Những cánh diều đa ngôn

“Bay lên cánh diều” là tập truyện thứ ba sau một thời gian ngắn cầm bút của Hồ Loan. Chị vẫn là tác giả trẻ giữ được “vị trí số 1” về tốc độ viết “chóng mặt” trong làng văn nghệ xứ Quảng đương đại.

Cần mẫn cày xới

Từ tác phẩm đầu tay “Như giọt chuông ngân” (2022) đến “Hài mặt quỷ” (2023) và “Bay lên cánh diều” vừa được Nhà xuất bản Văn nghệ Quân đội ấn hành tháng 6/2024, Hồ Loan từ một cây bút nghiệp dư đã định hình cho mình tên tuổi thân thiết với bạn đọc.

Sự cần mẫn cày xới trên mảnh đất văn chương - vốn màu mỡ về tài nguyên nhưng cũng vô cùng nghiệt ngã với người dấn thân. Những vỉa tầng ngôn ngữ luôn là thách thức bí ẩn đối với người theo đuổi nghề viết. Trong nó, không đơn thuần là những mảnh ghép đa thanh về ký tự mà còn có sự liên kết thâm trầm của trí tuệ và tâm hồn.

Tôi có cảm tưởng Hồ Loan như đã tìm thấy lối đi riêng cho mình. Và chị, đang chạm được “kho báu” bí ẩn mà mạch nguồn văn chương biệt đãi cho chị.

Tôi đã đọc rải rác các tác phẩm được in trong “Bay lên cánh diều” trên các trang văn nghệ. Nhưng cảm giác liền mạch khi đọc tập truyện ngắn bằng sách giấy vẫn đem lại sự lôi cuốn khó tả.

Mười ba truyện chọn in là mười ba câu chuyện với đa dạng đề tài: nông thôn, thành thị, công nhân, người lính... Hồ Loan, từ những truyện đầu tay của mình dường vẫn đi theo tuyến tính từ: buồn, nghèo, mất mát, ly tán khi bày cuộc phận người, phận đời vào trang viết.

Mắt nhìn ấm áp

Khều - chân tay khều khào, mắt mờ, tai hơi kém, lưỡi như bị ai kéo vào trong, nhân vật trong truyện ngắn “Bay lên cánh diều”, trong một không gian ngột ngạt vì bệnh tật, vì mưu sinh của cậu mợ như nặng trĩu trang văn của Hồ Loan.

Khều, “ngang một con chó giữ nhà” nhưng chiếc ca-me-ra chạy bằng cơm đó không hữu ích được bao lâu khi trong nhà cậu mợ lắp hẳn ca-me-ra quan sát.

Khều thất nghiệp, hay nói đúng hơn Khều mất thật sự mơ ước được người khác công nhận mình là con người. Nhưng rồi tiếng sáo diều đã thổi tới đôi tai hơi kém của Khều một hy vọng. Cảm xúc “nhớ tiếng sáo diều” có lẽ là cách mà Hồ Loan đem đến cho bạn đọc sự an ủi, dù thật nhỏ nhoi.

Tương tự cách nhìn ấm áp đó, các truyện “Mảnh ghép hoàn hảo”, “Cây mẫu đơn hoa đỏ”… đều có những kết thúc mang tính truyền thống: có hậu, yêu thương rồi sẽ đến, hạnh phúc sẽ nở hoa. Cây mẫu đơn này thay thế cây mẫu đơn đứt ruột bị bán đi, thế hệ này tiếp nối thế hệ kia.

Truyện ngắn Hồ Loan, thật gần với bạn đọc, vì văn chương chị không tách bạch khỏi thế giới của một đời sống bình thường. Những hình ảnh, con người, cảm xúc thường nhật được trải đều trong từng câu chuyện.

Con đường văn chương của Hồ Loan đang trải rộng, sự xuất hiện của chị khiến dòng văn trẻ xứ Quảng trở nên sinh động hơn. Là một người viết thông minh, Hồ Loan luôn tận dụng các phương tiện để đưa tác phẩm của mình đến với bạn đọc khắp nơi. Sự năng động ấy phù hợp với nhu cầu của người đọc như đang bị nhấn chìm trong thế giới thông tin số.

Tìm lối đi riêng

Và cái hay của Hồ Loan cũng chính là sự do dự của chị: sự đa ngôn trong từng tác phẩm khiến Hồ Loan chưa thể khẳng định cho mình phong cách hay một tiếng nói riêng độc đáo.

Ở đó, bạn đọc có thể gặp một tiếng nói Quảng, có thể là một giọng điệu mang hơi Bắc xứ, cũng có thể, dù cố gắng vẫn không nhận ra cái gì rõ nét do sự pha lẫn những “điệu hồn” Nam - Trung - Bắc.
Đó là điều tôi thường tiếc khi đọc văn Hồ Loan. Vì mênh mông nên độ đọng sẽ bị tiêu giảm, vì thiếu tiết chế nên có những dàn trải không cần thiết, vì chưa nhất quán nên giọng văn chưa có độ sâu đủ để gây ấn tượng mạnh.

Nhưng dù nói gì đi nữa, tôi vẫn thích sự năng động trong cách Hồ Loan đưa văn chương đến với bạn đọc và nể phục lực viết sung mãn đang có của chị. Tôi tin, sau khi đạt độ rộng cơ bản về số lượng tác phẩm, Hồ Loan sẽ tìm thấy một “lối đi ngay dưới chân mình” trong thế giới rộng lớn của văn chương.