Quảng Nam đánh giá thực trạng đô thị mở rộng

Đánh giá tiêu chuẩn đô thị

Đối với sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) đô thị giai đoạn 2023 - 2025, phương án của UBND tỉnh dự kiến sáp nhập toàn bộ diện tích, quy mô dân số của thị trấn Phú Thịnh với xã Tam Vinh (Phú Ninh) và phường Phước Hòa với phường An Xuân (TP.Tam Kỳ) để thành lập hai ĐVHC mới.

Triển khai các công việc theo quy định, tháng 9/2023, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Xây dựng, UBND huyện Phú Ninh triển khai việc đánh giá, phân loại đô thị đối với phạm vi ĐVHC mới được thành lập trên cơ sở sáp nhập thị trấn Phú Thịnh và xã Tam Vinh.

Theo hồ sơ đánh giá sơ bộ, quy mô ĐVHC mới đã đạt 82,62 điểm (không có điểm liệt), đáp ứng tiêu chí đô thị loại V. Hiện nay, UBND huyện Phú Ninh đang hoàn chỉnh hồ sơ, thủ tục phân loại đô thị đối với quy mô ĐVHC dự kiến thành lập theo đúng quy định hiện hành.

Đánh giá thực trạng phát triển đô thị Phú Thịnh mở rộng, ở tiêu chí về tiêu chuẩn vị trí, chức năng, vai trò của thị trấn mới được đánh giá đạt tối đa 5/5 điểm.

Theo UBND huyện Phú Ninh, đô thị Phú Thịnh sau khi sáp nhập là trung tâm hành chính hoặc trung tâm tổng hợp cấp huyện hoặc trung tâm chuyên ngành cấp huyện về kinh tế văn hóa, giáo dục, đào tạo, y tế, đầu mối giao thông, có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện.

Sở Xây dựng cho hay, các địa phương liên quan đến sắp xếp ĐVHC trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2023 - 2025 đã vào cuộc triển khai công tác liên quan đến quy hoạch xây dựng, sắp xếp đô thị khi tỉnh có kế hoạch từ tháng 9/2023.

Hệ thống cơ sở dữ liệu đã có từ các quy hoạch xây dựng xã nông thôn mới, kể cả hồ sơ phân loại đô thị của Phú Thịnh, cùng các hệ thống quy hoạch xây dựng vùng huyện. Vì vậy, việc lập đề án có thuận lợi hơn, dù thời gian phải thực hiện hoàn thành bị rút xuống 3 tháng, phát sinh một số vướng mắc.

Sở Xây dựng đang hướng dẫn huyện Phú Ninh hoàn chỉnh hồ sơ phân loại đô thị của Phú Thịnh và Tam Vinh sau khi sáp nhập. Từ tháng 9/2023, Phú Ninh đã triển khai phân loại tiêu chí đô thị và ở thời điểm đó, địa phương đã đánh giá đạt được 82,6 điểm (chuẩn tối thiểu là 70 điểm).

Còn vài con số cần rà soát, đánh giá lại, tuy nhiên chúng ta tin hồ sơ này cơ bản đạt. Về mặt quy hoạch, chúng ta sử dụng quy hoạch đô thị Phú Ninh và quy hoạch xây dựng nông thôn mới xã Tam Vinh để hoàn tất hồ sơ.

Đối với Tam Kỳ, theo Sở Xây dựng, phương án dự kiến sáp nhập phường Phước Hòa và phương An Xuân, việc lập hồ sơ đánh giá tiêu chuẩn trình độ phát triển hạ tầng đô thị đối với ĐVHC mới gặp trở ngại lớn nhất là thủ tục liên quan đến thẩm quyền của Trung ương.

Theo đó, sở đề nghị địa phương tập trung cùng với ngành chủ động tháo gỡ, xây dựng hoàn thiện hồ sơ báo cáo UBND tỉnh theo quy định. Về vấn đề này, ông Bùi Ngọc Ảnh - Chủ tịch UBND TP.Tam Kỳ cam kết, đến ngày 30/4/2024 thành phố hoàn thiện hồ sơ gửi về Sở Xây dựng, sớm hơn một tháng so với lộ trình đề ra.

Giải trình các đơn vị không sắp xếp

Tại phương án tổng thể trình Bộ Nội vụ, UBND tỉnh đề nghị không sắp xếp 1 ĐVHC cấp huyện là Hiệp Đức và 4 ĐVHC cấp xã: Tam Thanh (TP.Tam Kỳ), Cẩm Kim, Sơn Phong, Minh An (TP.Hội An).

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Lê Văn Dũng - Trưởng ban Chỉ đạo sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã trên địa bàn tỉnh lưu ý, đối với các ĐVHC đã đề nghị không sáp nhập thì các địa phương phải lý giải, cung cấp đầy đủ chứng cứ đúng theo quy định tại Nghị quyết số 35 ngày 12/7/2023 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để thuyết phục Trung ương đồng tình với đề nghị của tỉnh.

Giải trình thêm về đề xuất không sắp xếp ĐVHC hai phường Minh An, Sơn Phong và xã Cẩm Kim, theo ông Nguyễn Văn Sơn - Chủ tịch UBND TP.Hội An, do có những yếu tố đặc thù, cũng như yếu tố về lịch sử.

Đối với xã Cẩm Kim nằm biệt lập hoàn toàn so với các ĐVHC khác của TP.Hội An, chỉ giáp với các địa phương của Điện Bàn, Duy Xuyên. Cho nên việc sáp nhập với các ĐVHC khác của thành phố là rất khó.

Đây cũng là địa phương đang xây dựng làng quê sinh thái đặc thù nằm trong vùng đệm của Khu sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm, có làng mộc truyền thống Kim Bồng vốn nổi tiếng từ lâu, tích hợp nhiều giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể…

Đối với hai phường Minh An và Sơn Phong, ông Sơn cho rằng, đều thuộc khu vực trung tâm của thành phố, gần như bao trọn khu phố cổ Di sản văn hóa thế giới, có địa giới hành chính ổn định từ trước năm 1945 đến nay, chưa có thay đổi, điều chỉnh địa giới hành chính lần nào. Từ những yếu tố lịch sử cũng như đặc thù đó của 3 địa phương, lãnh đạo TP.Hội An đề xuất không sắp xếp ĐVHC đợt này.

“Nếu chúng ta sắp xếp một trong hai đơn vị phường này thì sẽ ảnh hưởng rất lớn đến thương hiệu Di sản văn hóa thế giới Đô thị cổ Hội An, cũng như thương hiệu du lịch của Hội An đã được quốc tế biết đến. Từ những cơ sở như vậy, tỉnh tiếp tục báo cáo Trung ương đề nghị không sắp xếp đối với 3 địa phương này.

Lãnh đạo thành phố sẽ tiếp tục khảo sát, sưu tầm thêm hồ sơ, tư liệu để báo cáo cùng tỉnh giải trình, làm rõ thêm với Trung ương về các luận cứ, luận chứng cho đề nghị này” - ông Sơn nói.