Mùa dế bắt đầu khi những cơn mưa rào ào ạt đổ xuống. Ít ai biết rằng những chú dế đồng đen đũi lại trở thành món ăn bổ dưỡng mà người dân vùng Gò Nổi (Điện Bàn) rất yêu thích.
Dế là loại côn trùng sinh sống trong tự nhiên, làm hang trong lòng đất. Vào mùa mưa, chúng đẻ trứng và sinh sôi phát triển rất nhanh. Dế ăn cỏ non, rễ cây nhỏ, các phần cây non nên được gọi là côn trùng sạch.
Gần một tháng nay, mưa liên tiếp làm ngập nhiều nơi phía bãi bồi thôn Bến Đền (xã Điện Quang). Nước ngập còn lô nhô các bãi đất cao, nơi này rất lý tưởng để dế đào hang sinh sống.
Anh Nguyễn Đình Trung ở thôn Bến Đền, tay “bắt” dế chuyên nghiệp kể rằng nhóm anh có 4-5 người hay rủ nhau đi “săn” dế mùa này. Muốn bắt dế phải đi vào sáng sớm, lúc trời không mưa mới thấy rõ những ụ đất mới - cũng là hang dế mới xây.
Mấy năm gần đây, dế đồng được các nhà hàng săn tìm với giá tốt, tầm 2.000 đồng/con nên những lúc nông nhàn, người dân tranh thủ đi “săn” dế.
Nhiều món ăn từ loài côn trùng này được chế biến. Đầu tiên phải biết cách sơ chế để loại bớt mùi hôi.
Món dế rang sả chanh chế biến nhanh nhất. Chỉ cần bắc chảo dầu nóng, giã dập củ nén phi cùng sợi sả rồi cho dế vào chảo. Thêm vài muỗng mắm và gia vị, rắc chút ớt bột, thêm vài lá chanh, khoảng vài phút sau, đã có món dế rang “chóp chép” ngày mưa. Ăn cơm với dế rang, vị béo của dế, vị cay của ớt sả tươm nơi đầu lưỡi.
Bánh xèo là món ăn đặc sản mang đậm nét văn hóa của người Quảng. Nhưng để làm nên chiếc bánh xèo dế thì ít người biết.
Dế sau khi sơ chế sẽ được ướp gia vị cho thấm. Bột gạo, bột nghệ, lá hẹ và chút muối được trộn đều rồi “lấy trùng” để bột sánh mịn. Chảo dầu được bắc lên bếp, vài con dế được thả vào rồi tráng đều một lớp bột mỏng. Thêm ít cọng giá, một lúc sau mở nắp vung, chiếc bánh xèo dế vàng giòn thơm nức mũi.
Cùng với bánh xèo dế, gỏi dế, dế rang muối ớt… là những món ăn được ưa thích của người Gò Nổi. Hiện nay, các món ăn từ dế đã trở thành món đặc sản trong thực đơn của nhiều nhà hàng lớn. Dế bây giờ không chỉ là món của làng quê mà đã “đặt chân” lên tới phố thị.