Số lượng nhà tạm cần hỗ trợ sửa chữa và xây dựng mới ở huyện Nam Trà My giai đoạn 2023 - 2025 khá lớn. Việc huy động các nguồn kinh phí để hỗ trợ nhân dân xóa nhà tạm đang được địa phương nỗ lực thực hiện.
Cộng đồng tương trợ
Tại nóc Tu Nương (thôn 3, xã Trà Tập), những căn nhà được hỗ trợ sửa chữa và xây mới đã thay thế dần những căn nhà xập xệ trước kia. Căn nhà vách gỗ, mái tôn, nền gạch hoa của vợ chồng ông Hồ Văn Ty (70 tuổi) sạch sẽ, thoáng mát. Ông Ty được hỗ trợ làm mới nhà ở, người thân và làng xóm giúp đỡ ngày công.
Ông Ty nói: “Nhờ sự hỗ trợ của địa phương và cộng đồng, nay vợ chồng tôi có nhà mới kiên cố”. Cũng tại nóc Tu Nương, căn nhà của ông Trần Văn Bạn cũng được hỗ trợ làm mới đảm bảo “3 cứng”. Ngoài nguồn hỗ trợ của Nhà nước, gia đình ông Bạn cũng đã thêm tiền bạc, công sức, cùng với sự giúp đỡ của xóm làng để làm căn nhà đảm bảo hơn.
Theo ông Hồ Văn Thân - Trưởng thôn 3, xã Trà Tập, thì việc bà con phát huy tính cố kết cộng đồng, giúp đỡ, đổi công để làm nhà cho nhau là truyền thống của người vùng cao.
Nhà nào cần hỗ trợ, thôn họp và kêu gọi sự giúp đỡ của mọi người. Nhất là gia đình già yếu, neo đơn sẽ có tổ thi công của nóc đứng ra lo liệu việc làm nhà. Nóc Tu Nương được hỗ trợ 18 nhà, đã hoàn thành nhận hỗ trợ được 13 nhà, còn lại 5 nhà đang triển khai trong năm 2024 này.
Ông Lê Đình Khánh - Phó Chủ tịch UBND xã Trà Tập thông tin, toàn xã trong năm 2023 đã hỗ trợ xây mới và sửa chữa được 92 nhà ở cho hộ nghèo trong tổng số 163 nhà cần hỗ trợ.
Ông Khánh cho biết: “Trong năm 2024, Trà Tập sẽ tiếp tục thực hiện xóa nhà tạm bằng nguồn hỗ trợ từ chính sách, từ nguồn xã hội hóa, sự đồng hành giúp đỡ lẫn nhau của cộng đồng dân cư.
Xã lựa chọn hộ đặc biệt khó khăn, không có điều kiện làm nhà ưu tiên hỗ trợ trước. Mỗi căn nhà làm mới hoặc sửa chữa đều phải đảm bảo đạt tiêu chí mái cứng, tường cứng, nền cứng để trú mưa gió an toàn cho bà con”.
Kết hợp nhiều nguồn lực
Theo UBND huyện Nam Trà My, việc huy động, lồng ghép các nguồn lực để giải quyết cơ bản tình trạng khó khăn về nhà ở cho các hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn huyện giai đoạn 2023 - 2025 đang được triển khai trên toàn huyện.
Qua đó kịp thời giảm bớt khó khăn, ổn định và nâng cao đời sống, tạo điều kiện cho các hộ nghèo, hộ cận nghèo giải quyết các thiếu hụt về nhà ở, từng bước vươn lên thoát nghèo bền vững, góp phần đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn huyện.
Ông Trần Văn Mẫn - Phó Chủ tịch UBND huyện Nam Trà My cho biết, huyện huy động sự vào cuộc của các cấp, các ngành, đặc biệt là chính quyền cấp xã trong việc hỗ trợ, giúp đỡ làm nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo.
Mỗi nơi sẽ kết hợp giữa nguồn lực ngân sách Nhà nước hỗ trợ với các nguồn lực vận động hợp pháp, nguồn lực xã hội hóa từ Quỹ vì người nghèo, sự chung tay của cộng đồng dân cư để làm nhà cho hộ nghèo, hộ cận nghèo.
“Tiêu chí ưu tiên là bố trí vốn để tập trung hỗ trợ các xã nằm trong kế hoạch xây dựng xã đạt chuẩn nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025, các xã có nhiều nhà tạm, hộ nghèo, hộ cận nghèo, thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi thiên tai, bão, lũ... để nâng cao khả năng thích ứng với thiên tai” - ông Mẫn nói.
UBND huyện Nam Trà My cũng yêu cầu mỗi địa phương phải liên tục đôn đốc, kiểm tra, giám sát công tác làm nhà để bảo đảm về diện tích, kết cấu, chất lượng công trình nhà ở và tiến độ làm nhà; quản lý, sử dụng, thanh quyết toán kinh phí hỗ trợ làm nhà đảm bảo đúng mục đích, hiệu quả, đúng quy định.
Vì số lượng hộ cần hỗ trợ xóa nhà tạm trong giai đoạn 2023 - 2025 là 2.281 hộ, nên huyện Nam Trà My cũng gặp không ít khó khăn về nguồn lực hỗ trợ.
Huyện đã kiến nghị tỉnh cần bố trí đủ nguồn vốn thực hiện Dự án 5 thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững về hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo theo Quyết định số 1245 ngày 15/6/2023 của UBND tỉnh để thực hiện ngay trong năm 2024.
Bởi lẽ, trong thực tế, huyện Nam Trà My được phê duyệt 2.281 hộ (gồm xây mới 1.844 hộ và sửa chữa 437 hộ). Tuy nhiên, trong 2 năm 2023 và 2024, ngân sách Trung ương và tỉnh mới hỗ trợ được 933 hộ (gồm xây mới 724 hộ và sửa chữa 209 hộ). Còn lại 1.348 hộ cần được hỗ trợ thực hiện trong năm 2025 là điều hết sức khó khăn đối với huyện vùng cao Nam Trà My.