ toàn cầu về khởi nghiệp, công nghệ; các thương hiệu nổi tiếng của Quảng Nam sớm hoàn thiện và thương mại hóa toàn cầu.
Ngoài ra, các sản phẩm nổi tiếng của tỉnh phải được bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp quốc tế và gia tăng yêu tố công nghệ mới. Doanh nghiệp KH&CN, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo phát triển mạnh mẽ và đội ngũ doanh nhân trẻ tài năng, cống hiến theo kịp xu hướng kinh tế toàn cầu…
Đó là những yếu tố quyết định phát triển và khẳng định vị thế Quảng Nam trong kỷ nguyên mới.
