Với kỳ vọng là nơi giáo dục và nghiên cứu, trao đổi để hình thành hiểu biết về thiên nhiên, Bảo tàng đa dạng sinh học tỉnh Quảng Nam (số 100 Hùng Vương, TP.Tam Kỳ, Quảng Nam) vừa được Sở TN-MT ra mắt phục vụ người xem.
Là bảo tàng đa dạng sinh học (ĐDSH) cấp tỉnh đầu tiên, nơi này được kỳ vọng sẽ trình diễn, quảng bá các giá trị tài nguyên ĐDSH, sự phong phú của các loài động thực vật quý hiếm, đặc hữu, đồng thời góp phần thúc đẩy lối sống có trách nhiệm với thiên nhiên.
Lưu giữ và quảng bá
Quảng Nam đã và đang khẳng định được hình ảnh trong công tác bảo tồn ĐDSH, bằng nhiều nỗ lực hiện thực hóa mục tiêu ngăn chặn sự suy giảm ĐDSH, phục hồi sinh thái thời gian qua.
Bà Lê Thủy Trinh - Phó Giám đốc Sở TN-MT cho hay, với hệ sinh thái từ rừng đến biển đặc trưng, Quảng Nam được đánh giá là một trong những địa phương có tính ĐDSH cao trong cả nước, nằm trong vùng cảnh quan ưu tiên Trung Trường Sơn và là một trong 200 “điểm nóng” về ĐDSH của thế giới. Đây cũng là nơi phân bố của nhiều loài quý hiếm, đặc hữu như sao la, hổ, voi, voọc chà vá, mang Trường Sơn, sâm Ngọc Linh, san hô, cỏ biển ….
“Quảng Nam đã tiên phong hành động về ĐDSH, sớm ban hành Chiến lược bảo tồn, kế hoạch hành động về ĐDSH. Đặc biệt, tỉnh đã tranh thủ được nguồn tài trợ của các tổ chức quốc tế triển khai nhiều nhiệm vụ bảo tồn, phục hồi các hệ sinh thái, xúc tiến thành lập các khu bảo tồn, hành lang ĐDSH tỉnh.
Bảo tàng ĐDSH được hình thành, mang nhiều chức năng: nơi nghiên cứu, sưu tầm, lưu giữ, bảo quản, trưng bày, xây dựng, quản lý và khai thác cơ sở dữ liệu, tư liệu, mẫu vật về tài nguyên ĐDSH của tỉnh. Đồng thời, phục vụ công tác quản lý, nghiên cứu, giáo dục, truyền thông nâng cao nhận thức về ĐDSH” - bà Lê Thủy Trinh nói.
Có mặt trong đoàn học sinh của Trường THPT Nguyễn Dục (Phú Ninh) đến tham quan Bảo tàng ĐDSH tỉnh, Võ Thị Ngọc Hân (học sinh lớp 10/2) cho hay, đây là một trải nghiệm thú vị.
“Em khá thích thú với từng hình ảnh, chi tiết, các kiến thức về động thực vật tại bảo tàng. Tham quan bảo tàng còn cung cấp nhiều góc nhìn mới mẻ về thiên nhiên, ĐDSH, hiểu được sự giàu có về ĐDSH của xứ Quảng.
Từ chuyến đi này, em nhận thấy mỗi cá nhân đều có thể góp phần chung tay bảo vệ môi trường, bảo vệ hệ sinh thái bằng một thái độ sống tích cực, bằng cách tuyên truyền cùng nhau trồng cây xanh, cùng lên án với những hành vi xâm hại thiên nhiên, góp sức để gìn giữ hành tinh xanh” - Ngọc Hân chia sẻ.
Phát triển bảo tàng thiên nhiên
Theo đánh giá, từ năm 2021 đến nay, Sở TN-MT đã duy trì tốt công tác xử lý, lưu giữ, bảo quản mẫu, bước đầu xây dựng mối hợp tác, chia sẻ chuyên môn với các chuyên gia của Bảo tàng thiên nhiên Việt Nam, Bảo tàng thiên nhiên duyên hải miền Trung, Trung tâm Green Việt...
Ông Bùi Ngọc Ảnh - Giám đốc Sở TN-MT nói, bước đầu còn gặp nhiều khó khăn, song việc mở cửa bảo tàng có ý nghĩa to lớn trong giữ gìn phát huy, bảo tồn giá trị ĐDSH.
Đây được xem là sự kiện chào mừng ngày Quốc tế đa dạng sinh học (22/5) năm nay với chủ đề “Hãy là một phần của kế hoạch ĐDSH”, kêu gọi các bên liên quan hãy cùng đóng góp vào việc thực hiện Khung ĐDSH toàn cầu Côn Minh - Montreal nhằm ngăn chặn sự suy giảm đa dạng sinh học trong thập kỷ “Phục hồi hệ sinh thái”.
“Biến đổi khí hậu, sự thay đổi về môi trường, hủy diệt tài nguyên, nạn săn bắt động vật hoang dã đang tạo ra nhiều nguy cơ suy giảm ĐDSH, nhất là các loài quý hiếm.
Bảo tàng được mở ra với nhiều mục đích, mọi người không phải đến chỉ để nhìn ngắm các loài, mà bảo tàng còn cung cấp quá trình sinh trưởng, giá trị các loài đặc hữu, giáo dục tuyên truyền nâng trách nhiệm với thiên nhiên” - ông Ảnh nói.
Ông Nguyễn Trung Minh - Tổng Giám đốc Bảo tàng thiên nhiên Việt Nam đánh giá cao những quyết tâm của Quảng Nam trong thành lập bảo tàng ĐDSH.
“Theo quy hoạch của Thủ tướng Chính phủ, Bảo tàng thiên nhiên Việt Nam là bảo tàng đầu tiên của hệ thống bảo tàng thiên nhiên trên toàn quốc, gồm 12 bảo tàng thành viên.
Bảo tàng thiên nhiên Việt Nam đang chủ trì, phối hợp với Sở TN-MT, Sở KH-CN Quảng Nam mở rộng hệ thống bảo tàng thiên nhiên, và đã đưa vào kế hoạch trình Thủ tướng Chính phủ về việc phát triển, nâng tầm Bảo tàng ĐDSH tỉnh Quảng Nam thành Bảo tàng thiên nhiên khu vực duyên hải Nam Trung Bộ, trực thuộc hệ thống Bảo tàng thiên nhiên Việt Nam.
Bảo tàng sẽ là điểm đến tin cậy cho các hoạt động giáo dục, nghiên cứu khoa học về quá trình phát triển lịch sử tự nhiên, bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, góp phần tuyên truyền quảng bá về các giá trị thiên nhiên của Quảng Nam, khu vực duyên hải Nam Trung Bộ và phục vụ phát triển du lịch” - ông Nguyễn Trung Minh chia sẻ.